Ağzıkaraca Köyü, üç mahalleden oluşur: Büyük Tarsuslu ve Küçük Tarsuslu; Köy halkının bir kısmının mensup oldukları Yörük - Türkmen oymakları yol üzerinden, Tarsus'tan geçtiler. Bu yüzden mahallesi oluşturan 3 mahalleden biri Küçük Tarsuslu, diğeri Büyük Tarsuslu'dur. Ayrıca, Karakayalılar Tarsus'un kuzeyinde Namrun Yaylası civarında göçebe halde yaşarken 20.yüzyılın başlarında iskan edilmiştir. Bu gün Karakayalıların bir kısmı da Ceyhan ilçesi Karakayalı Köyü'nde bulunur.

Oğuzların Kınık boyunun Karakayalı oymağı 18.yüzyılda Aydın-Antalya hattında yaşarken,Mersin ve Adana'nın kuzeyindeki Toros yaylalarına göç etmiştir.Bunda Çukurova'da devletin izlediği iskan politikası nedeniyle bu yaylalardaki Türkmen boylarının Çukurova'ya iskanı sonucunda yaylaların boş kalması etken olmuştur. 19.yüzyıla gelindiğinde devlet Karakayalı aşireti gibi bu yaylaların ikinci yerleşimcilerini de iskana tabii tutmuş,Karakayalı aşireti Ceyhan,İmamoğlu ve Karataş'ın köylerine iskan edilmiştir. Ali Rıza Yalgın'ın Cenupta Türkmen Oymakları adlı eserininin 1993 basımlı ikinci cildinde Karakayalı oymağı Çukurova Oymakları listesine dahil edilmiştir.

Adana İmamoğlu Ağzıkaraca Köyü Resimleri

Adana Doğumlu Ünlüler

Başlarda Delihasan olan köy ismi, Cumhuriyet yıllarında köy halkı tarafından Ağzıkaraca olarak değiştirilmiştir. Ağzıkaraca, toprağın kurumasıyla oluşan kırıklı şekil olarak anlamlandırılır. Günümüzde konuşma dilinde Delihasan deyimi yaygın olarak kullanılır. Deli Hasan, geçmişte mahallede yaşamış olan zengin bir ağadır. Köy yakınlarına yaptırdığı köprü hâlen halk arasında Ağanın Köprüsü diye anılır. Ağzıkaraca Köyü Kozan'ın mahallesiyken, 1987 yılında İmamoğlu'nun ilçe olmasıyla İmamoğlu'na bağlanmıştır. Kuvvay-i Milliye'ye destek veren köy, Kuvvayi Milliye'ye Musa Hoca (ÖZDEMİR), Ekşi Murtaza gibi isimlerle katılmış, Koyunevi Tabyası'na katılmıştır. (bkz:Kozan Müdafaa-i Hukuku Cemiyeti)

1920 yılı Kaç Kaç olaylarında, Fransız işgal günlerinde Kozan yöresinden İmamoğlu’na gitmekte olan Çamurdanzade ailesinden kadınlar ve çocuklar, Ağanın köprüsü başında feci halde öldürüldüler. Kozan Müftüsü Hafız Osman (Çamurdan)'ın Kızkardeşi Emine (Çamurdan) Hanım, Ermeni Kamavorlar tarafından "Namaz kılarken" İmamoğlu yakınlarında, Ağzıkaraca Köyü Ağanın Köprüsü adlı mevkiide şehit edilmişlerdir.[2][3]
Ağzıkaraca Köyü'nde ikamet eden bir aile olan Karaçorlar da Tarsus'un küzeyinde bulunan Kadelli, Sağlıklı, Dörtler mevkilerinden gelmişlerdir.(Zafer Karaçor)[4] Karaçorların bir kısmının da Cebre (Karakayalı) mahallesine yerleştiği bilinmektedir. Ayrıca Uşak ili Mollamusa mahallesinde de Karaçorlar adında bir mezraa bulunur ve bu mezranın Karaçor lakaplı bir Yörük Beyi tarafından kurulduğu belirtilmektedir.[5] Ayrıca Orta Asya'da Karaşar adında çok eski bir Türk kenti vardır.

