Çocuklarda en sık karşılaşılan şikayetlerden birinin ishal olduğunu belirten Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Melih Yaman, genellikle hafif geçirilen bu rahatsızlığın bazı durumlarda özellikle bebeklerde ciddi bir sorun olabileceğini, tedavi edilmediği takdirde ölüme kadar sebebiyet verebileceğini söyledi.

Elazığ Özel Doğu Anadolu Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doktor Melih Yaman, bebeklerde ve çocuklarda görülen ishal ile ilgili bilgi verdi. Dünyada her yıl yaklaşık 1,5 milyon çocuğun ishal nedeniyle öldüğünün altını çizen Dr. Melih Yaman, "İshaller, en sık 0-5 yaş grubunda rastlanan ve özellikle ilk 2 yaştaki ölüm nedenlerinin başında gelen bir hastalık grubudur. Ölümlerin çoğu vücudun susuz kalmasından kaynaklanmaktadır. İshal bulguların erken farkına varılması ile kolay ve ucuz olarak tedavi edilebilen bir hastalıktır" dedi.

Özellikle küçük bebeklerde beslenme şekline göre dışkılama sayısı ve ishal tanımının değişebileceğini aktaran Dr. Yaman, "Örneğin, anne sütü alan bebeklerde dışkı sayısı günlük 7'ye varabilir. Her emmeden sonra kaka yapabilirler, bu durum normal olabilir. İshalin belirtileri sık sulu dışkılama, dışkının sıklığının ve miktarının artması, sümüksü dışkı ve bazen de kusmanın birlikte görülmesidir. Bebek ve çocuklarda ishalin sebepleri diş çıkarma, gıdalara olan hassasiyet, gereğinden fazla meyve ve meyve suyu, bağırsaklardaki enfeksiyon ve antibiyotik olabilir" diye konuştu.

"Rota virüsü milyonlarca çocuğu etkiliyor"

"İshalle birlikte kusmalar da görülür, ishal ve kusma sonucunda vücut hem su hem de tuz kaybeder" diyen Dr. Yaman, şunları kaydetti:

"Rota virüsü, tüm dünyada her yıl milyonlarca kişiyi etkileyen bir virüstür. Özellikle çocukluk çağındaki ishal vakaların en sık etkenidir. Birçok kişide rota virüs ishali selim seyrederken ölümcül sonuçlar doğurması nedeniyle önemli bir halk sağlığı problemidir. İnce bağırsakları etkileyip, sıvı ve elektrolit emilimini bozarak vücuttan ciddi sıvı kaybına neden olur. Bu nedenle ishale bağlı hastaneye yatışlarda ilk sırayı alır. Bebeklerde kalp atışının normalden hızlı olması, dudak, ağız ve dilde kuruluk, ağlayınca gözyaşı gelmemesi, üç saatten daha fazla bezinin kuru kalması gibi bulgular önemlidir. Hastalık ilerledikçe gözlerin, yanağın ve bıngıldağın çökmesi, uyku hali ve huzursuzluk, daha da hastalığın şiddetlenmesi sonucunda da havale geçirme, koma, hayati organlarda yetmezlik ve bazen de ölüm olabilir."

Ailelerin çocuklarında susuzluk bulguları, kanlı veya siyah dışkı, özellikle ishali 24 saatten fazla devam ederse mutlaka doktora götürmesi gerektiğini de dile getiren Yaman, tedavi de en önemli etkenin kaybettikleri sıvıyı yerine koyma olduğunu kaydetti. Birçok vakada antibiyotik kullanmanın faydası olmayacağını da bildiren Yaman, az miktarlarda sıvı, sık aralıklarla içirilerek vücudun ihtiyacı olan sıvı dengesinin sağlanması gerektiğini, anne sütü alıyorsa ara vermeden devam edilmesini gerektiğini aktardı.

İshalin ağırlığına göre şeker-tuz solüsyonlarının doktor tavsiyesine uygun olarak verilmesi sıvı kaybını dengelemede yardımcı olacağını kaydeden Yaman, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Çocuğun yaşı uygun ise yoğurt, patates, muz, pirinç lapası verilebilir. Azar azar ve sık beslenme bağırsaklardan gıdaların emilimini arttıracaktır. Ayrıca ateş varsa parasetamol içeren ilaçlar verilerek kontrol altına alınmaya çalışılır kusmayı engelleme amacıyla da fitil kullanılabilir. En önemli korunma yöntemi de ellerin sık yıkanması, özellikle hasta çocukların diğer çocuklarla temas etmelerini engellemek olacaktır. İshalin en önemli etkeni olan Rota virüsün ikili ve üçlü aşısı vardır. Sağlık Bakanlığı tarafından şu anda özel aşılar listesinde bulunmakta olup yakın bir gelecekte rutin aşı programına alınması beklenmektedir."

İHA