Türkiye'nin en önemli sulak alanlarından biri olan Aydın-Muğla il sınırındaki ünlü Bafa Gölü'nde su sirkülasyonunu sağlayan Menderes Nehri'nin önünün kapatılması ve balık üretme çiftliklerinin atıklarının birikmesi nedeniyle oluşan kirlilik tehlike boyutuna ulaştı. Bir türlü önlenemeyen kirlilik nedeniyle Bafa Gölü'nde köpürmeler meydana gelmeye başladı.
Bafa Gölü'nde uzun yıllardır çevresel ve bilimsel çalışmalar yürüten Kuşadası Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD) Başkanı Bahattin Sürücü, gölde kirliliğin her geçen yıl arttığını belirterek, sorunun çözümü için bir an önce gerekli önlemlerin alınmasını istedi. Sürücü, "Gölden ekmeğini kazanan insanların ekonomisine olumsuz etki eden ekolojik bozulmalar, aynı zamanda zengin biyolojik çeşitliliğe de zarar vermektedir. Bu durum sadece Serçin'le sınırlı değildir. Gölün Muğla kısmında bulunan diğer turizm işletmeleri için de geçerlidir. Bu işletmelerin en büyük korkusu, önceki yıllarda yaşanan ekolojik bozulmaların ve kokuların, müşteri potansiyelinin yoğun olduğu yaz aylarında tekrar yaşanmasıdır. İllerde valiliklerin başkanlığında yapılan ve bünyesinde tüm kamu kurumları, yerel yönetimler, üniversiteler, yerel su ürünleri kooperatifleri, sivil toplum örgütlerinden birer temsilcinin bulunduğu Sulak Alan Komisyonları tekrar işlevsel hale getirilmelidir. Gölle ilgili sıkıntılara, tüm kurumların birarada bulunacağı bu komisyonlarda çözüm üretilmeli, hatta yarısı Aydın'da yarısı Muğla'da bulunan Bafa Gölü için iki ilin sulakalan komisyonu üyeleri bir araya gelmelidir. Doğal ve kültürel kaynak değerleri açısından Türkiye'nin en önemli göllerinden biri olan Bafa Gölü'nde, hem insanlar hem de biyolojik çeşitlilik yaşam mücadelesi veriyor. Son yıllarda artan ekolojik bozulmalara bir türlü çözüm bulunamayan Bafa'da, geçtiğimiz yıllarda Mart ayında meydana gelen köpüklenmeler, bu sefer Mayıs ayında yine görülmeye başladı. Bafa'nın Serçin bölümünde kıyılarda başlayan köpürmeler ve su kalitesindeki değişimler, yeşile dönen suyun rengi, özellikle koylardaki sığ sularda kokuya neden olduğu görülmektedir. Bafa Gölü'nün son durumuna bakıldığında, önceki yıllarda özellikle dış ortamdan gelen kirlilik, gölün tabanında bulunan azot ve fosfor yüklerinin çoğalmasıyla birlikte sıcak yaz aylarında meydana gelen alg patlamalarının, önümüzdeki aylarda görülme olasılığını artırmaktadır. Bunun nedenlerinin biri; Bafa Gölü'nün Büyük Menderes Nehri'nden suyla beslenmesini sağlayan Serçin Priz Kanalının ve su çıkışını sağlayan Sakızburnu Dalyan Kanalının tonlarca toprakla kapatılmasıdır. Normalde hiç kapatılmaması gereken bu kanallar, tarımsal sulamalar nedeniyle yaklaşık 5 ay süresince kapalı tutulmaktadır. Göle su girişi ve gölden su çıkışı yapılamamaktadır. Hatta kanallar bu yıl 1 ay daha erkene alınarak toprakla kapatılmıştır. Gölde köpüklenmeler ve su kalitesinde gözle görülür değişimler yaşanmaya başlamıştır" dedi.
