Ülkemizdeki enerji tüketiminin bilinçli yapılmasını sağlamak için, Ocak ayının ikinci pazartesi ile başlayan haftayı Enerji Tasarrufu Haftası olarak kutlamaktayız.
İş yapabilme gücüne enerji denir. Cisimlerin hareketleri sırasında oluşan enerjiye hareket enerjisi, cisimlerde saklı olan enerjiye ise durum enerjisi ya da potansiyel enerji diyoruz. Belli başlı enerji kaynaklarımızı şöyle sıralayabiliriz; Petrol, elektrik, kömür, su ve güneş.
Günümüzde her alanda kullandığımız makinalar enerji ile çalışır. Ülkemiz enerji üretebilmek için büyük ölçüde dışa bağımlıdır. En önemli enerji kaynaklarından olan petrolü dış ülkelerden satın alırız. Dolayısıyla petrol, döviz vererek satın aldığımız ürünlerin başında gelir.
Ekonomimizin düzelmesinde, enerjiyi tutumlu kullanmanın önemi büyüktür. Gereksiz enerji tüketiminin önüne geçmeliyiz. Boşa yanan ampulleri söndürmek, bozuk muslukları onarmak, radyo, televizyon, bilgisayar ve diğer aletleri gereksiz yere çalıştırmamak bir vatandaşlık görevidir. Hiç kimse benim param var, istediğim kadar enerji tüketirim deme hakkına sahip değildir.
Ülke kaynaklarının bilinçsizce kullanılması bizi ve ülkemizi fakirliğe götürür. Enerji tüketiminde yaptığımız savurganlık, vatanseverlik duygularımızın zayıflığını da gösteren önemli bir ölçüttür.
Enerji üretiminde, dünyanın önde gelen ülkeleri arasına girmemiz dileği ile güzel ve aydınlık günler dilerim.
Enerji Tasarrufu Haftası Ne Zaman?
Yaşantımızın en önemli unsurlarından biri enerjidir. Enerji, iş yapabilme gücüne denir. Günlük yaşantımızda kullandığımız başlıca enerji kaynakları, elektrik, su, doğalgaz, petrol, kömür ve güneştir. Bu enerji kaynaklarının akılcı, israf edilmeden, gerektiği kadar ve verimli kullanılması için ve bu bilincin yaygınlaşması adına her yıl ocak ayının 2. haftası "Enerji Tasarrufu Haftası" olarak kutlanır.
Enerji kaynakları hayatımızda önemli bir yer tutar. Özellikle elektrik enerjisi ile evlerimizdeki buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, televizyon gibi elektrikli aletleri çalıştırırız. İşyerlerindeki makineler elektrik enerjisi ile çalışır. Su ile temizliğimizi yaparız.
Doğalgaz ile şofben, ocak ve kombilerimizi çalıştırır, petrol ile araçlarımızı kullanırız. Bu kaynaklar çok uzun yıllar sonucunda oluşan fosil enerji kaynakları olduğundan zamanla azalmaktadır ve tükenmektedir.
Bu kaynakların azalması ve israf edilerek gereksiz kullanılması ülkemize, dolayısıyla bizlere büyük zarar vermektedir. Ülkemizin ve bizlerin zarar görmemesi için bu kaynakların verimli ve tutumlu bir şekilde kullanılması şarttır.
SU TASARRUFU İÇİN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
• Sebze meyveleri elde yıkamak yerine su dolu bir kapta yıkarsanız çok daha az su tüketirsiniz.
• Bulaşıkları elde değil makinede yıkayın. Dört kişilik bir aile günlük bulaşığını elde yıkarsa, ortalama 84-126 litre su harcanır. Oysa bulaşık makinesi aynı bulaşığı sadece 12 litre su ile yıkar. Bu da bir yılda ortalama 26-40 ton su tasarrufu demektir.
• Diş fırçalarken, tıraş olurken suyu kapatın. Kullanılmadığı halde açık bırakılan su harcaması, yılda kişi başına ortalama 12 tondur.
• Daha kısa duş alın. 5 dakikalık bir duş sırasında ortalama 60 litre su harcanır. 4 kişilik bir ailenin her bir ferdi duş süresini 1 dakika azaltırsa yaklaşık 18 ton suyu kurtarır.
• Sifonu gereksiz yere çekmeyin. Dört kişilik bir ailenin fertleri günde bir kez sifonu amacı dışında çekerse, yılda 16 ton su harcamış olur.
• Muslukların su kaçırmadığından emin olun, gerekirse de tamir ettirin. Saniyede bir damla damlayan musluk, yılda 1 ton su harcar.
• Su kaçaklarını engelleyin. Ev ya da apartmanınızdaki su borularını yenileriyle değiştirin ya da tamir ettirin. Eski tip borular tonlarca su kaybına neden olur.
• Çamaşır makinesini ekonomik kullanın. Tek bir çalıştırmada yaklaşık 176 litre su harcayan çamaşır makinesi haftada bir kez bile az kullanılsa, yılda 9 ton su tasarruf edilir.
