Coğrafi Konum
Yoncalı Mahallesi, Trabzon il merkezine 38 km, Araklı ilçe merkezine ise 8 km uzaklıktadır. Mahallenin etrafındaki komşuları arasında Dulköy, Kaymaklı, Bereketli, Halilli, Yeşilköy ve Değirmencik köyleri bulunmaktadır. Mahalle, Küçükdere ve Karadere silsileleri arasında konumlanmıştır.
Tarihi ve Kültürel Özellikler
• Mahallenin eski adı Zavzaga olup, bu isim Pontus sonrası iskan politikalarıyla değişmiştir. İsmin, yonca ekiminin yoğunluğundan dolayı Yoncalı olduğu düşünülmektedir.
• Pontus Dönemi: Mahallede bulunan kale kalıntıları, Pontus dönemine aittir. Kale, vadiyi gözlemlemek için kullanılan bir kule olarak inşa edilmiştir.
• Kültürel Miras: Pontus döneminden kalma Galandar (13 Ocak’ta yeni yıl kutlaması) gibi gelenekler hâlâ yaşatılmaktadır. Ayrıca mahallede Rumca kelimeler halk arasında kullanılmaya devam etmektedir.
• Mahallenin Doğu kısmında Gelin Taş adı verilen bir kayalık bulunmakta ve bu kayalığın köylü arasında çeşitli efsaneleri anlatılmaktadır.
Ekonomi
Mahallenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
• Tarım: Fındık, çay ve sebze-meyve üretimi ön plandadır. Mısır ve yonca da sıkça ekilmektedir.
• Arıcılık: Son yıllarda arıcılıkta önemli gelişmeler yaşanmış ve mahallede yaklaşık 2.000 fenni arı kovanı bulunmaktadır.
Eğitim ve Sağlık
• Eğitim: Mahallede bir ilköğretim okulu bulunmasına rağmen öğrenci yetersizliği nedeniyle kullanılmamaktadır. Eğitim taşımalı sistemle yapılmaktadır.
• Sağlık: Mahallede sağlık ocağı ve sağlık evi için binalar halk tarafından yapılmış olsa da personel eksikliği nedeniyle aktif değildir.
Altyapı
• İçme Suyu ve Kanalizasyon: Mahallenin içme suyu kaynakları bol olmakla birlikte kanalizasyon şebekesi bulunmamaktadır.
• Ulaşım: Mahalleye ulaşımı sağlayan yol stabilize olup, yolun bir kısmı betonlanmıştır.
• Elektrik ve Telefon: Mahallede elektrik bulunmaktadır ancak telefon kablolarının çalınması nedeniyle telefon hattı aktif değildir.
• PTT: Mahallede PTT şubesi ve acentesi bulunmamaktadır.
Sosyal Yaşam
Yoncalı Mahallesi’nde yaz aylarında nüfus iki katına çıkmaktadır. Merkez Camii ve Baş Mahalle Camii gibi dini yapılar sosyal yaşamın merkezinde yer almaktadır. Mahalledeki ticaret ve eğitim alanındaki ilerlemeler, toplumsal dayanışmayı güçlendirmiştir.
Diğer Bilgiler
Köy muhtarı Kenan KINALI'dır. Mahallede diğer köylerde olduğu gibi köy halkının birçoğu gurbettedir. Yaz aylarında nüfus 2 ye katlar. Kışın ise yerleşik nüfus mahallede kalmaktadır. Mahallenin gecim kaynakları arasında fındık ve çay yetiştiriciliği vardır. Her evin ihtiyacı kadarda bahcelere ekilen sebze ve meyve vardır.
Mahallede 2 cami vardır. Baş mahalle ve Merkez Camisidir. Başmahalle camisi yeni olup yaklaşık 50 yaşındadır, betonarmeden yapılmıştır. Merkez camisi yaklaşık 150 yaşındadır. Kesme taştan yapılmıştır.
Öğrenci yetersizliği yüzünden köy okuluna kilit vurulmuş olup, eğitim taşımalı sistemle yapılmaktadır. Sağlık ocağı olmayan mahallenin ulaşımı Karadere boyunca devam eden karayolundan ayrılan ve kaşıkcı köprüsünden başlayan stabilize yolla yapılmaktadır. Köy yolunun 4/6'sı betonlanmıştır. Kalan kısımın ise betonlanması ve genişletme çalışmalarının yapılabilmesi için idari yönden çalışmalar devam etmektedir. Ayrıca mahallenin yoluyla ve mahalleden gecerek Merkez köy, Değirmencik, Tosunlu, Halilli ve Çapanlı köylerinede ulaşım sağlanmaktadır. Mahallenin girişinde taş ocağı bulunup Karadeniz Sahil Yolu için taş çıkarılmaktadır. Bu taş ocağı tarihi kalıntılari yok etmektedir.
