Senir, Antalya ilinin Gündoğmuş ilçesine bağlı bir mahalledir.
Senir beldemiz, tarihin ve doğanın bütünleştiği yeşilliğin hakim olduğu tarihi zenginlikleri ile tarihin ta derinliklerinden gelen buram buram tarih kokan, hemen hemen dünya insanının bütün uygarlıklarına beşiklik yapan 730 yıllık bir tarihe sahiptir. Birçok tarihi antik bilinmeyen ve keşfedilemeyen, hele turizm ve arkeolojik yönden hiç bilinmeyen bir tarih hazinesi ve uygarlıkları, Senir beldesinde bulmak mümkündür.
Senir beldesi, Antalya ilimize 135 km, Antalya Hava Limanı'na 125 km, Manavgat İlçesine 75 km, Alanya İlçesine 110 km uzaklıktadır. Torosların eteğinde yeşillere bürünmüş doğa ile iç içe şirin ve güzel bir yurt köşesidir. Senir beldesinin gerçek ismi olan Senir, Türkistan'da bir kasabanın adıdır. Bu isim, güzel Türkiye'mizde birçok yerleşim merkezine ad olmuştur. Senir, aynı zamanda bir beyliğin ismidir. Senir beyliği, tarihte bilinmeyen bir beyliktir. Çünkü, bunu ne tarih kitapları yazar, nede yazarlarımız ve araştırmacılarımız böyle bir beyliğin olduğunu bilir. Yani, tam anlamıyla bir gerçek koca tarihi bilinmez olmuş ve araştırılmamıştır. Çünkü Senir beyliği, Osmanlı döneminde, Konya vilayetinin Antalya sancağının SENİR kazası olarak geçmektedir. Senir’liler, hiç şüphe yok ki, Avşar boyundandır. Senir Beyliği ve Senir beyleri tarihte mevcuttur.
ANTALYA HABERLERİ İÇİN TIKLAYINIZ
ANTALYA İLİNDE DOĞAN ÜNLÜLER İÇİN TIKLAYINIZ
Güney beyleri, Alabeyler, Mehmet beyler, Hacı Ömer beyler, Saçlı Latif beyler hep aynı soyun devamıdır. Senir beyliği Alanya, Manavgat ve Akseki üçgeninde hüküm sürmüş bir beyliktir. Senir beyleri ve Yörük aşireti Karaman oğullarının boyu olan Avşar boyundan olduğunu söylemiştik. Avşar demek çok çabuk davranan, çevik ve ana canavara meraklı anlamındadır. Avşar, Oğuzhan’ın üç oğlundan olan Yıldızhan’ın oğludur. Türk tarihinde yazılı kaynaklara göre SENİR kasabasına asıl yerleşim 1227-1228 yıllarında yapılmıştır, ilk önce senir kasabasının 2 km uzağında Kese mevkiinde iskan edilmiş ve yerleşim oraya yapılmıştır. Bu yerleşim yerinde yıkık harabeler hala bulunmaktadır. Senirliler daha sonrada şimdiki yerleşim yerine yerleşmişlerdir. Selçuklular zamanında Senir kaza olarak unvan almaktadır. Kalelitop Köy tepesi denilen yerde Romalılar yaşarmış Senir beyliğine ait birde adliye pınarı ismiyle söylenen şimdiki adı ile Karapınar olarak halk dilinde bilinen birde gerçek vardır ki bu pınar Senir beyliğine ait olup dev çınarların arasında Senir beyinin köşkü yer almakta ve köşkün altında pırıl pırıl akan pınar mevcut olup bu pınardan Senir beyi altın zincirli tasını pınara sarkıtıp su doldurtup içer ve serinler, her yaz burada kalırdı. Mahkemeler bu Pınarın Üstündeki Köşküde görülür, dar ağacı burada kurulur infazlar burada yapılır, sefere buradan asker gönderilirdi. Bu pınarın etrafında hala kalıntılar mevcuttur. Adı geçen adliye pınarı Senirliler tarafından kullanıla gelmiş ve hala kullanılmaktadır.
