Sungurlu ilçe merkezine yaklaşık 15 km uzaklıkta bulunan köy, Çorum şehir merkezine 50 km mesafededir. Köy, Karadeniz iklimi etkisi altında olup, yazları serin ve yağışlı, kışları ise soğuk geçer.
Tarihi ve Doğal Özellikler
Muratkolu Köyü, Hititler, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait tarihi kalıntılara ev sahipliği yapmaktadır. Köyde bulunan Roma dönemi mezar taşları ve Hristiyanlık dönemi kalıntıları, köyün zengin tarihini gözler önüne sermektedir. Ankara Üniversitesi’nden Doç. Dr. Tunç Sipahi tarafından yapılan arkeolojik çalışmalar, köyün tarihine ışık tutmaktadır.
Ekonomik Faaliyetler
Köyün ekonomisi ağırlıklı olarak tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Köyde buğday, arpa, mısır ve ayçiçeği gibi tarım ürünleri yetiştirilmektedir. Ayrıca, meyvecilik ve sebzecilik de köy halkının önemli geçim kaynakları arasındadır. Bereketli toprakları sayesinde köyde tarım oldukça verimlidir.
Kültürel Miras ve Sosyal Yapı
Muratkolu Köyü, geleneksel Türk kültürünün yaşatıldığı bir köydür. Köyde düğünler, festivaller ve çeşitli etkinlikler düzenlenerek sosyal yaşam renklendirilir. Yöresel el sanatları ve geleneksel yemekler, köyün kültürel mirasını yansıtan önemli unsurlardır. Köy halkı, misafirperverliği ile tanınır ve ziyaretçilere geleneksel Türk misafirperverliği ile yaklaşır.
Konum ve Ulaşım
Muratkolu Köyü, Sungurlu ilçesinin güneydoğusunda yer almakta olup, il merkezi Ankara’ya yaklaşık 140 km mesafededir. Ulaşım genellikle karayolu ile sağlanmaktadır ve köy, doğal güzellikleriyle ziyaretçilerini cezbeder.
Muratkolu Köyü, zengin tarihi geçmişi, doğal güzellikleri ve misafirperver insanlarıyla bölgenin önemli köylerinden biridir. Tarihi ve doğal zenginlikleriyle Türkiye’nin farklı bölgelerinden ve yurtdışından ziyaretçileri çeken köy, doğaseverler ve huzur arayanlar için ideal bir destinasyondur.
Ayrıca Kültür Bakanlığı’nın 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını koruma Kanunu’nun 3 üncü maddesinde tarif edilen ve 6’ncı maddesinde belirtilen korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının bu yönetmelikte belirtilen usuller, esaslar ve kıstaslar doğrultusunda teknik bir çalışma ile değerlendirilen alanlar kapsamında 102 sırada yer alan Muratkolu Kale Mevkii’nin koruma altına alınması üzerinde yaşadığımız köyün önemini arttırmıştır.
Muratkolu eski bir yerleşim yeridir. Köy sırasıyla Hititler, Roma, Bizans ve Osmanlı İmparatorluğu döneminde varlığını sürdürmüş eski bir yerleşim merkezidir. Köyün bugünkü yerleşim alanına birbuçuk kilometre uzaklığında bulunan kalede eski kavimlerin yaşadığına dair kalıntılar bulunmuştur. Köy önceleri bu kale civarında kurulmuştur. Burada ev temelleri bulunduğu ve yerleşik bir hayatın olduğu tespit edilmiştir. Burada bulunan çanak çömlekler Hititlerin ev eşyalarıdır. Hititlerin kullandığı kilden yapılmış ev eşyaları, vazolar, çanak ve çömleklerin Boğazköy ve Alaca gibi yerlerdekilerle benzerlik göstermesi Hititlerin burada yaşadıklarını göstermektedir. Hititler çanak çömlek ve ev eşyalarında, taşı oymada diğer kültürel alanlarda olduğu gibi bu sanat dallarında da üstün sanatkarlar yetiştirmiştir. Hititler M.Ö 1800-1200 yıllarında yaşamıştır. Köyün bu dönemin izlerini taşıması Muratkolu Köyü’nün M.Ö. kurulduğunu göstermektedir.