ULAŞIMDA ENERJİ TASARRUFU İÇİN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
1.Aracınızı gerekmediği zamanlarda kullanmayın.
2.Toplu taşım araçlarını tercih ediniz.
3.Gereksiz yere ani olarak fren ve gaza basmak benzin tüketimini % 5 arttırır.
4.Lastiklerin hava basınçları düşük olduğu zaman yakıt tüketimi artar.
5.Camları açık olarak Saatte 100 Km. bir hızla otomobilinizi sürmeniz % 4 aşırı yakıt tüketimine sebep olur.
AYDINLATMADA ENERJİ TASARRUFU İÇİN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
1. Evimizde yanan gereksiz lambaları kapatalım. Tasarruflu ampulleri kullanalım.
2. Aile bireylerinin odadan ayrılırken lambaları kapatmalarını hatırlatacak notlar koyalım.
3. Gün ışığından mümkün olduğunca faydalanılmalıyız. Odalar doğal aydınlık avantajını daha iyi kullanacak şekilde düzenlenmeliyiz.
4. Lambaların düzenli olarak bakımları yapılmalıdır. Aydınlatma sistemlerinin bakımları yapıldığında daha verimli olarak çalışırlar. İyi yapılmayan bakım sonucunda lamba üzerinde biriken tozlar faydalı ışık miktarını azaltır. Tozlanan armatür ışığın %50'sini yayar, %50'sini yutar. Bunları temiz tutmakla daha fazla enerji harcamadan aydınlatma miktarı arttırılabilir.
5. Duvarlar ve tavanlar açık renkli boya ile boyanmalı, dekorasyon eşyaları mümkün olduğunca açık renk seçilmelidir.
6. Daha fazla ışığa ihtiyaç duyulan bölümlerde çok sayıda düşük güçlü lamba yerine daha yüksek güçlü tek bir lamba kullanmak daha verimli bir aydınlatma sağlar.
7.Sınıflarda özellikle teneffüslerde lambaların ne olursa olsun kapatılması da çok önemlidir.
8. Okul koridorlarındaki lambaların gereksiz yere yandığını gördüğümüzde hemen söndürmeliyiz.
Enerji Tasarrufu Haftası Şiir
Hey Arkadaş!
Hey arkadaş! akıp giderken zaman
Düşün önce, israf etme hiçbir an
Enerji senle başlar,hadi gayret
Çalış,durma güzel şeyler üret.
Haberin var mı boşuna yanan her lamba
Çeşmelerden akıp giden her damla
Kullanmadan attığın her kağıda
Yazar mısın “İsraf Zarardır; Güzel Vatana”
Hey arkadaş! Boşa giden her enerji
Bilir misin ülkemin Milli Serveti
Sende koyarsan taş üstüne bir taş
İşte Tasarruf budur güzel arkadaş.
Tasarruf bilinci taşımalı Milletimiz
Bana ne derse herkes,olmaz geleceğimiz
Hadi tasarruf et,kalkınsın devletimiz
Hep beraber yarınlara Güzel Türkiye’miz.
Ahmet Edip SERENCAM
TASARRUF NE GÜZELDİR
Haydi, koş, bir, iki, üç...
Gereksiz yanan ampuller,
İsraf etmeyin enerjiyi diyor.
Onu yeniden sağlamak güç...
Bak, musluk ağlıyor,
Tamir et beni diyor.
Ah, çöp kutusundaki bayat ekmekler
Fırında kalsaydım, diyor.
Kış geldi yine, pencereler
Elden geçmeli bir bir.
Gereksiz ısı kaybı nedir?
Anlattı öğretmenimiz teker teker.
Çabuk tükeniyor petrol zenginliğimiz.
Petrol demek, döviz demek.
Tüm ulusa karşı ödevimiz
Enerji tasarrufu için seslenmek.
Öner KEMAL
ENERJİ VE TASARRUFU
Enerji ne, tasarruf ne bilelim.
Temelidir insanlığın, uygarlığın
Güçlükleri üstümüzden silelim,
Enerjiyi tutumluca kullanalım.
Enerjiyi elde etmek inan zor,
Hep insanlık enerjiye bakar.
Boşa harcanınca içim sızlıyor,
Enerjiyi tutumluca kullanın.
Süleyman ATISIZ
Enerji Tasarrufu
Kullanırsak enerjiyi yeterince
Elektriksiz kalmayız her gece
Tasarrufu kutsal bilerek
Hepimiz erişmeliyiz bu bilince
Karaelması çıkarmak İçin yeryüzüne
Çoğunun yükseliyor ruhları gökyüzüne
Ölçülü yakmaz, kullanmazsak kömürü
Nasıl bakarız madencinin yüzüne,
Milyarlarca dolar veriyoruz petrole
Dayanılmaz bu korkunç bedele,
Eğer bitmezse bu savurganlık
Sonra muhtaç oluruz yaban ele...
