Kanseri yendikten sonra iki kez kalp krizi geçiren ve açık kalp ameliyatı olan 26 yaşındaki Zübeyde Nisa Karabacak, geçirdiği trafik kazasında sağ kolunu kaybetti. Genç kız, takılan biyonik kolla artık düğme iliklemeden ayakkabı bağlamaya kadar birçok hareketi beyin gücüyle yapabilecek.

Gaziantep'te yaşayan 26 yaşındaki Biyolog Zübeyde Nisa Karabacak 8 ay önce geçirdiği trafik kazasında sağ kolunu dirseğinin hemen altından kaybetti. Hayatına bir kolu eksik olarak devam eden Zübeyde'ye İzmir'de "Touch Bionics" (biyonik dokunuş) adı verilen biyonik kol takıldı. Genç kız, kolu kesilmeden önceki gibi kolunu beyin gücüyle, düşünerek hareket ettirebilirken, insanlarla tokalaşmaya, çay bardağı gibi nesneleri kavramaya, bilgisayar kullanmaya, makyaj yapmaya başladı. Bir süre sonra düğme iliklemeden ayakkabı bağlamaya kadar en ince hareketleri yapabilecek olan Zübeyde Karabacak, "En çok yazı yazmayı özledim. Yazı yazmayı çok seviyordum. Şu aşamada yazamıyorum ama bir süre sonra yazabileceğim" dedi.

Star Wars filmlerinde kullanılan biyonik ele benzetilen protez elin beyinle direkt olarak bağlantı kurmasının önemine dikkat çeken, biyonik elin Türkiye Distribütörü Ali Naki Solak, biyonik elin uzuvlarını kaybeden insanlar için umut vaat ettiğini, rehabilitasyon sürecinin ardından kişilerin biyonik ellerini çok daha ustalıkla kullanmaya başladığını söyledi.

Kanseri yendi, kalp ameliyatı oldu, kaza geçirdi

Henüz 18 yaşında üniversite öğrencisiyken tiroid kanserine yakalanan Zübeyde, 5 yıl boyunca kanserle savaştı. Sayısız kemoterapi ve ışın tedavisi gören bu nedenle saçları dökülen Zübeyde, 5 yılın sonunda kanseri yenmeyi başardı. "Her şey yoluna giriyor" diye düşünürken bu kez de geçirdiği kanser tedavisi nedeniyle kalp rahatsızlığı çekmeye başlayan genç kız, iki kez kalp krizi geçirdi ve 24 yaşındayken de açık kalp ameliyatı oldu. İki ölümcül rahatsızlığı atlatıp hayatına kaldığı yerden devam eden Zübeyde, biyolog olarak Gaziantep'teki özel bir kurumda çalışmaya başladı. Karabacak, yaklaşık 8 ay önce Gaziantep Nizip'te yaşayan ailesini ziyaretten dönerken, içinde bulunduğu minibüs kaza yaptı. Genç kızın sağ kolu kazada dirseğinin hemen altından parçalandı. Götürüldüğü hastanedeki doktorların "ölür" gözüyle baktığı Zübeyde, ameliyattan sağ ancak tek kolu olmadan çıktı.

Biyonik kol İngiltere'den getirtildi

Son derece sosyal ve hayat dolu olan genç kız, protez kol taktırmak için internetten araştırma yapmaya başladı ve düşünce gücüyle hareket ettirilen, Touch Bionics adı verilen biyonik kolun Türkiye'de de uygulandığını öğrendi. Biyonik kolun, Türkiye'deki tek distribütörü olan İzmir'deki Simay Medikal'e ulaşan Zübeyde'nin kolunun ölçüleri alındı ve İngiltere'de yaptırılan biyonik kol İzmir'e getirildi. Günlerce, büyük bir heyecanla kolunun gelmesini bekleyen genç kıza biyonik kolu uzmanlar tarafından takıldı.

"Kucağımda uyudum"

Kolu takıldıktan sonra bir süre kola adapte olması için rehabilitasyona alınan genç kız, kısa sürede sanki gerçek koluymuş gibi protez kolunu kullanmaya başladı. Bardak gibi nesneleri kavrayabilen, bilgisayar kullanabilen, makyaj yapabilen, insanlarla tokalaşmaya başlayan Zübeyde, "Biyonik kolumu seviyorum. Süre geçince daha rahat kullanabileceğim. En çok yazı yazmayı özledim. Yazı yazmayı çok seviyordum. Şu aşamada yazamıyorum ama bir süre sonra yazabileceğim. İlk takıldığında çığlıklar attım. Önce çok garipsedim. Çok ilginçti ve çok heyecanlandım. İlk gün kucağımda uyudum. Dokunmasın diye kimseye vermedim" diye konuştu.

Beyin kolun yokluğunu algılayamıyor

Touch Bionics adı verilen kolun Türkiye'deki tek distribütörü olan Simay Medikal Yönetim Kurulu Başkanı Ali Naki Solak, "Bir kişi uzvunu kaybettiğinde beyin o uzvun kaybedildiğini, artık olmadığını algılamaz. O nedenle kişi eliyle bir şeyi tutmak istediğinde beyin aynı sinyalleri o olmayan uzva gönderir. Biyonik kol işte bu özelliği kullanıyor ve beyinden gelen sinyaller sinirlere iletilerek hasta biyonik kolunu hareket ettirebiliyor. Biyonik kolu, beyin ve sinir kontrolü devam eden, uzvunu kaybetmiş herkes kullanabilir" ifadelerini kullandı.

48 farklı hareketi yapabiliyor

Ali Naki Solak, biyonik kolun normal bir elin yaptığı 48 hareketi yapabildiğini ifade ederek, şöyle konuştu:

"Biyonik kol protezi, beyinden aktarılan açma ve kapama sinyallerini algılayarak çalışan bir sistem. Normal bir elin yapabildiği hareketleri büyük oranda yapabiliyor. Kişi protez eline alıştıkça ve çalıştıkça el üzerindeki kontrolü de artıyor. Biyonik kolun dünya üzerindeki kullanımı da gün geçtikçe artıyor. 2010 yılının ilk 50 icadı arasında yer alan biyonik kol, uzuvlarını kaybeden insanlar için umut vaat ediyor."

Temel özellikleri

Protez kol, hareketli baş parmağa sahip. Lateral ve karşı yönde kavrama şekillerine otomatik olarak geçiş yapabiliyor. Her biri kendi başına bağımsız hareket edebilen beş adet parmağa sahip. Esnek bilek opsiyonu sayesinde doğal hareket imkanı sağlıyor. Hızlı kavrama özelliği ile 48 farklı kavrama şeklinden birini seçebilme imkanı tanıyor.

İHA