Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) ve Antalya Ticaret Borsası (ATB) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, "Mart ayında tüketici enflasyonunda (TÜFE) yüzde 1.02, yurtiçi üretici enflasyonunda (Yİ-ÜFE) yüzde 1.04 artış yaşandı. Artışlara göre yıllık enflasyon ise TÜFE'de yüzde 11.29 ve Yİ-ÜFE'de ise 16.09 olarak ilan edildi. Yıllık tüketici ve üretici enflasyonundaki bu rakamlar, son 13 yılın rekoru oldu" dedi.
BAGEV ve ATB Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu'nun açıkladığı Mart ayı enflasyon rakamlarını değerlendirdi. Mart ayında tüketici enflasyonunda (TÜFE) yüzde 1.02, yurtiçi üretici enflasyonunda (Yİ-ÜFE) yüzde 1.04 artış yaşandığını belirten Çandır, "Bu artışlara göre yıllık enflasyon ise TÜFE'de yüzde 11.29 ve Yİ-ÜFE'de ise 16.09 olarak ilan edildi. Yıllık tüketici ve üretici enflasyonundaki bu rakamlar, son 13 yılın rekoru oldu" dedi.
Ocak ayı enflasyon değerlendirmesinde, önümüzdeki aylar için çift haneli rakamlara demir atma tehlikesi riskine karşı uyardığını anımsatan Çandır, "Bu riskin geçen aydan itibaren gerçekleşmeye başladığını üzülerek görmekteyiz."
Batı Akdeniz'de yüksek enflasyon riski
Antalya, Isparta, Burdur illerini kapsayan Batı Akdeniz'de tüketici enflasyonunun uzun süredir ülke ortalamasının üzerinde seyrettiğini kaydeden Çandır, "Yaşadığımız durgunluğa rağmen, aylık yüzde 1.19 ve yıllık yüzde 11.64 olarak açıklandı. Bölgemiz aylık ve yıllık enflasyonlarında yılbaşından bu yana radikal değişimlerin yaşandığını görmekteyiz. Örneğin, Ocak ayında bölgemiz enflasyonu 26 bölge içerisinde aylıkta 17. ve yıllıkta 12. sıradayken, Mart ayında ise aylıkta 7. ve yıllıkta ise 17. sırada gerçekleşmiştir. Bu durum, geçen sene bölge olarak yaşadığımız aylık nispi düşük enflasyonlardan, hızla yüksek enflasyonlara doğru gitmekte olduğumuza işaret etmektedir" değerlendirmesinde bulundu.
Ara malı enflasyonu tüketici enflasyonunu tetikler
Batı Akdeniz ve ülke enflasyonunda üretici fiyatlarındaki değişimin önemine vurgu yapan Çandır, Mart ayında aylık yüzde 1.04 ve yıllık yüzde 16.09 olarak açıklanan yurtiçi üretici enflasyonunun enerji kalemindeki yüzde -2.59'luk ciddi düşüş sayesinde bu düzeyde gerçekleştiğini kaydetti. Buna karşılık aylık yüzde 1.93'lük ve yıllık ise yüzde 21.73 gibi rekor yüksek düzeyde gerçekleşen ara malı enflasyonunun yurtiçi enflasyonunu radikal bir düzeyde artırdığını dikkat çeken Çandır, "Kur etkisi altında gerçekleşen yurtdışı üretici enflasyonundan (YD-ÜFE) doğrudan etkilenen ara malı enflasyonunun önümüzdeki aylarda da benzer bir eğilimle yüksek seyretmesi halinde üretici fiyatlarındaki yılbaşından bu yana yaşanan ciddi yükselişin devam etme riski bulunmaktadır. Çünkü 2017 yılı Ocak-Şubat-Mart aylarının üretici enflasyonu toplam yüzde 6.28 olurken, geçen yılın aynı aylarının üretici enflasyonu toplamı yüzde 0.75 olarak gerçekleşmişti. Bu durum yüzde 737'lik bir artışa karşılık gelmektedir ve birikerek tüketici enflasyonunu daha tetikleyici bir hale dönüşmektedir."
Üretici enflasyonu tüketiciye tam yansıtmıyor
Tarım ve gıdadaki üretici ve tüketici enflasyonunu da değerlendiren BAGEV Başkanı Çandır, mart ayında üreticinin yaşadığı enflasyonu tüketiciye yansıtmadığını kaydetti. Çandır, "Mart ayı itibariyle görülmektedir ki, yıllık yüzde 12.53 TÜFE'ye karşılık yüzde 18.28'lik ÜFE gerçekleşmiştir. Buradan üreticinin yaşadığı enflasyonun ancak yüzde 68'ini tüketiciye yansıtabildiğini söylemek mümkündür. Yani tarım ve gıda bakımından da üretici enflasyonunda, tüketici enflasyonunu tetikleyici bir etki görülmektedir. Gelecek aylara ait enflasyon beklentilerimizi oluştururken bu birikintileri de dikkate almamızda büyük fayda bulunmaktadır."
İHA