Amasya Tasova Kavalolugu köyü, Amasya ilinin Taşova ilçesine bağlı bir köydür.
Köyün tarihi kesin olmamakla birlikte yaklaşık olarak 1200'lü yıllara dayanmaktadır.Osmanlı zamanında Rumlarla Türkler bu köyde beraber yaşamışlardır.Rumların yoğun olduğu yerler Barcın mezraası ve cıvarıdır. Köydeki arazi ve yer adlarının çoğu Rumcadır.Ve Rumların isimleriyle anılır.Hacıgirişi yaylasında bir kilise kalıntısı mevcuttur.Cumhuriyetten sonra ise normalde Rumların yaşadığı bir coğrafya olan köyümüze Nüfus mübadelesi sonucu Kafkas kökenli çerkesler ile 1940 Erbaa depreminde yerlerini yurtlarını kaybeden köylüler getirilip yerleştirilirler.
Köyümüz özellikle son 20 yıl içinde çok göç vermiştir. Bundan 35-40 sene önce 'ÖNDÜL'dediğimiz bir gelenek vardı.Çevre birkaç köyden iştirak edenler olur ve dereceye girenlere ödüller verilirdi.
Koşum hayvanı dediğimiz iyi beslenmiş çok güçlü erkek mandalar ile yapılırdı.O zamanlar köyde traktör vs. bulunmazdı.Herkes bu koşum öküzleri ile övünürdü.Bir kişinin öküzleri öndülü kazanırsa o kadar saygın ve itibarlı idi. Öndül nedir?ve Nasıl hazırlanırdı? düz bir alana yedi tane kağnı getirilir.Bu kağnılar birbirine halat veya zircirlerle arka arkaya bağlanır.Kağnıların ok diye tabir ettiğimiz kısmından sürüttürme yönüne açı verecek şekilde yere yedi kazık çakılırdı.Daha sonra ilk öndeki kağnıya kura sırasına göre öküzler boyundurukla bağlanır ve bu yedi tane birbirine bağlı ve kazıklarla sabitlenmiş kağnıları çekmesi istenirdi.Bütün kağnıları yerinden hareket ettiren öküzler birinci gelirdi.Bu konu da 1960'lı yıllarda Çanakkale gazisi olan Taşova ve çevresinde itibarlı bir yeri bulunan Mehmet Çavuş'un öküzlerinin sayısız birincilik aldığı bilinir.
Kaz etli tirit en eski geleneklerimiz arasındadır.Kaz bizde genel olarak kışın yılbaşıgecesi kesmek için beslenir. Yılbaşı deyince yılbaşını kutlama anlamı çıkarılmasın.Öylesine bir adet olmuş.Aralık ayının başında karlar iyice yağıp iklim soğuyunca kazlar da besi yerine konulur ve orada en az kırk kalırlar.Ve 31 Aralık'ta keslirler.Kesilen kazların tüyleri yolunur.Kaz,İyice yağ bağlamıştır.Öncelikle yağı bıçakla etinden ayrılır.Bir tencerede eritilir.Aile fertlerinin ve misafirlerin durumuna göre 20-25 yufka açılır ve çok az pişirilir.Bu yufkalar üçgen şeklinde sekize kesilir.Yufkalar kızgın kaz yağının bulunduğu tencereye kesilen yerlerinin uç tarafından tutularak çok hafif batırılır.Ve yağa batırılan dilimlenmiş yufkalar bir sini içine bırakılır.İş bitince sini içerinde iyice yağlanması için elle karıştırılır.Bir tencerede de kazın etiyle birlikte bulgur pilavı hazırlanır. Bir başka siniye ise bulgur pilavı servis edilir.Bulgur pilavı bulunan sininin orta yerine pişen kaz etleri ufak ufak didilir.Sininin etrafına ise yağlanmış yufkalar serpiştilir.Böyle tiritli kaz eti ortaya çıkmış olur.
