Anayasa Mahkemesi Başkan Vekili Prof. Dr. Engin Yıldırım Bülent Ecevit Üniversitesi'nde temel hak ve özgürlükleri anlattı. Yıldırım, "Türkiye'de çok daha çetrefilli sorunlar vardır. Terör olayları var. Etrafımızda olup bitenler var. Bütün bunlar şu demek değildir; terör var o zaman hakları bir kenara koy, özgürlükleri bir kanara koy. Bütün bunları vurup kırıp çözelim. Böyle bir şey yok" dedi.
Anayasa Mahkemesi Başkan Vekili Prof. Dr. Engin Yıldırım, Bülent Ecevit Üniversitesi (BEÜ) Sezai Karakoç Kültür Merkezi'nde "Anayasa Mahkemesi'ne Bireysel Başvuru, Temel Hak ve Özgürlüklerin Anayasal Çerçevede Korunması" konulu konferans verdi. Konferansa Zonguldak Valisi Ali Kaban, Zonguldak Cumhuriyet Başsavcısı Hüsnü Hakan Yağız, Bülent Ecevit Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Özer, İl Emniyet Müdürü Ahmet Metin Turanlı İl Jandarma Komutanı Albay Haluk Selvi akademik ve idari personelin yanı sıra öğrenciler katıldı.
Anayasa Mahkemesi'nin işlemlerinin dört ana başlık altında olduğunu kaydeden Prof. Dr. Engin Yıldırım, bireysel başvuru ile birlikte Anayasa Mahkemesi işlemlerinin beşe çıktığını söyledi. Referandumla birlikte "Bireysel Başvuru" hakkının tanındığını, iki yıl hazırlık süresi olduğunu kaydeden Prof. Dr. Engin Yıldırım; bireysel başvuru uygulayan ilk ülkenin Almanya olduğunu belirterek, Almanya'dan bazı örnekler verdi. Prof. Dr. Engin Yıldırım, bireysel başvuru konusuna giren konuların neler olduğu, kimlerin bireysel başvuruda bulunabileceğini, hangi konuların Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru dışında olduğunu bazı örneklerle açıkladı.
Bireysel başvuruda kabul edilemezlik kriterleri konusunda da bilgiler veren Prof. Dr. Engin Yıldırım, mahkeme kararları açıkça keyfilik içermediği zaman kabul edilemez bulduklarını ifade ederek, kabul edilememezlik kriterlerinde açıkça delaletten yoksunluk, zaman bakımından yoksunluk, kişi bakımından yetkisizlik gibi kriter olduğunu söyledi.
"Türkiye'den giden başvurularda hızlı azalma oldu"
2012 yılından bu yana AİHM'ne bireysel başvuruların uygulandığını aktaran Prof. Dr. Engin Yıldırım, Anayasa Mahkemesi'nin kararlarına da dikkat çekerek şöyle dedi:
"Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine bireysel başvuru 2012 yılında beri uygulanıyor. Türkiye'den giden başvurulardan hızlı bir azalma oldu. Türkiye giden başvuru sıralamasında 15 Temmuz'u bir kenara koyarsak 6. sırada ve verilen hak ihlallerinde de bir azalma oldu. Sistem etkili çalışıyordu. Bu süreçten sonra ne olacak göreceğiz. Sistemin en hızlı çalıştığının göstergesi kararlaştırdığımız yaklaşık 20 bin civarında başvurulardan kabul edilemezlik kararı verdiğimiz ihlal olmadığını hükmettiğimiz binlerce karar var bu kararlardan sadece bin tanesi Avrupa insan hakları mahkemesine gitti. Bu senin başvurunu kabul edilemez buluyoruz, senin başvurunda hak ihlali yok diyebildiğimiz insanların yüzde 90'nı anayasa mahkemesinin verdiği kararın doğru olduğunu düşünüyor. Gitme hakkı olduğu halde Strazburg'a gitmiyor. Bu çok önemli bir ayrıntı. Bizim reddettiğimiz başvuruların büyük bir kısmı Strazburg'a gitseydi bu yönetimi etkili mi değil mi tartışması açılması gerekirdi. 15 Temmuzdan sonra ne olur orası ayrı bir mesele."