Ekşiler; Ekşiler mahallesi'nün bu adı almasında, yörede insanların büyük bir kısmının aynı soydan gelmesi ve aile isimlerinin Osmanlı'dan bu yana Ekşi olarak tanınmasındandır. 19.-20. yüzyılda yaşamış olan Ekşi Veli'nin mahallede bulunduğu, 1909 yılında eşkiyalar tarafından pusuya düşürülerek öldürüldüğü, mezarının ise Feke'nin İnderesi mevkiinde bulunduğu yöre halkı tarafından anlatılır. Nitekim, İnderesi'ni Ekşiler ailesinin yılllardır yaylalık olarak kullandığı bilinir. Ekşi Veli, 19. yy'da Ekşiler'e yerleşmiştir. Ekşi Veli'nin kızını Deli Hebib denilen bir eşkıya öldürmüş, Ekşi Veli'de jandarma komutanı binbaşı Mehmed Efendi ile işbirliği içerisinde Deli Hebib'i ödürmüştür. Deli Hebib'in akrabaları da Ekşi Veli'yi öldürmüştür.[7]Köy,geleneksel Yörük Türk-İslam motifleri barındıran zengin bir kültüre sahiptir.
Yöresel yemekler , geleneksel Türk Mutfağı'nda olduğu gibi oldukça zengindir.
Yörede okuma yazma oranı çok yüksektir.Özellikle bu yönüyle örnek köyler arasında yer alır.
Geleneksel hale gelen ve her yıl düzenlelen köy halkının kaynaşma törenleri büyük bir coşkuyla kutlanmaktadır.Adana iline 54, İmamoğlu ilçesine 9 Km. uzaklıktadır.
Rakımı 94 metredir. Köy aslında Küçük Tarsuslu,Büyük Tarsuslu,Ekşiler olmak üzere üç ayrı mahalleden oluşur.
Bunun sebebi,geniş bir ova içerisinde bulunan köy sakinlerinin , topraklarına daha yakın olmak istemelerinden kaynaklanmıştır.
Yörede , çok geniş orman bitki örtüsü yoktur.Ekşiler mahallesi yakınında küçük bir ağaçlık bulunur.
Bu ağaçlık orman , köy sakinlerinden İsmail EkŞİ tarafından oluşturulmuş olup, Okaliptus ağaçları ile kaplıdır.
Ayrıca Ağzıkaraca Köyü etrafında bulunan arazilerde, porsuk, tilki, çakal, tavşan, şahin, karga, baykuş, kırlangıç, yılan gibi irili ufaklı yabanî hayvanlar görülebilmektedir.
Coğrafya üzerinde , karstik yerşekillerine rastlamak mümkündür.Köy etrafındaki toprakların çoğunluğu verimli alüvyonal topraklardır. Köy etrafında , 1990'lı yılların başında kadar düzenli ve yoğun akış sağlayan , ancak düşük eğimden dolayı debisi düşük olan küçük bir dere vardı.Son yıllarda bu dere kurumuş , yatağını sazlıklar doldurmuştur.Dere yatağının çok derin oluşu , bize bu derenin çok eski zamanlardan beri akışta olduğunu göstermektedir. Günümüzde ancak kış ve sonbahar aylarında görülen yağışlar sayesinde bu dere yatağında su görülebilmektedir.
İmamoğlu Ovası'nın ortasında bulunan köy, gelişmiş doğa sporları için pek uygun olmasa da, doğa yürüyüşleri için elverişli arazilere sahiptir. Mahallenin tarlaları ve deresi etrafında yapılabşlecek geziler, insanlara Akdeniz İklimi'nin özelliklerini yaşama fırsatı verebilmekte, doğa ve canlıları tanıyabilme imkânı gerçekleştirmektedir.
Köy etrafinda, birçok yabani kuş türleri olup, avcılık sporuna belirli mevsimerde olanak sağlanabilmektedir. Keklik, arap bülbülü, bıldırcın gibi kuş cinsleri yörede görülmektedir.
Mahallenin deresi, akış rejiminin düzensizliği nedeniyle olta balıkçılığına her mevsimde imkân vermemekle birlikte, su seviyesinin yükseldiği dönemlerde balık barındırdığı görülmüş, küçük ağlar ve oltalarla balık avlanabilmiştir.Mahallenin iklimi, Akdeniz iklimi etki alanı içerisindedir. Mahallenin büyük sorunlarından biri ise yazın meydana gelen ciddî kuraklıklardır. Kuraklık, yörede üretilen tarım ürünleri çeşitliliğini ve üretim alanları genişliğini etkilemektedir. Artezyen kaynakları olanaklı olan bülgelerde ürün çeşitliği fazlayken, sadece yağmurla sulanan bölgelerle ürün çeşitliliği kısıtlıdır. Yazları sıcak ve kurak olsa da kışın fazla soğuk olmaz. Köy, buğday , pamuk gibi ürünlerin üstün kalitede yetişebileceği iklime sahiptir.
Mahallenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.Son yıllarda,nane , melisa çayı ve kekik üretimi hızla yaygınlaşmaktadır.Ancak buğday üretimi üst sıralardadır. Ayçiçeği, karpuz, buğday va mısır gibi ürünler de yaygın bir şekilde üretilmektedir. Ayrıca yörede, zeytin ve limon bahçeleri görülebilmektedir. Sığır ve koyun yetiştiriciliği ise, yörede birçok aile tarafından gerçekleştirilmektedir. Ayrıca köy yakınlarında bir adet havyar çiftliği bulunmaktadır.
Köylüler, ürettikleri toprak mahsüllerini ilçe merkezindeki mahsül tüccarlarına satarak kazanç elde ederler. Süt ürünleri ise köy yakınlarındaki süt mandıralarında toplanır. Böylece kazanç sağlamaya çalışılır. Ağzıkaraca Köyü'nde kimi köylüler, ürettikleri sütü geleneksel yöntemlerle işleyerek mâmül madde veya yarı mâmül madde halinde ilçe merkezi pazarında pazarlarlar.
Köylülerin aktif olduğu İmamoğlu Salı Pazarı, her hafta salı gününde ilçe merkezinde kurulmaktadır. İmamoğlu Salı Pazarı, yörede kurulan en büyük pazar olup, bünyesinde hayvan pazarı, süt ve süt ürünleri pazarı ve meyve-sebze pazarı barındırır. Salı günleri 07.00-14.00 saatlari arasında kurulan pazar, yöredeki önemli ticarî platformlardan biridir.Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte mahallenin tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır.
Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:
2009 - Mehmet Erbaşlı
2004 - Adnan Tezcan
1999 - Adnan Tezcan
1994 - Adnan Tezcan
1989 - Adnan Tezcan
1984 - Adnan Tezcan
Okul: Mahallede, ilköğretim okulu yoktur fakat taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Mevcut ilkokul binası 1980 li yıllarda öğrenci yetersizliği nedeniyle kapatılmıştır.
Kanalizasyon: Mahallenin hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır.
Telekomünikasyon: PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır. Genellikle her evde sabit telefon bulunup, elektrik hizmeti almayan ev yoktur.
Sağlık: Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Mahallenin sağlık hizmeti ilçeden sağlanır.
Ulaşım: Ulaşımı sağlayan yol asfalttır. Mahallenin merkez mahallesi Büyük Tarsuslu'da köy içerisi parke taşlarla döşenmiştir. Bu ise mahallenin modern bir köy olduğunu gösterir. Kilitli parke taşı 2006 yılında döşenerek köy modern bir görünüme kavuşmuştur. Ayrıca mahallede bakkal yoktur. İlçe merkezine çok yakın olması, her türlü kamu hizmetini rahatlıkla almasını sağlamıştır.
Mezarlık: Köy mezarlığı, 3 mahalle arasında ortak kullanılır.Ağzıkaraca Köyü, adını medyaya da yansıyan Hoca Olayı ile duyurmuştur. Olay, 27 Eylül 2007 tarihinde gerçekleşmiştir. Ağzıkaraca'da 24 yıldır muhtarlık yapan Adnan Tezcan, imamın Ramazan ayının ilk günü mahallede teravih namazını kıldırdığını, ertesi gün de kayıplara karıştığını belirterek,
« Bir de öğrendik ki, imam tayinini kadrosuyla birlikte İmamoğlu'na çıkarmış. Olacak şey mi bu, Burası Ermeni mahallesi mü?. Burası Müslüman mahallesi. Burada insanlar 5 vakit namazını kılıyor. Ramazan'da onlarca köylü teravih namazına geliyordu. Cuma namazlarında camide yer kalmıyordu. Şimdi ise hepimiz perişan olduk. Bunu bir düşünsünler. Namaz kılmak için özel araç ve traktörlerimizle çevre köylere, ilçeye gidiyoruz. Kabul edilir durum değil. Cumhurbaşkanımız, Başbakanımızdan mahallesimüze kadrolu imam verilmesini istiyoruz. Aksi halde Ankara'ya yürümeye de hazırız »
demiştir. Nezahat Ekşi ile Halime Ekşi de imamın tayinini çıkarttığını belirterek,
« Eşimiz, evlatlarımız namaz kılmak için perişan oldu. İmam yok, ezan yok. Camimiz kapanınca, namazımızı da horozlar ötünce kılıyoruz »
diye konuşmuşlarıdr.Adana'dan;Kozan yolu üzerinden İmamoğlu'na ulaşılır.Mevcut güzergahdan Koyunevi Caddesi üzerinden köye ulaşılabilir.Koyunevi mahallesinden sonraki ilk köy, Ağzıkaraca Köyü Küçük Tarsuslu Mahallesidir.Ardısıra diğer iki mahalleye ulaşılır.
Kozan'dan; Kozan-İmamoğlu Yolu ile önce İmamoğlu'na, daha sonra da Koyunevi caddesi üzerinden Ağzıkaraca Köyü'ne ulaşılır. Ancak Kozan-İmamoğlu istikametinde, İmamoğlu'na varmadan 5 Km. geride sağ tarafta Ağzıkaraca Köyü'ne giden kestirme bir yol bulunmaktadır.