Amasya iline 85 km, Taşova ilçesine 38 km uzaklıktadır.Rakımı 1500 m. olup iklimi karasal geçişlidir.Destek Kasabasına bağlıdır.Destek kasabasına 19 km uzaklıktadır.Amasyanın kuzeydoğusuna düşer.Rakımı 1500 m.'dir.Köyde dağınık yerleşme haimdir.Köyün girişi ile çıkışı arası mesafe yaklaşık 5 km.'dir.14 tane mezradan oluşur.Bunlar,Sırasıyla;
1-Cırıklar(Bakırpınarı) 2-Dırgalar(Tuzlalı Giriş) 3-Barcın 4-Çerkezler 5-Meymaslar 6-Kadılar 8-İkisamanlık 9-Ebece 10-Kavaloluğu(Merkez) 11-Alan 12-Serçeler 13-Oruçgazi 14-Sakarat
Cırıklar8-10 tane mezradan oluşur.Rumlarla Türler beraber yaşamışlardır.Hala rumların isimlerini taşıyan yer adları mevcuttur.Ve yeri belli olan yıkılmış bir kilise vardır.Google Eart'ta özellikle Rumların yaşadığı yerler çok net görüntülenmiştir.(?!!!) Genelde gürgen başta olmak üzere meşe ve çam ormanları mevcuttur.
1-Hacı Gerişi Yaylası 2-Bakırpınarı Yaylası 3-Dua Yeri yaylası 4-İleribaş Yaylası 5-kaleyciler yaylası 6-hacı meymasın torunu koca ilyasın yaylası
Köyün iklimi, Karadeniz iklimi etki alanı içerisindedir. Karadeniz iklimi ile karasal iklim arasında geçiş özelliğitaşır. Kışları 4 ay sürer.Vegenelde karlıdır.Yıllara göre değisse de yer yer 1 m kar yağdığı vakidir.Taşova'nın ova köylerine göre meyve,sebze ve ekinler hemen hemen bir ay geç olgunlaşır.
Köyün hemen hemen %70 doğal bitki örtüsü gürgen,çam ve meşe ormanıdır.Yazları serindir.Piknik yapmak için çevre yerlere göre çok elverişlidir.Çam ormanlarıyla kaplı yayları vardır.
Kavaloluğu Köyünün nüfusu 1980'den önce 1000-1500 arasında iken daha sonraki yıllarda hızlı bir göç verme süreci yaşamıştır.Özellikle İstanbul başta olmak üzere;Suluova,Samsun,Bursa ve Taşova'ya göç vermiştir.Köyün mezraları şöyledir:
1-Bakırpınarı 2-Dırgalar 3-Barcın 4-Çerkezler 5-Meymaslar 6-Kadılar 7-İkisamanlık 8-Dayılar 9-Kavaloluğu(Merkez) 10-Alan 11-Serçeler 12-Sakarat 13-Ebece 14-Oruçgazi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Kavaoluğu köyünün rakımı 1500 m olup geneklikle ormanlarla kaplıdır.Amasya ve havalisinde en fazla ormana sahip bir coğrafyadadır.Genelde engebeli bir yapısı vardır.Bu bakımdan aslında ne tam olarak hayvancılığa ne de tarıma müsaittir.Burada yapılan tarım ve hayvancılık zaten ilkel şartlarda yürütülmektedir.Bunun sonucu olarakta verimi düşük tarım ve hayvancılık ortaya çıkmaktadır.Köy çok göç verdiğinden (genç nüfusun hemen hemen tamamı göç etmiştir.)insan gücüne dayalı yapılan tarım ve hayvancılık tamamen yok olma kertesine gelmiştir.Yapılan ise sadece asgari geçim şartlarını tutturabilmek için olabilmektedir.
Köyde 3 tane ilköğretim okulu vardır. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur.Kanalizasyon şebekesi olmadığı gibi özellikle lağım atıkları çok ilkel şartlar taşımaktadır.Ve açıkta bekletilmektedir.İl Hıfsı Sıhha Kurulunun işe vaziyet etmesi şarttır. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Köyde bir sağlık ocağı vardır.sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır. ve ayrıca yeni yapılan bir mezarlık vardır ve şu an hala çalışmalar devam etmektedir mezarlık çoruklar soyundan Hasan Çoruk un isteği üzerine kendisinin yol üstundeki bir arazisine defn edilmesini istemesi üzerine hizmete başlamiştır