Karahan, Adana ilinin Aladağ ilçesine bağlı bir köydür. 1928'den beri aynı adı taşıyarak köy statüsünü sürdürmektedir. Adana iline 130 km, Aladağ ilçesine 30 km uzaklıktadır. Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Karahan köyünün tarihiyle ilgili kesin bilgiler bulunmamakla birlikte köy ve civarında bulunan kalıntılardan yola çıkarsak, köyün şimdiki kuruluş yerinin antik bir yerleşim yeri olduğu söylenebilir. Karahan ile Hartıplı mahalleleri arasında kalan ve Körüsten denilen mevkiye yakın yerde bulunan 2 adet blok kayadan oluşturulmuş yapı ve Karahöbek tepesinin üzerinde ve büyük çoğunluğu toprak altında bulunan yerleşim yeri kalıntıları bu tezi desteklemektedir. Köy ve cevresinde ,özellikle bahsedilen yapıların çevrelerinde, köylüler tarafından bulunan antik paralarda(sikke) yörenin eski bir yerleşim yeri olduğunu kanıtlamaktadır.
Ayrıca Körüsten adı verilen bu tarihi yapılar, Taşlar ustalıla kasilerek ve üst üste bindirilerek yapılmıştır.Bu yapılar sade görünümüyle terihsel geçmişimize bir pencere olabilecek nitelikteler. Fakat ne yazık ki bugüne kadar bilim dünyasının dikkatleri buralara yönelememiş ve üzerlerinde her hangi bir bilimsel tespit çalışması yapılmamıştır.
Tahminen Karahöbek tepesi ve çevresi antik bir höyük alanıdır. Özellikle Köylüler arasında Göçük adı verilen mevkide yer alan Hınıç Mehmet’in evinin (Şu anda oğlu Topal Kemal oturmaktadır.)bulunduğu yer ve çevresinin höyüğün merkezi olduğunu söyleyebilir.
Köy halkı yerel ağızda bu yapılara körüsten adını vermiştir.. Gerçekte bunların ne olduğunu, hangi dönemde, ne amaçla, kimler tarafından yapıldığını bilen yok. Çünkü bu konuda bu güne kadar hiç bir bilimsel araştırma yapılmamış ve bilim dünyası buradaki bu tarihsel yapıların varlığından habersiz. Ancak yapılarda kullanılan taşların kesimi ve üst üste yerleştirilmesindeki ustalık buralarda geçmişte yaşamış büyük bir medeniyetin uzantısının buralara kadar ulaştığını açıkça gösteriyor. Ancak bu medeniyet sahiplerinin kimler olduğu yapılacak arkeolojik kazılar ve bilimsel araştırmalarla açıklık kazanacaktır.
KÖYÜMÜZ Yüzlerce yıl göçebe yaşayan Varsak-yada Anadoluda ki yaygın söylenişiyle Farsak Türkmenlerinin en son konup yerleştikleri topraklardır. Moğol akınlarından kaçarak Anadoluya gelen pek çok kavimlerden biride ,Oğuzların üçok boyudur. Varsaklar ise Kilikya yani bugünkü Çukurovayı yurt edinen üçok kavimlerinden biridir.11.yüzyılda Selçuklu ve 14. yüzyılda Memluk hakimiyetinde yaşadıktan sonra,Osmanlıya karşı Karamanoğullarının ordularında savaştıkları biliniyor.
(Kaynak: Atlas dergisi 112 sayı 173 ve 174.sayfalar)
Daha sonra Anadolu tamamen Osmanlıların eline geçince uzun süre Osmanlı hakimiyetinde sadıkai teba olarak yaşamlarını sürdürdüler.1800 lü yıllarda ise Yörük kültürünün verdiği özgür ve rahat yaşama isteği, Varsakların Çukurovadan nisbeten daha serin ve rahat olan Toroslara göç etmelerine neden olmuştur.Karahan köyünü kuran Varsaklarda bu göç kervanına katılarak Seyhan nehrine yakın olan bugünkü köy sahasına gelerek yerleşmişlerdir.
Köy kültürel özellikleri , etnoğrafik yapısı, yerel ağızda kullanılan kelimeler yönünden, Adana,Mersin ve Maraş illerinin dağlık bölgelerinde bulunan yörüklerle çok benzerdir.Yine Köyün gelenek, görenek ve yemekleri genel olarak Adananın Kozan, Feke, Saimbeyli gibi ilçelerinin Varsak, Avşar, Ceritli, Bozdoğanlı Türkmen köyleriyle benzerlik gösterir.
Örneğin köy düğünleri cuma gününden başlayıp pazar gününe kadar sürer. Halı ve kilim dokumacılığında yine Karahan köyü ile Kozan, Feke,Saimbeyli ve Kayseri Develi çevresindeki Varsak Türkmen köyleri arasında kullanılan teknik ve desenler konusunda benzerlikler çoktur.
Bu özellikler dikkate alındığında , kanımca köyümüz bir Varsak Türkmen köyüdür. Karahan köyünün geleneksel giyim tarzı varsaklarla benzerdir. Ayrıca evlerin yapılış tarzı,kullanım biçimi,yapıldıkları malzemeler yine varsak Türkmenleriyle aynıdır.Yerel ağızda ortak kullanılan birçok kelime bulunmaktadır. Örneğin: kılçul, ıstar,köstür, çingil, peşkir, çömbül, harput,pardı.hezen,dirgen,yaba, banadura,tahtalı... vb. ayrıca köy halkının yaşantıları ve gelenekleri de birbirine benzemektedir.
Bunların yanında coğrafi açıdan köye komşu olan Işıkkaya(Tetiri) ,Henüzçakırı, Köprücük(menges), Akdam köylerinin(Akdam köyünün büyük çoğunluğu) Varsak Türkmen köyleri olduğu düşünüldüğünde, Bu köylerin ortasında kalan Karahan köyünün de etnik açıdan bir Varsak Türkmen köyü olması kaçınılmazdır.
Derleyen: İbrahim SERT(Coğrafya Öğretmeni)