Bu işlevleri son zanlara kadar sürmüştür. Selçukluya göre biraz değişiklik gösterse bile Osmanlı Döneminde de sosyal, siyasal ve ekonomik çarkın bir parçası olmaya devam etmiştir. Yönetim birimi olarak vergileri toplar, orduya asker gönderiri, din ve adliye işlerini yönetirdi. Senir beldesine yerleşen Avşarların miktarını bilemiyoruz. Ancak hala Avşarlar diye bir sülalenin mevcut olduğunu biliyoruz. Türkiye'mizde Avşarların sayıları bilinmemektedir. Ancak sayılarının çok olduğu bir gerçektir. Çoğunluk Antalya’dan başlamak üzere Konya, Sivas, Malatya çizgisinden Akdeniz kıyılarını içine alan geniş bir alana yerleşmişlerdir. Konya, Karaman, Ermenek üçgeninde altı tane Avşar ismini taşıyan yerleşim yeri mevcuttur. Senir beylerinin Konya üzerinden geldikleri söylenmektedir.
Alanya'daki Avsallar beldesi halkı Senir'den yerleşmiştir. Avsallar isminin Avşarlar isminden bozma olduğu bilinmektedir. Avsallar beldesinin bir mahallesinde Avşarların bir kolu olan Haytalar adı ile yaşayan aileler hala bulunmaktadır. Senir’e diğer boylardan da yerleşen olmuştur. Bunlardan Dombaylar Aşireti, Salur Boyu, İspahalar, Karahanlılar yerleşmişlerdir.
Karaman oğulları beyliğini kuran NURE- SOFİ’nin etrafında toplanan Yörük Türkmen aşiretleri Salur ve Avşar boylarındandır. Senir beyleri Avşar kolundan oluşan büyük Yörük aşiretleri ile birlikte Senir'e yerleşmişlerdir. Senir beylerinin ıspartanın Senirkent ilçesine yerleşerek Senirkenti kuran Senirlilerle aynı boydan olduğu ve akraba oldukları araştırmalar sonucu tesbit edilmiştir. Türkler Orta Asya'dan başlayarak ikinci olarak Horasan'a yerleşimişler, Horasan'dan da Senir'e gelmişlerdir. Bu boylar Orta Asya'dan Anadolu'ya gelirken oradaki isimlerini aynen Anadolu'ya taşımışlar ve aynı isimlerini vermişlerdir. Örneğin Senir gibi, Balgasun gibi, Taşkent gibi isimleri yerleştikleri yerler vererek yaşatmaya çalışmışlardır. Başka bir kaynakta ise Senir beyleri ve Senir aşireti önce Horasan'a oradan eski Azerbaycan'daki Tiflis'e daha sonra da Senir'e yerleşmişlerdir. Senir'in ilk yaylası Çakallar Yaylası ve Karın Göldeki Yenice Pazar Yaylasıdır. Bu geniş yaylada şu anda Senir'den ayrılıp da sahillerde yeni köy kuran köylüler yaylanmaktadır. Bu köyler şunlardır; Çakalar, Okurcalar, Kara boynuzlar, Kızılot, Çavusköy, Çenger, Hacıobası, Ören Seniri, Uzunlar, Alaybeyler, Karakaya, kadılar, Yalçıdibi, Odaönü, Boztepe, Karacalar, Güneycik, Namaras olmak üzere 18 mahalledir.
Senir beyliğinin ilk payı tahtı Kese mevkiidir. Senir beyleri Selçuklular zamanında uç beyi, Osmanlılar zamanında 1889 yılına kadar kaza, sonradan nahiye olarak Senir’i idare etmişlerdir. Senir daha sonra kalabalık bir köy olarak cumhuriyet döneminde de devam etmiştir. Kalabalık bir yerleşim yeri olması nedeniyle bir Seyyah Senir çok kalabalık evleri yüksek ve caddeleri çok dar evlerin saçakları birbirine değecek şekildedir demektedir.
Nüfus yoğunluğu en eski yerleşim yeri olarak Senir beyleri ile ilgili tarihsel kişiliği ön planda tutularak 1935 yılında ilçe olması düşünülmüş ancak o günün şartlarında üstünlük 10 km. uzaklıktaki Eksere Mahalleninde kalmıştır. 1936 yılında Eksere Köyü Gündoğmuş adı altında ilçe yapılmıştır.
Senir çok göç verdiği yirmi beşi geçen mahallesi doğurduğu halde bugün bile kalabalık sayılan bir mahalledir. Senir kasabası 1997 yılında yapılan nüfus sayımı ile nüfus sayısı kesin olarak 2111 olduğundan Bakanlar Kurulunun 1998/50089 sayılı kararı ile yeniden eski tarihteki kasaba unvanını almıştır.