Köy bugünkü yerleşim yerine kale çevresindeki içme suyu kaynaklarının azalması ve kışın soğuğa karşı bir tedbir olarak taşınmıştır. Kalenin en üst kısmında Demirşeyh Kasabası’na bakan yüzünde bir mezar ve mezar taşı bulunmuştur. Bu taşın üzerinde MS 3. yy’da yaşamış Hrıstiyan dinine ait bir keşiş olan Teodoros’un mezarı olduğu tespit edilmiştir. (Taşın üzerinde Teodoros’un Mezarı yazmaktadır.
Yrd. Doç Dr. Tunç Sipahi Ankara Üni. Dil Tarih Coğrafya Fakültesi) Bu taşın yarısı kırılmıştır, diğer yarısındaki yazıdan bu köyün geçmişi çıkartılmıştır. Kalenin aşağı parçası olan ve yine Demirşeyh’e bakan yüzünde 15-20 metre yüksekliğinde bir kral mezarı olduğu tespit edilmiştir. Bazı bilgilerde bu oda Ayin Çukuru’nda yıkanan cenazeler bu odada bir gün bekletilerek ertesi gün toprağa verildiği söylenmektedir. Bu oda kayaya oyularak yapılmıştır. Kayanın yüzünden çıkılarak varılan bu yer 1,5 m eninde 2 m uzunluğunda dar bir odadır. Bu mezar taşlarından da anlaşıldığına göre bu bölgenin tarihte önemli bir yerleşim merkezi olduğu görülmektedir. Ayrıca aşağıdaki düzlükte (Ağanın Çukur’da, o zamanki adıyla Ayin Çukuru’nda) 1990 yılında tahrip edilmiş bir Hırıstiyan dinine ait bir Sunak vardır. Bu Sunak’ın üzerinde üzüm, manda, boynoz,…. figürleri bulunmaktaydı.
Taş altında hazine olduğu gerekçesiyle kırılmıştır. Bu değerli taşın etrafında ölen bir kişinin cenaze merasimi yapılmaktaydı. Ayrıca bu figürlerin burada yaşayan halka ait geçim kaynaklarının da kutsallaştırılmış birer sembolleriydi. Bu figürlerin ifade ettiği şeyler tarım ve hayvancılığa ait geçim kaynaklarını ifade etmektedir. Yani tarihte Muratkolu Köyü’nde yaşayan halk tarım ve hayvancılıkla uğraşmıştır. Ayrıca bu taş etrafında cenaze törenlerinden başka Tanrıya karşı verdiği nimetlerden dolayı ayinler yapılmıştır. Ağanın Çukur’un ilk adı bu Ayin Çukuru’ndan benzerlik yönüyle zamanla değişmiştir. Burada yaşayan halk mezarlarını tepe üstelerine yapmıştır. Bu da belki Tanrı’ya yakın olma anlamını taşımaktadır.
Tanrı inancının olduğu (Hrıstiyanlık) bir millet yaşamıştır. Hemen hemen her tepenin üstünde mezarların olması da burada tarihte sürekli bir yerleşim yeri olduğunun göstergesidir. (Roma bugünkü İtalyanlar, Bizans bugünkü Yunanlılar, Rumlar, Ermeniler) Kaçak yapılan mezar kazılarında değerli bir eşya bulunmamıştır. Bu da yaşayan halkın zengin olmadığının birer göstergesidir. Ayrıca bu kaleden o döneme ait ok uçları, baltalar, demir kazıklar, paralar bulunmuştur. Köyde Türk Tarih Kurumu detaylı bir araştırma yapmamıştır. Ankara Üniversitesi’nin gönderdiği Doç. Dr. Tunç Sipahi bulunan mezar taşlarından köyün tarihine ışık tutacak yukarıdaki Kral Thedoros’un mezarını tespit etmiştir.