Eti Maden İşletmeleri, bor madeninin cinsel sağlığa etkisi olup olmadığını araştırmak için bor ocaklarında çalışan evli 100 çiftten kan ve sperm örnekleri aldırdı. Avrupa Birliği'ne sunulacak rapor ile borun cinsel sağlığa olumsuz bir etkisi olmadığı bilimsel sonuçlarla ispatlanırken, bor madeninin kısır yaptığı iddialarının arkasından ise Avrupalı sermayedarların olduğu ileri sürüldü.
Bor madeninin cinsel sağlığa etkileri üzerindeki tartışmalar sürüyor. Tartışmaların odağında bulunan bor madeni için Türkiye genelinde Eti Maden İşletmeleri'nde çalışan erkek işçilerden sperm, kadın işçilerden ise kan numunesi alındı. 2009 yılında Avrupa Birliği tarafından bor ve türevlerine yönelik maddelerin üzerine kuru kafa işareti konulmasının istenmesi ile başlayan tartışmalarda bor üretiminde bulunan işçilerden sperm, kan ve idrar örneği alınmış, bor maddesinin işçilerin cinsel sağlığına ve üremeye etkisi olduğu iddia edilmişti. Yapılan araştırmaların ardından bor maddesinin üremeye ve cinsel sağlığa etkisi olmadığı ortaya çıkarken, 7 yıl sonra tartışmalar yeniden alevlendi.
Bandırma Petrol-İş Sendikası Temsilcisi İsmail Kayan, bunun bor üzerinde oynanan bir oyun olduğunu ifade ederek, "2009 yılında AB'nin değerlendirmesinden sonra 100 arkadaşımızdan sperm örneği alınmış ve bunlar ilgili firma tarafından incelenmişti. Böyle bir şey olmadığı, yani borların üremeye engel bir madde içermediği açıkça meydana çıkmıştı. 2016 yılının başında yine 100 arkadaşımızdan alınan sperm örnekleri ve eşlerinden alınan kan örnekleri ile tekrar bir çalışma başlatıldı. Bu AB'ye ve ABD'ye sunulacak. Borların stratejik önemini dünya biliyor. Dolayısıyla bu oyunun AB ve ABD tarafından oynandığı açık ve net" dedi.
Alınan kan ve sperm numunelerinin Ankara'da üniversitelerde görevli uzmanlar tarafından incelendiği öğrenildi.
Etimatik tedirginliği
Öte yandan, Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü, bir müddet önce AR-GE çalışmalarını bitirerek üretmeye başladığı Etimatik adlı deterjanı satışa sundu. Boraks, soda ve sabundan yapılan ve zararlı hiç bir kimyevi madde ihtiva etmeyen deterjan, temizlik sektörüne iddialı girdi. Birçok deterjanın ham maddesi olan fosfat ihtiva etmeyen ve kendi grubundaki deterjanlara göre çok daha ucuz olan Etimatik adlı deterjan, yabancı sermayedarları huzursuz etti. Bor madeninin kısırlık yaptığı iddialarını ortaya atarak Etimatik üretimine sekte vurulmak istendiği iddia edilirken, Eti Maden şirketinin bu iddiaları çürütmek için işçilerinden sperm örnekleri aldırdığı kaydedildi.
Borun cinsel sağlığa olumsuz etkisinin olmadığı ispatlanarak, araştırma sonuçları Avrupa Birliği ile paylaşılacak. Yabancı sermayedarların "bor kısır yapar" iddialarını çürütmek için tedbir alan şirket, aynı zamanda bor madeninden imal edilen bulaşık deterjanı ve sıvı çamaşır deterjanı için de AR-GE çalışmalarına hız verdi. Etimatik adlı deterjanın 5 kiloluk ambalajlı ürünü 16 liradan satılıyor.
İHA