Özellikle lodoslu havalarda sobadan sızan karbonmonoksit gazı zehirlenmelerinde artış yaşanıyor. Karbonmonoksit zehirlenmesinde kısa sürede tıbbi müdahale yapılmazsa ölüm vakaları yaşanabildiğine dikkat çeken Şehzadeler Toplum Sağlığı Merkezi Başkanı Uzm. Dr. Müjde İlgün, özellikle rüzgarlı havalarda soba benzeri ısınma araçlarının kullanılmamasını tavsiye etti.

Rüzgarlı hava nedeniyle karbonmonoksit gazı zehirlenmelerinde artış yaşanırken, Şehzadeler Toplum Sağlığı Merkezi Başkanı Uzm. Dr. Müjde İlgün, kış mevsiminin bitimine az bir zaman kala soba ve yakıt kullanımıyla ilgili uyarılarda bulundu. Kış aylarında özellikle karbonmonoksit zehirlenmeleri ve alınması gereken önlemlerin oldukça önem arz ettiğini anlatan Uzm. Dr. İlgün, "Ülkemizde bilgisizlik, özellikle soba kullanımının fazla olması, bilinçsiz yakıt tüketimi bir takım karbonmonoksit zehirlenmesi vakalarıyla karşı karşıya bırakmakta. Özellikle alçak basınçlı havalar dediğimiz lodoslu rüzgarlarda, verimi düşük kalitesiz kömür kullanarak yapılan bir takım bilinçsiz uygulamalar maalesef karşımıza oldukça kötü durumlar ortaya çıkarabiliyor. Karbonmonoksit zehirlemesi sonucunda karşımıza ölüm vakaları bile çıkabiliyor. Özellikle kullandığımız ısınma cihazlarının mutlaka kaliteli olmasına dikkat etmemiz gerekiyor. Bununla ilgili kalite belgelerine dikkat ederek seçip kullanmamız gerekiyor. Yakıtların standartlara uygunluğu kontrol edilmeli. Sobalar doldurulurken aşırı doldurmamaya özen gösterilmeli. Sobalar doldurulurken özellikle üstten yakıtın atılmasına dikkat edilmeli. Lodoslu havalarda, esen havalarda iyi bir emme sistemi, iyi bir baca sistemi olduğundan emin değilsek soba mutlaka söndürülerek yatılmalı. Hatta mümkünse lodosun çok olduğu zamanlarda soba benzeri ısınma araçları kullanılmamalı. Boruların düzgün bir şekilde takıldığından, sızdırmaz olduğundan mutlaka emin olunmalı ve periyodik aralıklarla temizlenmesinin sağlanması gerekiyor. Yangınla ilgili mevzuata uygun şekilde hareket edilmeli, binalarla ve ısınma araçlarıyla ilgili olarak" dedi.

Şofben kullanımında da alınması gereken bir takım önlemler olduğunu ve bu önlemlerin de soba ile benzer özellikler taşıdığını kaydeden İlgün şunları söyledi:

"Kullandığımız ısınma aracının kaliteli olması, standart belgelerinin, kalite belgelerinin, garanti belgelerinin olması gerekiyor. Doğalgazla ilgili sistemin kurulacağı yerin özellikle düzgün olarak seçilmesi, sık sık havalandırılabilecek bir ortam olması, her ısınma aracının olduğu alanın mutlaka sık sık havalandırılması özellikle önemli. Çünkü karbonmonoksidin vücudumuza etki etmesinin temel sebeplerinden bir tanesi de havasız ortamlarda daha çok tüketilmesi. Gaz kaçağı varsa eğer mutlaka yetkililerle iletişime geçilmeli. Bir gaz kaçağı hissediliyorsa gaz vanasının hızlıca kapatılması, dedantörün kapatılması, hızlı bir şekilde elektrik düğmelerinin açılmaması varsa kapatılması. Çakmak gibi alev çıkarabilecek herhangi bir düzenekten uzak durulması, pencerelerin karşılıklı bir şekilde hızlıca açılarak ortamın havalandırılmasının sağlanması hayat kurtarıcı önlemler arasında yer almakta. Bunun dışında eğer herhangi bir sorunla karşılaşılacak olunursa mutlaka teknik servisten de destek almak önemli."

Zehirlenme belirtileri

Karbonmonoksit zehirlenmesinin belirtilerinden de bahseden İlgün şunları söyledi:

"Karbonmonoksit zehirlenmesi ortaya çıktığında ilk karşımıza çıkan belirtiler özellikle deride kırmızılaşma, soluk alıp vermede düzensizleşme, kısa soluk alıp verme, göğüste sıkışma, halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı, kusma, kaslarda bir ağrı ve yaygın halsizlik durumlarında da hızlı bir şekilde müdahale etmek gerekiyor. Eğer uygun tıbbi müdahaleye kısa zamanda ulaşılamazsa sonuç maalesef ölümle ortaya çıkabilmekte."

Bazı grupların risk grubunda yer aldığını dile getiren Uzm. Dr. İlgün, "Bu risk grupları içinde 5 yaş altı küçük çocuklar, yaşlılar, gebeler, kronik hastalığı olan kişiler yani, KOAH, astım gibi bir takım ilk başta da solunum yoluyla bizi etkilediği için solunum yolu rahatsızlığı olan kişilerin önlemlere dikkat etmesi önemli" diye konuştu.

Bacalardan çıkan dumanların sadece kronik rahatsızlığı olan kişileri değil herkesi etkilediğini kaydeden Uzm. Dr. İlgün, bir takım standart önlemlerin genel olarak herkes için geçerli olduğunu dile getirdi. Kullanılan ısınma sitemlerinin kalitesinin ve periyodik bakımının olmasının önemli olduğunu yineleyen Uzm. Dr. İlgün, yakıtın düzgün bir şekilde seçilmesi, önerilen şekilde kullanılması ve bakımların periyodik yapılmasının hava kirliliğini de olabildiğince azaltacağını belirtti.

İHA