Adana Tufanbeyli Doğanlı Köyü
Doğanlı, Adana ilinin Tufanbeyli ilçesine bağlı bir köydür.Adını Doğan kuşlarından alan köye, daha önce ormanlık alan olduğu ve doğan kuşlarının çok olmasından mütevellit Doganlı adını almıştır.
1770-1780 yıllarında kurulan köyün, 228 yıllık mazisi vardır. Kozanoğulları ile akrabalıkları bilinen "Fakılar" kabilesi tarafından kurulduğu bilinmektedir.
AÇIKLAYICI BİLGİLER :
Anadolu'daki Türk Beylikleri Osmanlıların hâkimiyetine girdikleri sırada bölgelere dağılan beylik ve bazı aşiretler, yukarıda da demiştim ya seçtikleri liderler önderliğinde yaşamlarını sürdürmeye çalışırlar. Bunlardan biriside Çukurova Kozan yöresinde Yaşayan Kozanoğlu beyliğidir. Daha Osmanlı hâkimiyetine girmeden 60-70 yıl öncesine dayanan Kozanoğlu beyliğinden ayrılan bir kısım kabile, sıcaklığın, sivrisineğin ve o günün hastalığı olan sıtma yüzünden serin ve bol sulu yayla yerler aramaya koyulurlar.
Kozan ve ahalisinden hareket ederek Feke, Saimbeyli ve Tufanbeyli topraklarını içine alan arazilere dağılırlar. Gelirler ve şimdiki Ortaköy civarına yerleşirler. İlerleyen zamanlarda burada bir takım geçimsizlikler zuhur eder, Eskiden olduğu gibi derebeyliklerini sürdürmek isteyen bir kaçı, sahip oldukları topraklarda yaşayan insanlara kötü davranmaya, zulmetmeye, halkın mallarını almaya, topraklarına sahiplenmeye çalışırlar. Bu zulüm ve zorbalık 70-80 hanelik obanın dağılmasına neden olur. Aynı kabileden olmasına rağmen aralarındaki husumetten dolayı bazılarına ayrılık yolu görünür.
Genellikle hayvancılıkla geçindikleri için, hayvan barınaklarına uygun olan yerleri tercih ederek, üçer beşerler halinde yine bu obadan çeşitli yerlere göç ederler.
Bu gün Ortaköy yakınlarındaki aşiretlerin yerleşim yeri (Eskiköy) diye adlandıkları yerden ayrılanların bir kısmı Çatalçam (Şanşa) bir kısmı kuzey batıya doğru Saraycık, Sarıkaya, Dereşimli köylerine yerleşirler. Hatta bir kısmı da Dereşimli'den tekrar ayrılarak Develi Köseler köyüne yerleşirler.
Eski köyden kuzeye doğru hareket eden Fakılar kabilesinden Hacı hoca kendine yakın buldukları kişileri de alarak şimdiki Doğanlı köyünün kuzeyin de bulunan mağaralara gelerek göçlerini buraya indirirler. Bu mağarayı hayvan barınağı olarak kullanacaklarından, mağaranın biraz aşağısında bulunan pınarların ön kısmına da kendi yaşayacakları mekânları inşa ederek buraya yerleşirler.
Çok büyük ormanlıklarla kaplı bu alandaki ağaçlıklarda ve kayalıklarda yaşayan doğan kuşlarının çokluğundan dolayı bu yere de DOĞANLI adını verirler. O devirde Hocalara Fakı denmesinden dolayı, kabilenin adı Fakılar olarak geçmektedir. Bu sebeble Fakılar kabilesinin başında bulunan Hacı Hoca Doğanlı'ya gelen ilk kişi olmuş ve kabilenin adı da Fakılar olarak kalmıştır. Bu kabilenin Kozan oğullarıyla akrabalıklarının olduğu bilinmektedir. Şu an Doğanlı köyünde yaşayan fakılar kabilesi, şimdiki Atasever'lerden oluşmaktadır.
Bu bilgilerden yola çıkarak, Osmanlılar derebeyliklere son vermek için 1840-1860 yılları arasında harekete geçtikleri tarihlerde yazılıdır. Bu yerleşim yeri yukarıda da belirtildiği gibi 1840 tarihinden 60-70 yıl öncesine dayanmaktadır. Yani Fakıların bu köye yerleşme tarihi 1770-1780 yıllarına rastlanmaktadır. Belirtilen tarihlere göre DOĞANLI köyünün kuruluşu iki yüz kırk yılın üzerindedir.
