17 günlük kapanmanın ardından herkesin kendini dışarıya, açık alanlara atmasıyla birlikte bazı tehlikeli durumlar da ortaya çıkmaya başladı. Özellikle yeşilin bol olduğu ortamlarda böcek ve arı sokmalarının, kene ısırıklarının sık görüldüğünü belirten Medline Acil Sağlık Sorumlu Müdürü Dr. Koray Akay ölümcül rahatsızlıklara neden olabilen açık alan tehlikeleri ile ilgili bilgilendiriyor.
Açık alanlarda en sık yaşanan durumlardan biri olan arı sokması sonrası kişide nasıl belirtiler görülür?
Arı sokması sonrası kişilerde genellikle bölgesel tepkiler meydana gelir. Bunlar sokulan bölgede görülen şişlik, ağrı, kızarıklık, kaşıntı ve kabarıklıktır. Ağrı birkaç saat şiddetli olarak kendini hissettirse de daha sonra genellikle kaybolur. Şişliğin geçmesi de bir iki günü alabilir. Fakat her arı sokması aynı boyutta ve şiddette olmayabilir. Arı sokması ciddi reaksiyonlara hatta hayati tehlikeye bile neden olabilir. Alerjik bünyelerde, arı sokmalarına karşı acil müdahale etmek gerekebilir. Bu durumda, kişinin vücudunda farklı farklı yerlerde kızarıklıklar, şişlikler ve döküntüler ortaya çıkar. Kişinin vücudunda alerjik bir reaksiyon gösteren sokma; ayrıca mide bulantısı, kusma, baş dönmesi, bilinç bozuklukları, dilde şişmeler, nefes almada zorluk gibi ağır belirtilerle de kendini gösterir. Kan basıncında meydana gelen azalmayla da beraber kişi şok etkisine girer. Bu belirtiler durumun çok acil olduğunu gösterir.
Arı sokması durumunda neler yapılmalıdır?
Arı sokması durumunda öncelikle arının iğnesi bir an önce bir cımbız yardımıyla bölgeden çıkartılmalıdır. Yara bol su ve sabunla yıkanarak, enfeksiyon riski azaltılmaya çalışılmalıdır. Ayrıca sokma bölgesine buz uygulaması zehrin dağılımını ve vücudun vereceği alerjik reaksiyonun şiddetini de azaltabilir. Ancak alerjik kişilerde yaşanan arı sokmalarında, zaman kaybetmeden kişinin bir sağlık kuruluşuna ulaştırılması hayati önem taşır.
Böcek sokmalarında da durum aynı mıdır?
Aynı durum bazı böcek familyası için de geçerlidir. Böcek ısırığının olduğu bölgedeki şişlik geçmiyorsa, vücudun başka bölgelerinde de şişlik ve kızarıklık oluyorsa, bulantı, kusma görülüyorsa aynı şekilde bir hastaneye acilen gidilmelidir. Bilindiğinin aksine yaraya kolonya, yoğurt ve benzeri şeyler sürülmemelidir.
Kene ısırdığında ne yapmalıyız?
Vücudunun herhangi bir yerinde kene olduğunu fark eden kişi hemen en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Çünkü keneyi elle çıkarmaya çalışmak kenenin içindeki zehirli salgının kana karışmasına neden olur ve bu durum da ölümcül sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle; vücudun her hangi bir yerine yapışık kene görüldüğünde ilk önce panik yapılmamalı, bu konuda herhangi bir tecrübeniz yoksa kene vücuttan çıkarılmaya çalışılmamalı, ezilmemeli, başı kopartılmamalı, parçalanmamalı, ısı ve kimyasal herhangi bir madde uygulanmamalıdır. Kene doktor ya da bu konuda tecrübeli bir sağlık personeli tarafından, cımbız benzeri bir nesne yardımıyla vücuttan çıkarılmalı, sonrasında da ısırılan bölgeye antiseptik bir madde uygulanmalıdır.
Tüm bunlardan korunabilmek için ne gibi önlemler alınmalı?
– Yaz aylarında çiçek kokulu parfüm, şampuan, losyon, deodorant ve kozmetik malzemeleri daha az tercih edilmeli
– Şekerli içeceklerin ve yiyeceklerin ağzı sıkıca kapatılmalı ve yenilip içilirken dikkat edilmeli
– Özellikle çocukların üzerlerine arı konduğunda ya da üzerlerinde böcek görüldüğünde hareketsiz kalmaya ve heyecana kapılmamalarını sağlamaya özen göstermeli, sakince canlı uzaklaştırılmalıdır.
– Tarla, bağ, bahçe ve piknik alanları gibi açık alanlara giderken ince ketenli, pamuklu kumaşlardan uzun kollu gömlek, t-shirt, pantolon giyilmesi ayrıca dikkat çekici renk ve çiçek desenli kıyafetlerden de uzak durulması gerekir. (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)