Sağlığa Evet Derneği ve Türk Kardiyoloji Derneği tarafından yapılan çalışmada, 71 gıda ürünü incelendi. İncelemenin sonucunda markette ve açıkta satılan gıda ürünlerinin bir kısmında tehlikeli oranda trans yağ bulunduğu belirlendi. Araştırmada en yüksek trans yağ değerleri açıkta satılan börek çeşitleri ile paketlenmiş bazı keklerde bulundu.

Sağlığa Evet Derneği ve Türk Kardiyoloji Derneği tarafından İstanbul’da yapılan bir çalışma sonucunda, markette ve açıkta satılan gıda ürünlerinin bir kısmında tehlikeli oranda trans yağ bulunduğu tespit edildi. Derneklerden yapılan ortak açıklamada, trans yağın paketli gıda etiketlerinde “hidrojenize bitkisel yağ” olarak yer aldığı belirtildi.

‘BİTKİSEL İSE GÜVENLİDİR’ ALGISI YARATILIYOR

Açıklamada görüşlerine yer verilen Türk Kardiyoloji Derneği Lipid Çalışma Grubu Başkanı Doç. Dr. Öner Özdoğan, bu etiketle tüketicide “bitkisel ise güvenlidir” algısı yaratılmak istendiğini belirtti.

Dünya Sağlık Örgütünün gıdalarda her 100 gram yağda iki gram üzerinde trans yağ bulunmasının sağlığa zararlı olduğuna dikkati çekerek, 2023 yılına kadar gıda tedarik zincirinden trans yağların kaldırılmasını önerdiğini anımsatan Özdoğan, şöyle devam etti:

“Ülkemizde de Tarım ve Orman Bakanlığı trans yağın gıdalarda mevcut toplam yağ miktarının yüzde 2’si ile sınırlı olması için bir düzenleme hazırlığı içindedir. Sivil toplum kurumları bu girişimi desteklemekte ve sınırın yüzde 1’e çekilmesini önermektedir. Türkiye’de dolaşım sistemi hastalıkları ölümlerin yüzde 40’ından sorumludur. Sanayi üretimi trans yağ, kalp krizi ve ölüme neden olan zehirli gıda katkısıdır. Günde 5 gram trans yağ tüketmek kalp hastalıkları riskini yüzde 25 arttırmaktadır. Çalışmada bazı gıda ürünlerinde o denli yüksek trans yağ bulunmuştur ki, her gün bu gıdayı tüketen birinde kalp hastalığı riskinin artacağı öngörülebilir. Kalp ve damar sağlığı için satışa sunulan yiyecek maddelerinin trans yağ içeriklerini mutlaka denetlemeliyiz. Trans yağın tedarik zincirinden kaldırılması yiyeceğin tadını ve maliyetini değiştirmeyecektir.”

71 GIDA ÜRÜNÜ İNCELENDİ

Sağlığa Evet Derneği Üyesi Prof. Dr. Pınar Ay ise araştırmanın Türkiye’de satılan gıda ürünlerinde trans yağ miktarını saptamak üzere yapıldığını belirtti. Çalışma çerçevesinde İstanbul’da marketlerde ve dükkanlarda satışa sunulan paketli ve açık 71 gıda ürününden örnek alınarak laboratuvarda trans yağ miktarının ölçüldüğünü ifade eden Ay, şu bilgileri verdi:

“Trans yağın, bu ürünlerin yüzde 7’sinde toplam yağ miktarında yüzde 3’ünü aştığı, yüzde 13’ünde ise 1 gram üzerinde olduğu saptanmıştır. En yüksek trans yağ değerleri açıkta satılan börek çeşitleri ile paketlenmiş bazı keklerde bulunmuştur. Örnek alınan simit, açma gibi çokça tüketilen hamur ürünlerinde, margarinlerde, süt ürünlerinde, dondurulmuş gıda ve çerezlerde trans yağ oranı yüzde 1’in altında bulunmuştur. Mutfak Ürünleri ve Margarin Sanayicileri Derneği tarafından 2014-2018 yıllarında yapılan başka çalışmalarda da örnek alınan margarin, sıvı yağ, çikolata, bisküvi gofret gibi gıda ürünlerinin hepsinde trans yağ oranı yüzde 1 değerinin altında saptanmıştır. Bazı gıda üreticilerinin kullandıkları yağlar toplum sağlığını tehdit etmektedir. Açıkta satılan yağlı börekler ve paketli kekler özellikle okullar civarında kısıtlı bütçe ile karın doyurmaya çalışan öğrenciler tarafından tüketilmektedir. Çalışmayı genişleterek başka ürünlerin trans yağ oranlarını ölçmeyi hedefliyoruz. Halk sağlığı açısından sağlıklı yeni bir nesil yetiştirmeyi önemsiyoruz.”

PAKETLERE ‘TRANS YAĞ BULUNUR’ İBARESİ EKLENECEK

Sağlığa Evet Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Tanzer Gezer de, Avrupa Birliği ülkelerinin Dünya Sağlık Örgütü’nün bildirdiği trans yağ kısıtlamasını hukuka bağladığını belirterek, “Türkiye’de ise 31 Aralık 2019 tarihi itibari ile trans yağa kısıtlama getirmek yerine paketli gıdada bulunan toplam yağın 100 gramında trans yağ 2 gramın üzerindeyse, ‘trans yağ bulunur’ ibaresi yazılacak. Bu bir kısıtlama değil, vatandaşın kendi kendini koruma altına almasına yönelik bir uygulama olacaktır. Diğer taraftan ölçülen gıda ürünlerinin birçoğunda trans yağ oranı zaten % 1’in altında bulunmuştur. Yüksek bulunanlarda ise % 2 sınırının çok üzerinde değerler saptanmıştır. Birçok üreticinin % 1 sınırına uyduğu dikkate alınarak Tarım ve Orman Bakanlığında bekleyen düzenlemenin en kısa zamanda yürürlüğe girmesini bekliyor ve halkımız adına talep ediyoruz.” dedi.

BSHA - Bilim Sağlık Haber Ajansı