Türkiye ile Rusya arasındaki normalleşme süreci hızla devam ederken, Rus hükümeti narenciye başta olmak üzere birçok meyveyi Türkiye'den alınması yasak olan gıda ürünleri listesinden çıkardı. Kararı değerlendiren Yaşar Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Serpil Kahraman ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı, TİM Yönetim Kurulu Üyesi Rıza Seyyar, narenciyenin hasadının yapıldığı dönemde gelen kararın, üreticiler ve ihracatçılar açısından son derece olumlu olduğunu ifade etti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in dünya Enerji Zirvesi kapsamında İstanbul'da bir araya gelmesinin ardından, Türk Akımı projesi imzası başta olmak üzere birçok konuda olumlu gelişmeler yaşandı. Putin'in, Türkiye'den alımı yasaklanan bazı ürünlerin yeniden Rus pazarına döneceğini açıklamasının ardından, portakal, mandalina, kayısı, şeftali ve erik alınmasıyla ilgili yasağın kaldırılmasını öngören karar, Rus hükümetinin sitesinde yayımlandı. Türkiye'den alımı hala yasak olan ürünlerse üzüm, elma, armut, çilek, domates, soğan, karnabahar, brokoli, salatalık, tavuk, hindi, tuz ve karanfil olarak kaldı.

Rusya ile Türkiye'nin, 2015 yılında üçüncü büyük ticaret ortağı konumunda olduğunu hatırlatan Yaşar Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Serpil Kahraman, gelişmeleri değerlendirdi. Kahraman, "2015'te, Rusya, 3 milyar 679 milyon dolar ihracat ve 20 milyar 377 milyon dolar ithalat hacmi ile Türkiye'nin üçüncü büyük ticaret ortağıydı. Her ne kadar ihracat hacmi az gibi görünse de özellikle tarım ve tekstil ürünleri açısından Rusya, bizim için önemli bir pazar konumunda. 2015 yılında, Rusya ekonomisindeki yüzde 3.7'lik küçülmeye ilaveten, uçak kriziyle birlikte ekonomik yaptırımlar yaşandı ve özellikle dış ticaret, istihdam kısıtlamaları, vize muafiyetlerini tek taraflı askıya alması sonucunda ticaret hacmi daha da daraldı. Geçen yıl ihracat sıralamasında 9. sırada bulunan Rusya, bu yıl ilk 9 aylık dönemde 1 milyar 166 milyon 253 bin dolar ile 20. sıraya geriledi" diye konuştu.

İki ülke arasındaki son dönemde yaşanan olumlu gelişmelere dikkat çeken Yrd. Doç. Dr. Kahraman, normalleşme sürecinin ve alınan son kararların, iki ülke ekonomisini de olumlu etkileyeceğini ifade etti. Kahraman, "Rusya'ya bu yılın ilk 9 ayında 1 milyar 166 milyon 253 bin dolarlık ihracatımız var. Bunun yaklaşık 110 milyon dolarlık kısmını yaş sebze ve meyve ihracatı oluşturuyor. Geçen yılın aynı dönemine baktığımızda 544 milyon dolarlık bir yaş sebze meyve ihracatımız gerçekleşmiş. Rusya'nın bu ürünlere uyguladığı kısıtlamaları kaldırması, kısa ve orta vadede tarım ihracatımızı yükseltecektir. Olumlu gelişmeler sonrası, özellikle ihracat, ithalat ve turizmde, iki ülke ticaret hacminin çok daha yüksek rakamlara ulaşabileceği olası. Her ne kadar kademeli normalleşme surecine girilmiş olsa da söz konusu sürecin ekonomik hacim bazında kalıcılığının yıl sonu itibariyle netleşeceği aşikar" dedi.

İhracatı olumlu etkiler

İzmir'den Rusya'ya yapılan ihracatın bu yılın ilk 9 ayında, 2015 yılının Ocak–Eylül dönemine göre yüzde 50'nin üzerinde azaldığını ifade eden Serpil Kahraman, "Bu yılın ilk 9 ayında İzmir'den Rusya'ya 68 milyon 196 bin dolar ihracat gerçekleştirildi. 2015'te Ege İhracatçı Birlikleri üyesi ihracatçılar, Rusya'ya yaklaşık 27 milyon dolarlık yaş sebze ve meyve ihraç etmiş. Son gelişmelerle birlikte, yaş sebze ve meyve ile kuru meyvenin yanı sıra hazır giyim, otomotiv yan sanayi gibi sektörler olumlu etkilenecektir. Bu yıl, geçtiğimiz yılın rakamları yakalanamasa da önümüzdeki yıldan itibaren artış olacaktır" şeklinde konuştu

"Biz ihracatçılar için gelecek adına çok umut verici"

Türkiye İhracatçılar Meclisi Yönetim Kurulu Üyesi ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Rıza Seyyar, Rusya'nın bazı ürünlerde uyguladığı kısıtlama kararını kaldırmasının üretici ve ihracatçılar açasından son derece olumlu olduğunu söyledi. Başkan Rıza Seyyar, "Tarım ürünlerine kısıtlamaların tamamen kalkmasını bekliyoruz, ancak ilk etapta bu kararın çıkması ihracatçılar ve üreticiler açısından son derece olumlu. Bu karar tam da narenciye hasadının yapıldığı döneme denk geldi. Kısa ve orta vadede, ciddi anlamda ihracatımızı olumlu etkileyecektir. Rusya Devlet Başkanı Putin de özellikle narenciye, diğer yaş meyve, sebze ve tarım ürünlerini Rus piyasasına açtıklarını belirtti ve bu ürünlerde 2015 yılındaki ihracat hacminin 500 milyon dolar civarında olduğunu söyledi. Bu rakam geçen yıl yapılan ihracata denk geliyor. Sayın Cumhurbaşkanımız ve Rusya Devlet Başkanı, iki ülke arasındaki ilişkileri kriz öncesinden daha ileriye taşıyacakları vurgusu yaptı. Bu söylem biz ihracatçılar için gelecek adına çok umut verici" dedi.

Rıza Seyyar, "Putin'in açıklamalarına baktığımızda bazı ürünlerde kısıtlamanın kalkmadığını görüyoruz. Orada üretimi yapılan salatalık, biber, domates gibi sebzeleri kastediyor. Ancak havalar soğuyunca bu ürünlerde de kısıtlamaların kalkacağını düşünüyoruz. Aralık ya da 2017'nin ilk aylarını bulur, sera üreticilerin önü açılır. Ege özelinde baktığımızda ise bizim yaş sebze ve meyvede ihracatımız genellikle Avrupa ülkelerine Rusya'ya ihracat yapan az. Bu karar, özellikle Akdeniz bölgesindeki Antalya, Mersin, Adana, Hatay, Osmaniye ile Kahramanmaraş'a kadar uzanan üretici ve ihracatçılara nefes aldıracak. Sektöre 50-60 milyon dolar artı değer katacak. 2017'den itibaren de 2015'teki 3,5 milyar doların üzerindeki toplam ihracat rakamlarının da üzerine çıkacağımızı düşünüyorum" diye konuştu.

İHA