CORONA VİRÜSÜ NEDİR?

Çin'de ortaya çıkan ve zatürreye benzetilen 'gizemli' hastalığın sebebi olarak görülen yeni bir Corona virüsü salgını dünya gündemini meşgul ediyor. Aralık ayından bu yana ortaya çıkan virüsten etkilenenlerin sayısı artarken, virüsün detayları merak ediliyor. İşte, corona virüsü hakkında merak edilenler...

Corona virüsü, üst solunum yolu enfeksiyonları ile benzer belirtiler gösterir. Bazı bünyeler hastalığı hafif semptomlarla atlatabileceği gibi bazı hastalar hayatlarını kaybedebilirler. Corona virüs enfeksiyonlarının MERS ve SARS gibi türleri ölümcül olabilir.

Bu virüsün bulaştığı hastaların yaklaşık olarak yüzde 35-40'ı hayatını kaybetmektedir. Bazı bünyeler hastalığı hafif belirtilerle atlatabilir. Virüsün bulaşmasından sonraki ilk 15 gün çok önemlidir. Çünkü belirtiler bu zaman zarfında ortaya çıkar ve virüs bu ilk 15 günlük sürede vücutta yayılım gösterir. Nefes darlığı, öksürük ve ateş hastalığın en önemli belirtileri arasındadır. Fakat bazı hastalarda bu belirtilerle birlikte balgam da görülebilir.

Suudi Arabistan başta olmak üzere Ortadoğu ülkelerinin korkusu haline gelen corona virüsü MERS, akciğerleri ve böbrekleri tahrip ediyor. Bağışıklık sistemini çökerten virüsün uzun süreli yakın temasla bulaşabileceği belirtiliyor. Kaynağı hakkında yeterli bilgi olmayan virüse karşı hiçbir koruyucu aşı veya antibiyotik ilaç tedavisi bulunmuyor.

Ortaya çıktığı yerden dolayı “Vuhan virüsü” diye de adlandırılan yeni korona virüsü, solunum, hapşırma ve öksürme durumlarında hava yoluyla bulaşıyor. NCoV’in ilk belirtileri yüksek ateş, boğaz ağrısı, öksürük, nefes darlığı, solunumda zorluk ve ishal şeklinde ortaya çıkarken ileri safhalarda zatürre ve böbrek yetmezliğine neden oluyor, nihayetinde ölümle sonuçlanıyor.

İlk önce deniz ürünlerinden insanlara, sonrasında ise insandan insana bulaşma özelliğine sahip olduğu belirtilen virüse karşı kullanılabilecek herhangi bir ilaç ya da aşı bulunmuyor.

Bilim insanları, virüsün SARS’a yüzde 80 benzerlik gösterdiğini belirtti.

CORONA VİRÜS BELİRTİLERİ NELERDİR?

İştahsızlık ve kilo kaybı
Ateş
Halsizlik ve durgunluk
Karın bölgesinin şişmesi
Görme sorunları, gözün sulanması ve gözde renk değişimi
Solunum sorunları ve nezle
Denge sorunları
Genel psikolojik durumda değişme, mutsuz ifade

CORONA VİRÜSÜ BULAŞICI MI?

Corona virüsler birçok farklı canlıda hastalıklara neden olabilir. Ancak, SARS-CoV insanlar ve maymunlar, Himalaya misk kedisi, rakun köpeği, kedi, köpek ve kemirgenler gibi hayvanlara bulaşabilir. Kış aylarında daha çok görülen bu virüs; özellikle solunum yolları, karaciğer, mide, barsak ve sinir sistemini etkileyebilir. Grip gibi kolayca, öksürme ve hapşırma ile havaya saçılan virüslerin alınması, enfekte materyale dokunulmasının ardından ağız ve buruna temas sonucunda bulaşabilir.

Korona virüsünün ortaya çıktığı yerler

Aralık ayından bugüne kadar Pekin ve Şanghay kentleri ile Guangdong eyaleti başta olmak üzere çeşitli ülkelerde tespit edilen virüs, hızla yayılması nedeniyle halkta tedirginliği artırıyor. ABD'nin Washington eyaletinde bir kişide Çin'in Vuhan kentinde ortaya çıkan ve zatürreye benzetilen "gizemli" hastalığa neden olan koronavirüsü tespit edildi. Son olarak Suudi Arabistan, Vietnam ve İngiltere'de de virüse rastlandı.

CORONA VİRÜSÜNDEN NASIL KORUNULUR?

