Çarşıbaşı: Tarihi ve Coğrafi Güzelliğiyle Büyüleyen Bir İlçe

Çarşıbaşı, Trabzon-Giresun sahil yolu üzerinde, Trabzon ilinin 34 km batısında konumlanmış, doğal ve tarihi zenginlikleriyle dolu bir yerleşim merkezidir. İlçenin eski adı İskefiye iken, 1962 yılında Çarşıbaşı olarak değiştirilmiştir. Ayrıca, Vakfıkebir'e pazara gidenlerin konakladığı yer olması sebebiyle "Pazarönü" olarak da anılmaktaydı.

Çarşıbaşı'nın tarihi, Trabzon'un tarihine sıkı bir şekilde bağlıdır. Ancak, şu ana kadar yapılan araştırmalarda Çarşıbaşı'nın tarihiyle ilgili detaylı bilgilere ulaşılamamıştır.

İlk yerleşenlerin kimler olduğu konusunda net bilgiler bulunmamakla birlikte, Trabzon çevresine yerleşen Milet'lilerden önce bölgede yaşayan yerli topluluklar olduğu ve hatta İskitlerin bu topraklara yerleştiği düşünülmektedir. Milet'lilerin Trabzon çevresine yerleşmeleriyle bölgede Milet egemenliği başlamış, Trabzon'da koloni kurup çevresini kontrol altına almışlardır. Milet egemenliği 700 yıl devam etmiş, bu süre zarfında Sinop'tan gönderilen valiler aracılığıyla Trabzon yönetilmiştir.

Daha sonra Persler, Trabzon'a hakim olmuş ve Hellenistik Dönem sonuna kadar bu hakimiyeti sürdürmüştür. Hellenistik Dönem sonrasında Trabzon ve çevresi Pontus Krallığı'na bağlanmış, ardından Romalılar bu topraklara hakim olmuş ve 395 yılına kadar Roma egemenliği devam etmiştir. Roma'nın ikiye ayrılmasıyla Trabzon ve çevresi Doğu Roma İmparatorluğu'nun kontrolüne geçmiştir.

Osmanlı döneminde, Çarşıbaşı'na bir top tabyası kurulmuş ve bu bölge, denizden gelebilecek Rus baskınlarına karşı savunma amacı gütmüştür. Bu dönemde, Osmanlı-Rus harbi için Trabzon çevresinden asker toplama amacıyla da emirler verilmiştir.

Tanzimat'ın ardından Trabzon vilayet olunca, çevresindeki merkezler Trabzon'dan yönetilmeye başlanmış, Çarşıbaşı da Vakfıkebir'e bağlanmış ve uzun bir süre bu bağlılık devam etmiştir.

1461 yılında Fatih Sultan Mehmet'in Trabzon'u fethetmesiyle bölge Türkleşmiş ve Müslümanlaşmış, Trabzon ve çevresine Türk aileleri yerleştirilmiştir. Osmanlı Devleti zamanında sancak olan Trabzon, Kanuni Sultan Süleyman'ın tahta geçişiyle Erzurum'a bağlanmış, ancak Sultan II. Mahmut döneminde tekrar ayrılmıştır.

Çarşıbaşı, Birinci Dünya Savaşı'nda Ruslara karşı açılan Doğu Cephesi'ne birçok asker göndermiş, ancak salgın hastalıklar ve zorlu koşullar nedeniyle birçok şehit vermiştir. Rus işgali sırasında ise köylerini düşmana vermeyen direnişçi halk, düşmanın giremediği yerlerde direniş göstermiştir.

Çarşıbaşı, 1944 yılında bucak, 1954 yılında belediye, 1991 yılında ise ilçe statüsü kazanmıştır. Gelişen tarihinde, göç dalgalarına karşı direniş, savaşlar ve kendi kültürünü koruma çabalarıyla şekillenmiştir. Bu topraklar, geçmişiyle ve bugünüyle birleşerek zengin bir tarihi mirası sunmaktadır.

Aşağıdaki linkten Trabzon ili Çarşıbaşı ilçesinin köylerini inceleyebilirsiniz.

Trabzon Köyleri Sitemize Eklenmiştir

Trabzon Doğumlu Ünlüler