İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Tekstil ve Moda Tasarımı Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Arzu Vuruşkan ve doktora öğrencisi Başak Süller Zor, görme engellilerin istedikleri renk, stil ve bedendeki giysileri rahatlıkla seçmelerini sağlayacak “akıllı eldiven” geliştirmek için çalışmalara başladı. Son teknolojiye sahip elektronik aksam ve kameranın bulunacağı akıllı eldiven, kıyafet kombinasyonundan giysi önerilerine kadar modayla ilgili birçok konuda görme engellilerin yardımcısı olacak.
İEÜ Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi Tekstil ve Moda Tasarımı Bölümü’nden Doç.Dr. Arzu Vuruşkan ile Tasarım Çalışmaları Doktora Programı öğrencisi Başak Süller Zor, koronavirüs nedeniyle oluşan zorlu koşulları da dikkat alarak projeyi hazırladı. Hafif, antibakteriyel ve yıkanabilir bir kumaşla üretilmesi hedeflenen eldivenin üzerinde kamera olacak. Binlerce tür ve renkteki giysilere ait bilgilerin tanımlandığı bir yazılım oluşturularak eldivende yer alan elektronik aksama kaydedilecek.
SESLİ AKTARACAK
Görme engelli kullanıcı, akıllı eldivenle giysiye dokunduğunda, kamera giysinin fotoğrafını çekecek ve hangi renk ve modelde olduğunu sesli olarak aktaracak. Ayrıca, seçilen giysiyle hangi modellerin uyumlu olacağına ilişkin önerilerini de sıralayacak. Eldivenin üzerinde yer alan elektronik kısım, rahatlıkla çıkarılabilecek. Bu sayede eldiven, yıkandıktan sonra da defalarca kullanılabilecek. Görme engellilerin hayatını kolaylaştıracak eldivenle ilgili TÜBİTAK’a başvuruda da bulunulacak. İEÜ Mühendislik Fakültesi’nin de desteklediği proje, Türkiye’ye örnek olacak.
GÜNLÜK AKTİVİTELER ZORLAYICI
Doç. Dr. Arzu Vuruşkan, doktora öğrencisi Başak Süller Zor’un teziyle bağlantılı yaptıkları projeye ilişkin detaylar paylaştı. Görme engelli kişiler için hareketlilik, iletişim, eğitim, giyim ve alışveriş gibi günlük aktivitelerin zorlayıcı olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Vuruşkan, “Bireyin günlük yaşamında önemli bir yeri olan giyim kavramı, görme eksikliği ya da görme kaybı olan kişiler için zor bir duruma dönüşüyor. Bedene uygun kıyafet seçmek veya stil, renk, beden gibi ürün özelliklerini ayırt etmek açısından problem yaşayabiliyorlar. Çoğunlukla, başka kişiden görüş almayı zorunlu kılan bir süreç yaşıyorlar” dedi.
KULLANICI DOSTU TASARIM
Farklı seviyelerde görme engeli olan bireylerle görüştüklerini, görme engellilerin giyimlerine ve tasarım değerlerine çok önem verdiğini belirten Doç. Dr. Vuruşkan, “Görme engellilere yönelik mobil uygulamalar, projeler ve çeşitli prototipler literatürde bulunuyor. Ancak mobil uygulamalar kısıtlı kalabilirken, ürün prototiplerinde ise tasarımsal ve estetik değerler ikinci planda kalabiliyor. Projemizde, kullanıcı odaklı arayüze sahip, estetik açıdan kullanıcıyı tatmin edecek yardımcı teknolojinin geliştirilmesini hedefliyoruz. Geliştirme aşamasında olduğumuz akıllı eldivende yenilikçi malzemeler kullanılarak rahatlık, nefes alabilirlik, hijyen gibi özellikler sağlayacağız” diye konuştu. Eldiven içerisine entegre edilen teknolojik donanım ve yazılım ile görme engelli bireylerin; giysilerin renk, desen gibi özelliklerine ilişkin bilgileri öğrenebileceklerini aktaran Doç. Dr. Vuruşkan, projede İEÜ Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Pınar Oğuz Ekim ve öğrencileri ile de birlikte çalıştıklarını söyledi.