Corona virüsü salya ve dışkıyla bulaştığından kedi ve ortam temizliği çok önemlidir. Virüs 4-6 hafta arası pasif bekleme süresine sahiptir. Kedinin Corona virüsle karşılaşmaması için kedi kumu, mama kabı, ortam temiz tutulmalıdır. Kedinin bakım ve temizliği düzenli yapılmalıdır. Sokağa çıkarmamak virüsle karşılaşmayı engelleyebileceği gibi, kedi açısından stres kaynağı olabileceğinden ve halihazırda Corona virüsü ile karşılaşmış olabileceğinden hastalığı da başlatabilir.

Kediyi besin yönünden zengin beslemek ve antioksidanlar, hastalığa karşı korunmada küçük de olsa katkıda bulunabilir.

Corona virüsünün FIP'e dönüşmesinde etken olarak görülür. Kedinin psikolojisinin iyi olması sadece bu hastalığa değil diğer hastalıklara karşı korunmada da önemlidir. Ev içi ve dışında kedinizi strese sokabilecek nesne ya da durumları en aza indirmeye çalışın. (örneğin: elektrikli süpürgenin sesi vb.)

FIP'e karşı aşılar: Pfizer, hastalığa karşı "Primucell" adında bir aşı geliştirmiştir. %50-%60'lar oranında koruyucudur. Kesin koruma sağlamaz. Ayrıca 16. aydan itibaren kullanılabilmektedir. Hasta kedilerde bağışıklık sistemi etkilendiğinden, uzmanlar aşıların kesilmesi gerektiğini düşünmektedirler. Konu hakkında veterinere danışılmalıdır.

SARS NEDİR?

Şiddetli Akut Solunum Yolu Sendromu (SARS) akut viral bir solunum yolu enfeksiyonudur; etkeni Coronavirus (CoV) cinsine dahil bir virüs olup SARS-CoV olarak adlandırılmaktadır.

Toplumda yayılmanın insandan-insana yakın temas ile damlacık enfeksiyonu ve aerosol yoldan olduğu ya da virüs içeren damlacıkların bulaştığı materyal ve eşyalarla taşındığı düşünülmektedir. Kişiden kişiye “yakın temas”ın anlamı hasta bireye yaklaşık 1 metre mesafede bulunmak ve öksürük-aksırık esnasında solunum yolu ile saçtığı damlacıklara maruz kalmak, öpüşmek, sarılmak kastedilmektedir; böylece virüs yakındaki kişinin ağızburun, göz mukozasına ulaşabilir. Kişi hasta bireyin yaydığı damlacıklarla enfekte olmuş eşyalara, yüzeylere dokunduktan sonra elini ağzına, gözüne sürmekle veya yeme-içme için hasta kişinin kullandığı kapları kullanmakla da enfekte olabilir.

SARS’ın önemi, diğer koronavirüs enfeksiyonlarından farklı olarak, neden olduğu solunum yolu enfeksiyonunun ölümcül seyir gösterebilmesinden kaynaklanmaktadır.

SARS BELİRTİLERİ

Ateş, boğazda kızarıklık, dinleme ile solunum seslerinde değişiklik saptanabilir, solunum yetmezliğine ait muayene bulguları saptanabilir.

Tanısı İçin Neler Yapılmalıdır:

SARS için kesin bir test olmadığından doktorlar, şüpheli hastalar için aşağıdaki belirtileri kullanmaktadırlar;

SARS’ın görüldüğü bölgelere ( Asya, Avrupa, Vietnam, Canada vs. ) seyahat eden veya SARS tanısı konulan kişilerle yakın teması olup;

38ºC’nin üzerinde ateş, öksürük ve özelikle solunum zorluğu sorunu olan kişiler şüpheli SARS hastası olarak kabul edilir.

Solunum yetmezliği gelişmiş vakalar hastaneye yatırılarak solunum yolu salgılarından, serum ve dışkıdan alınan numuneler ileri tetkik için Halk Sağlığı Laboratuvarına gönderilir.

Tedavisi İçin Neler Yapılmalıdır:

SARS-CoV için etkin bir tedavi henüz geliştirilememiş olup bu konuda çalışmalar devam etmektedir. Bu nedenle tedavi belirtilerin giderilmesine yöneliktir. Ateşin düşürülmesi, ağrıların giderilmesi, sıvı desteği, solunum yolu açıcı tedaviler, oksijen desteği, gerekirse solunum cihazı kullanılması vb.

Tedavisi Sonrası Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir:

Özel bir tedbire gerek yoktur. Toplumdaki herkes için geçerli olan solunum yolu enfeksiyonlarından korunma tedbirlerine uyulması önerilir.