Tasarruf Güzeldir
Bak musluk akıyor
Neden bekliyorsun
Bak bilgisayar açık
Nereye gidiyorsun
Lambaları boşa yakma
Enerjiyi çöpe atma
Sobayı boşa yakma
Soğuğa sakla
Senin bütçene yazık
Enerjiyi sakla azcık
İlerde lazım olacak
Tasarruflu kullan enerjiyi
ELİF HÜRCAN
Tasarruf
Bozuktur kapanmaz akıtır kurna,
Milli servetime birde sen vurma,
Hayrın oluversin deyiştir, durma,
Sular da tasarruf yapmamız gerek.
Kestirim var iken uzatmayalım,
Buzlanma olmazsa tuz atmayalım,
Araç çok ilgiyi azaltmayalım,
Yollar da tasarruf yapmamız gerek.
Döllenme zamanı silahı sustur,
Denizden uzak dur voltayı astır,
Üresin, çoğalsın hırsını bastır,
Avlar da tasarruf yapmamız gerek.
Enerji ve Tasarruf
İşi biten lambayı
Boş yere yakmamalı,
Hemen suyu kapattım
Gereksiz akmamalı.
Tutumluluk insanı
Her zaman güçlü kılar,
Hem evde, hem ülkede
Bütçe parayla dolar.
Geleceğe güvenle
Daha emin yürürüz,
Büyük atılım yapar
İleriyi görürüz.
Enerji Tasarrufu Şarkısı
Ellerimi yıkayınca musluğu hemen kaparım
Suyu boşa akıtmam ben tasarruf yaparım
Banyodan çıkınca lambayı hemen kapatırım
Gereksiz ışık yakmam ben tasarruf yaparım
Enerji Tasarrufu Haftası Hikaye
UZUN MEHMET
Aşağıda, Uzun Mehmet’in enerji kaynaklarımızdan maden kömürünü buluşunu dinleyeceksiniz.
Maden kömürü, maden kömürü, derler. Nedir bu maden kömürü ? kara bir taş. Evet kara bir taş.Fakat bu kara taş, bir memlekete yiyecek kadar gerekli. Buğday kadar, et kadar gerekli. Maden kömürü ile tren işler, vapur işler, fabrika işler.
Bundan uzun yıllar önce Türkiye’de maden kömürü var mı yok mu bunu bilen yoktu. Bizde maden kömürünü ilk defa Uzun Mehmet adında bir genç buldu. Böylece memlekete büyük hizmet etti.
Uzun Mehmet bir köylü çocuğuydu. Zonguldak’ta bir köyde doğdu. Büyüdü, asker oldu. İstanbul’a gitti. Orada deniz eri olarak askerlik yaptı. Maden kömürünü ilk defa askerlikte gördü. Onun memlekete ne kadar gerekli bir şey olduğunu askerlikte öğrendi.
Günler geçti. Askerlik bitti. Son gün erler toplandılar. Uzun Mehmet de onların içindeydi. Bölük komutanı geldi. Elinde bir parça maden kömürü vardı. Dedi ki:
― Arkadaşlar, bunun maden kömürü olduğunu öğrendiniz. Şimdi biz bunu para ile alıyoruz. Türkiye’de maden kömürü var mı yok mu bilen yok. Varsa bulmak lazım. Onu bulmak memlekete çok büyük bir hizmet olacak. Gittiğiniz köyde, dağda, derede, her yerde bu kömürü arayın arkadaşlar.
Bölük komutanı her ere bir parça maden kömürü verdi. uzun Mehmet de bir parça aldı, torbasına koydu, yola çıktı. Birkaç gün sonra köye vardı.
Uzun Mehmet, köyde nereye gitse maden kömürü parçasını da yanına alıyordu. Her yerde maden kömürü arıyordu.
Bir sabah, erkenden evden çıktı. Bütün gün yürüdü. Akşam üzeri bir uçurumun önüne geldi. Burası tam bir maden kömürü yatağı idi.
Uzun Mehmet :
― Buldum işte ! Şimdi buldum ! diye sevindi.
Hemen işe başladı. Kömürü kazdı, ondan bir çuval aldı, eve götürdü. Birkaç parça aldı, ocağa attı. Bunlar maden kömürüydü. Hem de iyi cins maden kömürü. Çok güzel yanıyordu.
Birkaç gün sonra Uzun Mehmet İstanbul’a gitti. Orada komutanını buldu. Ona bulduğu kömürü gösterdi. Bölük komutanı kömürü aldı, baktı:
― Evet bu maden kömürü. Hem de iyi cins maden kömürü. Aferin Mehmet. Bunu nereden buldun, dedi. Mehmet :
― Zonguldak’ta diye cevap verdi.
O gün bölük komutanı :”Uzun Mehmet Zonguldak’ta maden kömürü buldu” diye hükümete haber verdi. hükümet Uzun Mehmet’e aylık bağladı.
Bir gün geldi, herkes gibi Uzun Mehmet de öldü. Fakat “Uzun Mehmet” adı kaldı. Hiç unutulmadı.
Enerji Tasarrufu Özlü Sözler
Enerji kaybı para kaybı demektir.
Damlaya damlaya göl olur.
Gereksiz yanan lambayı söndür, cebini güldür.
Tasarruf yapmayı öğrenmeyen sıkıntı çekmeyi öğrenir.
Enerji uygarlık demektir.