"Trump'un en önemli meselesi yüksek mahkemeye atanacak yargı meselesi"
Anayasanın tüm toplum kesimlerinin katkılarıyla gerçekleştirilmesinden yana olduğunu ifade eden Engin Yıldırım, Amerika'daki yargı sistemine de dikkat çekerek şu ifadelere yer verdi:
"Birkaç gün önce Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Mertcan Türkiye kararını verdi. Bu hakim yaşanan olaylardan dolayı görevden alınıyor. bu kararla ilgili hak arama hürriyetinin engellendiğini söylüyor. Avrupa insan hakları mahkemesi verdiği kararda başvuru yolları tüketilmemiştir diye bu kararı reddediyor. Türkiye'de gidebileceğin etkili bir mekanizma var. o yolu tüket oradan sonuç alamazsan bana gelebilirsin diyor. Yapılış tarzı yapıldığı dönem o konuda bir şet diyemem gönül ister ki anayasa tüm toplu kesimlerinin katkılarıyla gerçekleştirilsin sonuçta bu ortak yaşam anlaması bu dolayısıyla söyleyecek sözü olan herkesin sözünün dinlenmesi gerekir. Amerika da şuan Trump'ın önündeki en önemli meselelerden biri yüksek mahkemeye bir yargıç atanacak. Yüksek mahkemeye atanana yargıçlarından biri bundan iki ay evvel aniden öldü. Yüksek mahkemenin en muhafazakar yargıcıydı. Amerikan yüksek mahkemesi son bir yılda eş cinsel evliliğini federal düzeye tanıyan bir karar verdi. Bu karar beş dört çıktı. Bu karar Amerikan yüksek mahkemesinde liberal muhafazakar gruplar var çünkü hangi başkan atadıysa o şekilde tanım yapılıyor çoğu karar beş dört çıkıyor. Muhafazakar bloktan bir yargıç öldü. Obama bunu atar mı atamaz mı bir tartışma çıktı. Şuana kadar atayamadı Ocak ayına kadar süre var. Çünkü Obama eski bir savcıyı aday gösterdi. Fakat Amerika Senatosunda çoğunluk Cumhuriyetçi partide onlarda bunu yapmak istemiyor."
"Türkiye'de ana sorun balinalar değildir"
Sorunların ülkeler arasında değişiklik gösterdiğine dikkat çeken Engin Yıldırım, "Avrupa'da ana sorun balinaların nasıl korunacağıdır. Türkiye'de ana sorun balinalar değildir. Özgürlük güven dengesi diye bir şey var. Özgürlük güzel bir şey ama güvenlik yoksa yaşam hakkın yok. Sağında solunda bombalar patlıyorsa senin özgür olmanın ne anlamı var. Sistemin birinci işlevi güvenliği sağlamak fakat bunu yaparken temel hak ve özgürlükleri en az zedeleyecek araçlarla bunu yerine getirmeye çalışmak. Uzun lafın kısası istatistiklerdeki yerimizin iyi olmadığını kabul ediyorum sorunlar olduğunu da kabul ediyorum bunları inkâr edemeyiz ama yandık bittik mahvolduk demeye de gerek yok. bu ülkenin çalışan kurumları var Anayasa Mahkemesi de bunlardan biri ve bu gibi konularda sorunları çözmeye gayret edecek" diye konuştu.
Prof. Dr. Engin Yıldırım, Yargıtay ve Danıştay'ın alanına girmemeye çalıştıklarının altını çizerek, "İnsanlar son bir ümit diye bize geliyor. Bu 20 bin başvurunun önemli bir bölümü de bununla ilgili" diye konuştu.
15 Temmuz kalkışması sonrasında bu sayının arttığını söyleyen Prof. Dr. Engin Yıldırım, konferans sonunda öğrencilerden gelen soruları da cevapladı. Konferansın ardından Prof. Dr. Engin Yıldırım'a verdiği konferanstan dolayı Zonguldak Valisi Ali Kaban teşekkür plaketi, Zonguldak Cumhuriyet Başsavcısı Hüsnü Hakan Yağız çini plaket, Bülent Ecevit Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Özer Devrek Bastonu takdim etti.
İHA