Mahallenin 5 km yukarısında tarihi kale kalıntıları bulunmaktadır.
Mahallede yerleşim dağınıktır. Hahuma, Çelikli, Merkez ve garifta gibi yerleşim yerlerinden oluşmaktadır.
Eski adı Zavzaga olan köy Pontus sonrası iskan politakasına tabi tutulmuştur.Ticaret ve hayvancılık dönemin gelir kaynakları olmuş.ekim olarak arpa buğday mısır ve yonca sıkca ekilir miş.
mahallenin ismi muhtemelen yonca ekiminden kaynaklanmaktadır.İnsan ilişkileri bakımından mükemmeldir. eğitim seviyesi bölge ortalamasının üstündedir.
Artan nüfusa göre köy arazisinin yetersiz olması, son yılarda fazlaca göç vermemize neden olmuştur.göç edenler başta Araklı ilçemize, Trabzon'a ve diğer şehirlere göçmüşler.göçen komşularımız köyleri ve komşuları ile ilişkilerini kesmemiştirler. mahallenin cami imam kadrosu 1973 yılında diyanet tarafından onaylanmış olup ilk imamı köy halkindan Hacı Hasan ÇELİK tir. İlmini yine köy halkından Kulaksızoğlu Hüseyin Hocadan almıştır.
Ticaret ve eğitim başta olmak üzere, birçok alanda büyük mesafeler kaydeden Yoncalı mahallesi eşrafı müşterek ve örnek davranışlarıyla mahallesi yaşanır hale getirmiştir.
Arakli 'nin Sürmene ilçesine bağlı olduğu dönemde yazılmış olan Sürmene isimli kitapta anlatıldığına göre Cumhuriyetin ilk yıllarında mahallede müsluman nüfustan çok hristiyan nüfus yaşamaktaydi.
Civar köylerin kabileleri (bazzioglu, çapanoglu, gulijoglu, cavdaroglu, trikler ) Osmanli dönemlerinde bu coğrafyaya sürgün gelmelerine rağmen köy hanedanlarinin Pontus döneminde bu coğrafyada yaşayan ve daha sonra asimile olmuş Ortodoks Rum olmasının yanı sıra , bazı kabilelerde (günümüzde ğalt diye anilan) Selçuklu döneminde Bayburt'a yerleştirilmiş Kuman ve Kıpçak Türklerindendir.
Mahallenin giriş noktasında bulunan ve kale diye anılan kalıntının Pontus döneminde yapıldığı ve Pontus döneminde Karadenizdeki bütün vadilerde bulunan gözleme kulesi olduğu aşikardır. Üzerine çıkıldığında ise güney yönünde yaylalar kuzey yönünde ise deniz rahatlikla görülebilmektedir.
Mahallenin belirli noktalarında (hahuma ,çelikli , merkez mahalle ) Pers saldırıları sonucu ortaya çıkan ve bütün Trabzon'u etkisi altına alan veba ve sıtma hastalığından ölmüş olanların toplu mezarları vardır.
Köy halkı farkında olmadan birçok Rumca kelimeyi ve geleneği hala yaşatmaktadır. Pontus döneminden kalan ve bütün Trabzon da iyi bilinen Galandar (ocak ayının 13 ü ) hala daha yeni yılın gelişi olarak kutlanmaktadır. Civar köy halklarınında kötü insanlar için kullandığı 'MEGREL' kelimesi Rumcadır ve Rumların Lazlar için sarf ettikleri kelimedir.
Yine Pontus döneminden kalmış olan kelimelerin oluşturmuş olduğu bir takvimde mevcuttur ve bütün Trabzonda bilinmektedir(ocak ayi - galandar , nisan ayı - april , ekim ayı - istavrit -aralık ayı - hristiyanna gibi).
Mahalle Bilgilerini Güncelle
Eğer köyünüzün bilgileri eksik veya yanlış ise Köy Bilgilerini Güncelle bağlantısını kullanarak bilgi, resim ve video gönderebilirsiniz.