Anne sütü ve emzirmenin hem bebek hem de anne açısından başta beslenme olmak üzere, sağlık, bağışıklık, gelişimsel, psikolojik, sosyal ve ekonomik yönden çok sayıda yararları bulunduğunu ifade eden Acıbadem Bursa Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Petek Arı Turacı, anne sütünün en önemli özelliğinin, bebeğin yaşına ve durumuna uygun değişim göstermesi olduğunu söyledi.
Günümüzde gerek Dünya Sağlık Örgütü, UNICEF ve Sağlık Bakanlığı, bebeklerin anne sütüyle beslenmesinin önemine dikkat çekiyor. Buna göre, bebeklerin ilk 6 ay su bile verilmeden sadece anne sütüyle beslenmeleri gerektiğini belirten uzmanlar, 6. aydan sonra da uygun ek besinlerle bebeğin mutlaka 2 yaşına kadar emzirilmesi öneriliyor. Anne sütünün en önemli özelliğinin, bebeğin yaşına ve durumuna uygun değişim göstermesi olarak açıklayan Diyetisyen Petek Arı Turacı, "Erken doğum yapan anneler bebeklerinin ağırlığına, doğum haftasına ve böbrek fonksiyonlarına uygun süt salgılarlar. Erken ve zamanında doğum yapan annelerin sütleri arasındaki farklılık, birinci aydan sonra ortadan kalkar" dedi.
Doğumdan sonraki ilk günlerde anneden "kolostrum" adı verilen bir sıvı salgılandığını belirten Turacı, "Daha kıvamlı, protein içeriği yüksek, yağ miktarı düşük kolostrum; sodyum, potasyum, magnezyum, kalsiyum gibi mineraller içeriyor ve bebeği enfeksiyondan koruyor. Kolostrumun antikorlar yönünden de çok zengindir. Ayrıca kolostrum, bebeğin mide bağırsak sistemini mukozal bir tabakayla kaplar ve böylece dış ortamdan gelecek patojen mikroorganizmalara engel olur. Doğumdan sonraki 5-10 gün içinde kolostrumun içeriğinde değişiklikler oluyor ve anne sütü 15 gün içinde olgun süte dönüşüyor" diye konuştu.
Anne sütündeki proteinlerin yüzde 60-80'i biyolojik değeri ve kullanımı yüksek olan "whey" proteininden oluştuğunu ifade eden Turacı, Anne sütünün eşsizliği, sütteki proteinlerin vücut proteinlerine yüzde 100 dönüşebilmesinden kaynaklanıyor. İnek sütünden daha az protein konsantrasyonuna sahip olmasına rağmen anne sütü, bebeğin ilk 6 ay ihtiyaç duyduğu proteini tek başına karşılıyor. Ayrıca anne sütü probiyotik özelliklere de sahiptir. Bileşiminde bulunan laktobasillus bifidusun etkisi ise bebeği E.koli gibi bakterilerin yaptığı enfeksiyonlardan korumaktadır" dedi.
Anne sütünde 20'den fazla enzim bulunduğunun altını çizen Turacı, anne sütünün inek sütüne göre üstünlüklerini ise şöyle sıraladı:
"İnek sütündeki demirin yüzde 5-10'u emilirken, anne sütünde bu oran yüzde 50-60 olduğundan demirin biyoyararlılığı daha yüksektir. Anne sütündeki elzem yağ asitleri miktarı da inek sütündekinden beş kat daha fazla. Ayrıca inek sütü ile beslenen bebeklerde diş çürüğü sayısının anne sütü ile beslenenlere göre daha fazla olduğunu biliyoruz."
Diyetisyen Petek Arı Turacı, süt üretimini arttırmak için bebekle annenin doğumdan sonra aynı odada olması ve emzirmeye hemen başlanması gerektiğini dile getirerek, "Doğumdan sonraki ilk 1 saatte bebek emzirmeye başlanmalı. Emzirmeden önce bebeğe hiçbir içecek verilmemeli. Bebek her istediğinde emzirilmeli. Emzirilen bebeklere yalancı meme verilmemeli. Annelere doğru emzirme tekniği öğretilmeli. Her emzirmede bebek, her iki memede en az 7-10 dakika tutulmalı. Her emzirmeye farklı meme ile başlanmalı. Anne yeterli ve dengeli beslenmeli. Bol sıvı tüketmeli. Emziklilik döneminde suyun yanı sıra besin değeri yüksek olan süt ve taze sıkılmış sebze ve meyve suları gibi içecekler tercih edilmeli. Emziklilik döneminde çok düşük kalorili zayıflama diyeti yapılmamalı. Annenin dinlenmesi sağlanmalı, anneye ruhsal yönden yardımcı olunmalı" diye sıraladı.
Turacı, anne sütünün bebek için yararlarını ise şöyle sıraladı:
"Solunum yolu enfeksiyonları, orta kulak iltihabı, menenjit, alerjik hastalıklar ve obezite riskini azaltır. Ani bebek ölüm sendromunu önler. İshalden korur. İnsüline bağımlı diyabeti engeller. Crohn's hastalığı, ülseratif kolit ve kronik mide-bağırsak hastalıklarından korur. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Bağırsak florasının oluşmasına yardım eder. Enfeksiyonlara karşı korur. Aşıların etkinliğini artırır. Bebeğin ruhsal, bedensel ve zekâ gelişimine yardımcı olur. Dikkat azlığı sendromu, ilgisizlik gibi olgularda anne sütü alımı önemlidir. Çene ve diş gelişimini iyi yönde etkiler. Sütün içinde bulunan büyüme faktörleri, bebekteki organ ve dokuların gelişimini sağlar."
İHA