Haput'un tarihi mirasını canlandırmak için Elazığ Belediyesi Koruma Uygulama ve Denetim Bürosu (KUDEB) tarafından projelendirilen 18. yüzyıla ait Cami Kebir Mahallesi'nde başlayan arkeolojik kazı ve sondaj çalışmalarında ev temelleri, duvar kalıntıları ve bahçe duvarlarının iç kemerleri ortaya çıktı.

Elazığ Belediyesi KUDEB, Harput'un sahip olduğu binlerce yıllık tarihi mirasının yaşatılması ve gelecek nesillere aktarılması için çalışmasını sürdürüyor. KUDEB öncülüğünde başlatılan çalışmalarla, binlerce yıllık tarihi geçmişi bulunan Harput, tüm dönemlerin görülebileceği, yaşayan bir merkez haline getirilmesi planlanıyor.

KUDEB tarafından başlatılan çalışmalar doğrultusunda tarihi Harput Mahallesi'nde bulunan 18. Yüzyıl ve daha öncesine dayanan, Camii Kebir Mahallesinde arkeolojik sondaj ve kazı çalışmalarına başlandı. Başlatılan sondaj ve kazı çalışmalarının tamamlanmasının ardından, mahalle tekrar ayağa kaldırılarak bedesten hizmeti görmesi hedefleniyor. Vatandaşların gezip görebileceği ve oturup çay içebileceği bir alana dönüştürülecek olan mahalle, tarihi ile ziyaretçilerine ayrı bir kültür mirasını görme şansını verecek.

Özel proje alanı olarak tabir ettikleri Cami Kebir Mahallesi'nin 18. Yüzyıl mahallerinden olduğunu belirten KUDEB Müdürü Kadir Atıcı, "Aslında Fahrettin Karaaslan, Harput'u aldıktan sonra Ulu Cami inşa ediyor. Türk İslam medeniyetinde ve mimarisinde mahalleler caminin çevresinden oluşurdu. Cami Kebir Mahallesi de aslında Ulu Caminin varlığıyla birlikte hayat buluyor. 18. Yüzyıl diye hitap ediyoruz. Çünkü daha sonra o dönem, restorasyon çalışmalarıyla tekrar koruma altına alınıyor. Fakat daha geriye gitmektedir" dedi.

"Ev temelleri, duvar kalıntıları ortaya çıktı"

Yapmış oldukları arkeolojik sondaj ve kazı çalışmalarında Cumhuriyet dönemi, 1917 ve 1939 yıllarına ait sikkeler bulduklarını aktaran Atıcı, "Sırrı ve sırsız seramikler gün yüzüne çıktı. Birtakım sondaj çalışma alanı içerisinde ev temelleri, duvar kalıntıları, bahçe duvarlarının iç kemerleri çıktı. Burada kazı devam edecek. Toplamda 16 sondaj alanı düşünüyoruz. Tamamında fikir edinebilmemiz için bütün alanda farklı noktalarda sondaj kazısı yaparak, bu mahallede nerede ne vardı tamamını bulduktan sonra çalışmaları röleve aktarıyoruz. Çünkü yerlerinin tespit edilmesi ve kaybolmaması gerekiyor. Tespit çalışmasından sonrada asıl projeye geçilerek buranın tekrar geçmiş dönemdeki yaşantısını insanlara yansıtmak adına çok önemli bir çalışma yapıyoruz. Gün yüzünde olmayan ve yok olan tarihi yapıları tekrardan Elazığ Belediyesi olarak ayağa kaldırıp, canlı kılmak istiyoruz. Camii Kebir Mahallesi de Harput'taki silueti değiştirecek. İnsanlar bu mahalleye geldiğinde 18. yüzyıla, tarihe bir yolculuk yapmış olacaklar" diye konuştu.

"Yeniden inşa edilip, mahalle fonksiyonu kazandırılacak"

Çalışmalarla Cami Kebir Mahallesinin içerisinde mevcutta bulunan evlerin, temelleriyle birlikte yeniden inşa edilerek mahalle fonksiyonu kazandırılacağını da aktaran Atıcı, "Fakat bu mahalle bedesten işlemi görmüş olacak. Mevcuttaki evler hediyelik ürünleri satış noktaları, şairler ve edebiyatçıların mekanı, lokaller, insanların rahat bir şekilde gezip dinleneceği, oturup kahve ve çay içebilecekleri mekan oluşturacağız" şeklinde konuştu.

İHA