Bilim adamları endişeli
Bafa Gölü'nde incelemelerde bulunan EKODOSD Bilim Danışmanı Yrd. Doç. Dr. Erol Kesici ise, Bafa Gölü'ndeki köpüklenmenin geçen yıllara göre çok daha yoğun bir şekilde görülmesinin 5 ana nedeni bulunduğunu söyledi. Yaptığı incelemenin ardından açıklamada bulunan Kesici, "Gölde meydana gelen bu tür köpüklenmelerin nedeni yıllardır Bafa Gölünde görülen biyolojik ve kimyasal kirlenme ile ilgili bilimsel önlemlerin alınmamasıdır. Göle su vermekle Bafa Gölü temizlenemez. Kaldı ki bu yıl bölgede görülen kuraklık nedeniyle yapılan ölçümlerimizde gölde su seviyesi geçen yıllara göre giderek azalmaktadır. Bunun yanı sıra kuraklık nedeniyle çiftçilerin suya olan ihtiyaçları nedeniyle Bafa Gölü besleyen su kaynaklarının önü geçen yıllara nazaran çok daha önce toprak setdelerle kapatılmış, suların göle ulaşımı engellenmiş ve gölde biyokimyasal reaksiyonlar hızlanmıştır. Gölde görülen hemen her bölgesinde farklı yoğunluk ve ekolojik değişimlere yol açan köpüklenmenin nedeni, kirlilik nedeniyle gölün azot ve fosfor seviyesinin geçen yıllara göre aşırı artışı, sudaki organik maddeleri hızla tüketen ufacık mikroorganizmaların çok fazla çoğalması olarak adlandırılan alg patlaması ve sudaki kimyasal kirlilikle birlikte gölde su hareketlerinin engellenmesinden de kaynaklanmaktadır. Bafa Gölü havzasında gerek tarımsal, gerekse endüstriyel kirlilik kaynaklarının oluşturduğu sedimentin, göl dibinde giderek artmasının neden olduğu kirlilik, göl su tabanında ve yüzeyinde tabakalaşmaya neden olmaktadır. Artan kokunun yanı sıra artan alg çoğalması sonucunda oluşan bakteriyel ortam, Bafa Gölünden yararlanan insanların sağlığının yanı sıra havzada yaşayan çok çeşitli su kuşları, balıklar, memeli ve çok sayıda canlı türünü barındıran göl ve çevresi istenmeyen sonuçlara neden olabilecektir. Göl içerisinde ve çevresindeki canlı tür sayı ve çeşitliliği giderek azalmaktadır. Resmi makamların bu son on yıldır gölle ilgili aldığı önlemler ve havza düzenlemesindeki oldukça yavaş olan düzenlemeler çok yetersizdir. Bafa Gölü'nün sorunlarının çözülmesi ve korunarak kullanılmasıyla ilgili çözümler bellidir ve acil olarak yerine getirilmelidir. Çünkü Bafa Gölü ve çevresinin sorunları her geçen artmakta ve zorlaşmaktadır" şeklinde konuştu.
Balıkçılar tepkili
Bafa Gölü'nün çevresindeki 6 köyden 283 balıkçının üye olduğu Serçin Suürünleri Kooperatifinin başkanı Abdullah Çamtepe de balıkçıların Bafa Gölü'ndeki bu durumdan olumsuz etkilendiğini, kanala dökülen toprağın açılarak, barajlardan verilen temiz suyun göle girmesi gerektiğini söyledi. Yıllardır balıkçılıkla geçinen bölge insanları ise su girişinin kapatıldığını, göle Nisan-Mayıs ve Haziran ayında yavru balık girişlerinin engellendiğini, bu aylarda yumurta bırakacak balıkların dışarı çıkması gerektiğini, balıkların ne girebildiğini ne de çıkabildiğini ve kirlilikten dolayı pinterlerinde büyük hasarlar meydana geldiğini ve çok sıkıntı çektiklerini kaydederek, su girişi olmayınca pinterde kalan yılan balıklarının oksijensizlikten ölmeye başladığını, bu durumun balıkçılık sektörüne darbe vuracağını vurguladılar.
İHA