Niğde İl Sağlık Müdürü Dr. Yılmaz Yücel, sonbahar ve kış aylarının gelmesiyle birlikte özellikle soba kullanılan evlerde yangın ve zehirlenme riskinin arttığını söyledi.

Karbonmonoksitle meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmazsa, zehirlenmeler ölümle sonuçlanabileceğini belirten Yücel yaptığı açıklamada şunları söyledi:

"Uygun soba kurulumu ve yakılması, baca temizliği iyi yapılması gerekmektedir. Havagazı, kömür vb ısıtma amacıyla kullanılan her tür soba ve ocakta yanma sırasında oluşur. Karbonmonoksit zehirlenmeleri sıklıkla; kapalı ortamlarda açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması nedeni ile meydana gelir. Karbonmonoksitle meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmazsa, zehirlenmeler ölümle sonuçlanabilir. Karbonmonoksit zehirlenmesinin, mutlaka hastanede tedavi edilmesi gerektiği ve 112 acil telefondan Acil Yardım Servisi aranmalıdır. Zehirlenme anında kişilerin olay mahallinden uzaklaştırılması, temiz havaya çıkarılmasının sağlanması, hastanın sıcak tutulması, acil sağlık hizmetlerinin kullanılması, ambulans gelene kadar, kapı ve pencereler hemen açılmalı ve oda havalandırılmalıdır, solunumu engelleyebilecek ağız ve burundaki kusmuk, balgam gibi maddelerin temizlenmesi, hastanın battaniye ile sarılarak vücut ısısının korunması ve en yakın sağlık kurumuna hastanın nakil edilmesi gerekmektedir."

Türkiye'de soba zehirlenmesi oranının yüksek olduğunu ifade eden Müdür Yılmaz açıklamasında şunları söyledi;

"Ülkemizde 2011 yılında kayıtlı, 919 zehirlenme 216 ölüm, 2012 yılında 3316 zehirlenme 221 ölüm, 2013 yılında 2398 zehirlenme 221 ölüm gerçekleşmiştir. 2014 yılı Ocak-Şubat ve Mart aylarında ise toplam 477 zehirlenme görülmüş 78 kişi hayatını kaybetmiştir. İlimizde 2014 yılında 305 zehirlenme, 2015 yılında ise bügüne kadar 225 zehirlenme olup ölüm vakası olmamıştır. Karbonmonoksit; renksiz, tatsız, kokusuz, yani hissedilmez, zehirli bir gazdır. Vücuda solunum yolu ile girer ve doğrudan kana geçerek oksijen alımını engellediği için zehirlenme ve ölüme neden olur. Kanda oksijenin azalması ile oksijen ihtiyacı olan yapılar, özellikle kaslar görevini yapamaz duruma gelir. Oksijenin eksikliği beyinde görülmeye başlarsa kalıcı hasarlara yol açabilir ve beyin ödemi söz konusu olabilir CO gazı oksijene göre ciğerlerdeki hemoglobinlere daha kolay bağlanır ve kişinin oksijen almasını engeller CO gazının yayıldığı yerde gaz yoğunluğundan çok kalınan sürenin önemi yüksektir. Sağlık Bakanlığı'na bağlı, ücretsiz aranabilen 114 Zehir Danışma Merkezinin telefon numarası aranılarak zehirlenmelerde yapılacak ilk yardım hakkında gerekli bilgi alınabileceği gerektiği topluma iletilecek mesajlarda önemle vurgulanmıştır. Okul, halk eğitim merkezleri, kahvehaneler gibi kişilerin toplu halde bulundukları yerlerde bilgilendirme toplantıları yapılarak, hazırlanan eğitim materyallerinin dağıtımı yapılmış ve konunun önemi vurgulanmıştır."

Soba yakma kurallarıyla ilgili bilgiler veren Sağlık Müdürü Yılmaz Yücel, "Sobaların içinde en risklisi kömür sobalarıdır. Kömür sobaları yakıtı ikinci defa yakmak üzere geliştirilmiş bir nevi "Turbo Katı Yakıt" sobalarıdır. Başta Karbonmonoksit olmak üzere yarım yanma ürünü olan gazları sıcak bölgeden geçirerek tekrar yakma esasına dayanır. Zaten usulüne göre yakılmazsa verimli yanma sağlanamayacaktır. Boru ve bacalar tekniğine uygun değilse iyi çekiş yapamayacak; gerekli temizlik yapılmazsa bacanın çekmesi, sobanın yanması problem olacaktır. Eğer bir de hava lodoslu ise bu zehirli gazlar içeri dolacaktır. Güneybatıdan esen bir rüzgar olan "lodos" nedeniyle her yıl onlarca kişi özellikle sobadan olmak üzere sızan karbonmonoksit gazı ile zehirlenmektedir. Zehirlenmelerine karşı topluma yönelik önlemler alınması, aşağıdaki uyarılara vatandaşların dikkatinin çekilmesi ve bu bilgilerin topluma ulaştırılmasının sağlanması büyük önem taşımaktadır." şeklinde konuştu.

İHA