Ankara Tabip Odası Başkanı Dr. Ali Karakoç, Tıp Dünyası dergisinde; tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’yi de etkisi altına alan ve bir çok sistemin değişmesine sebep olan Covid-19 sürecinde kronik hastaların mağduriyetleri ile ilgili bir makale yayınladı. Yayınlanan makalede kronik hastaların tedavilerinin eksik kalmasının yanı sıra bir çok sağlık taramasının yapılamadığının da üzerinde duruldu.

Ülkemizde mart ayında başlayan ve hala devam eden pandemi sebeiyle kamudaki sağlık emek gücünün neredeyse tamamının “pandemiyle mücadele” etmek durumunda kaldığını hatırlatan Dr. Karakoç, “Salgının yataklı tedavi kurumlarında karşılanması sonucunda 10 aylık süreçte neredeyse tüm hastaneler pandemi hastanesi ilan edildi. Hastanelerin ameliyathaneleri dahi yoğun bakım ünitelerine çevrildi ve rutin sağlık hizmeti üretimi askıya alındı. Resmi olarak pandemi hastanesi ilan edilmeyen hastanelerde ise sağlık çalışanları için rutin COVID-19 taraması uygulanmadığı gibi, hastalar için COVID-19’a yönelik bir triyaj uygulaması da yapılmadı/yapılmıyor” dedi.

“HASTALAR EVLERİNDE ÖLÜYOR”
Aile sağlığı merkezlerinde kanser taramalarının aylardır askıya alındığını dile getiren Dr. Karakoç, “Kanser tanısı alan ve düzenli olarak takip gereken hastalar rutin kontrollerini dahi olamıyor. Kronik hastalığı bulunan hastalar aylardır düzenli kontrollerine gitmekten korktukları ya da hekim randevusuna ulaşamadıkları için takipsiz kalıyor. Yataklı tedavi kurumlarında görevli hekimler pandemi servislerinde çalıştıkları için dahiliye, genel cerrahi gibi ana branşlardan dahi yakın tarihli randevu alınamıyor. Diğer taraftan acil servislere başvuran ağır hasta sayıları gözle görülür şekilde artıyor. Çeşitli sebeplerle antikuagulan kullanan hastaların kontrolleri aksadığı için ciddi kanamalar ile diyabet ve hipertansiyon gibi kronik hastalar ise ciddi komplikasyonlar ile acil servislere başvuruyor. Taramalar ile erken evrede yakalanabilecek kanser hastalar ancak ileri evrelerde tanı alabiliyor. Daha vahim olan ise hastalar sağlık kuruluşlarına başvurmadan evlerinde hayatlarını kaybediyor. Hekimler hiç karşılaşmadıkları kadar evde ölüm vakaları ile karşılaşıyor” ifadelerine yer verdi.

“KRONİK HASTALAR GÖRMEZDEN GELİNİYOR”
COVID -19 pandemisi ile mücadele edilirken kronik hastalık pandemisinin görmezden gelindiğine değinen Dr. Karakoç, “Aşıya ulaşılabilmesi ve yaygın aşılama ile salgının kontrol altına alınması için en iyi ihtimalle dahi önümüzde 6 aydan uzun bir zaman olduğu aşikar. Şu ana kadar milyonlarca kişiyi aşılayan ABD ve Avrupa ülkeleri dahi 2021 kışına kadar pandemi koşullarının süreceğini öngörüyor. Hâl böyleyken şimdiye kadar görmezden gelinen gerçeği görmek durumundayız. Senelik ölüm artış oranları açıklandığında neredeyse COVID-19 kadar can alan kronik hastalıklar bağlı ölümler ve hastaneye ulaşamayan sağlık problemlerinin ağırlığı daha görünür olacaktır” diye konuştu.

NELER YAPILMALI?
Dr. Karakoç, yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
“Bir an evvel pandemi dışı hastaneler oluşturulmalıdır. Bu hastanelerde tüm personel düzenli olarak COVID-19 açısından taranmalı, personelin hastaneye ulaşımı dahil izolasyon koşulları sağlanmalıdır. Hasta randevuları iki muayene arasında kapalı alanların havalandırılması ve dezenfeksiyonu için gerekli zaman göz önüne alınarak uygun aralıkta verilmelidir. Kronik hastalığı bulunan hastalar için sağlık sistemi tarafından otomatik randevu oluşturulmalıdır. Tüm kanser tarama programları yeniden başlatılmalıdır. Anayasa’ya aykırı şekilde KHK ihraç edilen, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması nedeniyle eğitim ve çalışma hakkı gasp edilen sağlık çalışanları derhal atanmalıdır. Eğitim süreçlerini tamamladıkları halde boşta bekleye ve ataması yapılmayan onbinlerce sağlık çalışanları bir an evvel atanmalıdır. Şehrin merkezinde ve ulaşımı kolay olan şehir hastaneleri nedeniyle kapatılan hastaneler daha fazla vakit kaybetmeden tekrar açılmalıdır. COVID-19 pandemisi devam ederken yanı başımızda tüm gerçekliği ile duran kronik hastalık pandemisi göz ardı edilmemelidir. Umarız daha fazla acı yaşanmadan gerekli önlemler alınır.” (BSHA-Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)