Daha önce de Fakılar kabilesi ile birbirlerine yakınlığı ile bilinen ve yaşamlarını daha öncede beraberce paylaşan, ancak uzun bir zaman geçmemekle beraber ne zaman geldikleri tam olarak bilinmeyen diğer bir sülalesi ise, önceki yerleşim yerinde babalarının adı hacı olmasından dolayı, şu an köyde bulunan sülalenin adına hem Hacıoğulları hemde Hacıuşağı olarak söylenmektedir. Hacıuşağı kabilesi de Doğanlı köyüne gelerek yine Fakılar kabilesi ile iç içe yaşamaktadırlar. Şu an Doğanlı köyünde yaşayan Hacıuşağı kabilesi, şimdiki Baytimur'larden oluşmaktadır.
Doğanlı'ya gelen diğer kabileler Fakılar ve Hacı uşağından çok sonra gelerek yerleşmişler. Yıl olarak hangi tarihte geldiği pek bilinmiyor ama, büyük bir ihtimalle Osmanlılar, Kozanoğlu derebeyliğine son vermek için 1840-1860 yılları arasında harekete geçtikleri tarihlerde yazılıdır. Bu yerleşim yeri de 1840 dan tahminen 50-60 yıl öncesine dayanmaktadır.Yani Fakıların bu köye yerleşme tarihi 1780-1790 yıllarına rastlanmaktadır. Bu tahmin ve tarihlere göre DOĞANLI köyünün kuruluşu 240 yılın üzerindedir.
Bugün köyümüzde yaşayan kabileler, 1934 soyadı kanunu gelmeden önce kabile isim ve lakapları ile anılır, günümüzde bile yine söylenilmektedir. Bunlar Fakılar, Hacı uşağı, Apıllar, Banılar, Körler, Haytalar, Kara Bekirler, Karaca Ömerler, Kökbekirler, Beyler, Cumuklar, Patatlar, Küçük ibişler, Kadılar, Sarı Ahmetler, (Karaköseler) Arap Aliler, Ümmü İbişler ve Esme Hacılar gibi, kabilelerden oluşmaktadır.
OĞUZ TÜRKMENLERİ kültür gelenek ve görenekleri yaşanmaktadır. Geleneklerine sahiptirler.Akrabalık bağları güçlüdür.
Köyde 3 gün düğün çalınır,
5 tane barajı vardır,
318 hanedir,
891 kişi yerleşik hayat sürdürmektedir.
Doğanlı köyü coğrafi yapısı itibarıyla bağlı olduğu Adana ve komşu illere uzaktır.İlimiz Adana'ya 212 km İlçemiz Tufanbeyli'ye 9 km Kayseri'ye 187 km ve K.Maraş’a 169 km mesafededir. Rakım 1475 m civarındadır. Nur Dağlarının devamı olan Binboğa dağları, batı Torosların devamı olan Tahtalı dağlarının arasında kalmış engebeli ve kırık bir arazi yapısına sahip olup yüksek bir plato görünümündedir. 3000 metrenin uzerine cikan yukseklikler vardir.
Köyün iklimi, Akdeniz iklimi etki alanı içerisindedir.
Doğanlı köyü karasal iklim yapısına sahiptir. Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlı geçer. Kırsal bitki örtüsüne sahiptir. Köyün batısında ve kuzey batısında kalan dağlik bölgelerde meşe, çam, sedir, koknar ve ardiç ormanları bulunur. Yıllar önce halkın bilinçsizce kesim yapması nedeniyle orman alanı gün geçtikçe tükenmektedir. Ekilebilir arazi köyün doğu ve güney doğusundadır. Tarım ve bağcılık ön plandadır.
Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır.
Doğanlı köyünde seçildikleri yıllara göre muhtarlarımız:
2009 - Selahattin Kodaş
2004 - Suat Bani
1999 - Hüseyin Atasever
1994 - Selehattin Doğaner
1989 - Haydar Dömek
1984 - Osman İnalöz
1974 - İbrahim Bani
1973 - Mehmet Ercik (Hayta Mehmet)
1968 - İsmail Beğil (Kâhâdede ismail)
1967 - Durdu Doğaner (Halil'lerin Durdu)
1964 - Durdu Atasever(Fakıların Durdu)
1962 - Ali Etgü (Demirci İbrahim'in oğlu)
1960 - Ahmet Doğaner (Kır Ahmet)
1959 - Ali İnalöz
1953 - Ali Bani (Mullanin Ali)
1950 - Mustafa Bani (şerif Mustafa)
1947 - Mustafa Bani (Kel Ali'nin Mustafa)
1946 - Mehmet Atasever (çap Mehmet)
1943 - Hacı Baytimur (Apak Hacı)
1940 - Nuri Bani (Şıh Nuri)
1937 - Hacı veli Atasever (Fakılardan)
1935 - Mehmet Bani (Mullanın Mehmet)
Köyde ilköğretim okulu vardır. Köyün hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
HABERE YORUM KAT
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.