Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Utku Kavruk, bulaşıcılığı yüksek olan hepatit B virüsünden korunmak için hepatit B'nin nasıl bulaştığını bilmek ve bu doğrultuda önlemler almanın hayati öneme sahip olduğunu söyledi.
VM Medical Park Samsun Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği'nden Yrd. Doç. Dr. Utku Kavruk, Hepatit B hastalığı hakkında bilgilendirdi. Yrd. Doç. Dr. Kavruk, "Karaciğerde iltihaplanmaya neden olan ve hepatit B virüsünün (HBV) neden olduğu viral bir hastalıktır. Hepatit B, bu grupta yer alan virüs türlerinden sadece biridir. Kan, temas ve cinsel yollarla bulaşabilen Hepatit B uzun süre belirti vermeden ilerleyebilir ama ileri aşamalarda karaciğer kanserine ve sirozla sonuçlanan ağır bir tabloya da neden olabilir. Hepatit B akut (belirtilerin ani başladığı ve nispeten kısa sürede sona erdiği) veya kronik olabilir. Hastalığın kronik olması daha çok hastanın yaşıyla ilişkilidir. Kronikleşme oranı yaş arttıkça düşer, bebeklerde kronikleşme oranı yaklaşık yüzde 90 iken çocuklarda yüzde 25-50, erişkinlerde ise yaklaşık yüzde 5 dolaylarındadır. Akut Hepatit B enfeksiyonu altı aydan daha uzun sürede iyileşmezse enfeksiyon kronikleşmiştir ve ömür boyu sürecektir. Hepatit B'den ve ağır neticelerinden korunmanın en iyi yolu; hepatit B nedir, hepatit B belirtileri ve korunma yolları hakkında bilgi sahibi olmak" dedi.
Hepatit B nasıl bulaşır?
Hepatit B'nin nasıl bulaştığına değinen Dr. Kavruk, "Bir kişi kan dolaşımında büyük miktarda viral yüke sahipse, büyük olasılıkla hepatit B virüsünü bulaştırır. Virüs HlV'den daha bulaşıcıdır, bu yüzden çok küçük bir miktarı başkasını enfekte etmek için yeterlidir. Bu sebeple bulaşıcılığı yüksek olan hepatit B virüsünden korunmak için hepatit B'nin nasıl bulaştığını bilmek ve bu doğrultuda önlemler almak hayati öneme sahiptir. Hepatit B virüsünün bulaşması için birçok yol vardır: Hepatit B anneden bebeğe bulaşabilir; virüs genellikle anneden bebeğe doğum esnasında geçer (bebek rahimdeyken değil). Çünkü doğum esnasında bebeğin anne kanıyla teması ihtimali yüksektir. Dünya çapındaki hepatit B vakalarının çoğu bu yolla iletilmiştir. Hepatit B korunmasız cinsel temas esnasında bulaşabilir, ilaç ekipmanları paylaşımı sırasında bulaşabilir. İlaçları enjeksiyon ya da solunum yoluyla alıyorsanız ve iğne, tüp gibi ekipmanları paylaşırsanız, enfeksiyonu geçirme riskiniz yüksektir. Hepatit B dövme ya da vücut delme sırasında bulaşabilir. Aygıtlar yeterince sterilize edilmezse, enfeksiyonu geçirme riskiniz vardır. Akupunktur bile ufak bir risk taşır. Hepatit B kan nakli sırasında bulaşabilir. Ülkemizde dahil birçok ülkede, kan bağışları hepatit B için test edilmektedir. Ancak bu testler ile bazen virüsü tespit edememektedir. Hepatit B kişisel eşyaların paylaşımıyla bulaşabilir. Virüs birkaç gün çok az miktar kan ya da vücutsal sıvıda yaşayabilir. Bu diş fırçaları, jiletler ve vücut sıvıları ile kirlenmiş olabilecek diğer kişisel eşyaları paylaşmamanız gerektiği anlamına gelir" diye konuştu.
Hepatit B tedavisi nasıl yapılır?
Yrd. Doç. Dr. Utku Kavruk Hepatit B'nin tedavisi için, "Kronik hepatit B teşhisi konulan çoğu kişi, teşhisin konulduğu anda tedaviye ihtiyaç duymamaktadır ve uzun dönemde daha iyi hissedecektir, ancak hastalıkta ilerleme olup olmadığının tespit edilmesi için düzenli olarak kontrol edilmeleri gereklidir. Fakat bazıları virüsün aktivitesini sınırlamak ve karaciğerde hasarın ilerlemesini engellemek için tedaviye ihtiyaç duyarlar. Bu tedavi ilaç tedavisidir. Tedavinin amacı yaşam kalitesini arttırarak hayatta kalmayı, hastalığın siroz, karaciğer hastalığının son aşaması olan hepatosellüler karsinom(HCC ya da öncü karaciğer kanseri) ve ölüm gibi komplikasyonlara ilerlemesini engellemektir. Bu komplikasyonlar doğrudan viral yük olarak bilinen kandaki virüs miktarı ile ilişkilidir. Çoğu insanda virüsün bazı genetik materyalleri (viral DNA) karaciğer hücrelerinde kalır, bu yüzden vücudundan virüsü tamamen asla temizleyemezler. Ancak, çoğu vakada antiviral tedaviler virüs seviyelerini çok düşük tutabilir (ideal olarak hassas test teknikleri kullanarak belirleme, alt limitinin daha aşağısında). Virüs çok düşük seviyelere baskılanırsa, karaciğer fonksiyon testleri (ALT'ı kapsayan karaciğer enzim testleri gibi) normale doğru döner, karaciğerin durumu iyileşir ve komplikasyon riski azaltılacaktır.Nadiren virüs kanda belirlenemez olur ve kişi hepatit B yüzey antijeni testinde negatif olur (HBsAg negatif). Bu kişiler genellikle çok iyi hissetmelerine rağmen, muhtemelen virüs karaciğer hücrelerinde kalacağından komplikasyonların artması riskiyle karşı karşıya kalırlar.Bu nedenle, kronik hepatit B olmuş kişiler hayatlarının geri kalanında takip edilmeye ihtiyaç duyacaklardır" dedi.
Hepatit B bulaşmasını önlemek için nelere dikkat etmek gerekir?
Dr. Kavruk hastalığın bulaşmasını önlemek için dikkat edilmesi gerekenler üzerine, "Hepatit B'nin Türkiye'de görülme oranı yüzde 5'in altındadır. Ülkemizde her yıl binlerce kişi Hepatit B'nin neden olduğu karaciğer hastalıkları nedeniyle organ nakline ihtiyaç duyar. Hepatit B virüsü, birçok yolla bulaşabilir. Vücuda girdikten sonra şayet bağışıklık sistemi kuvvetliyse ya da direnç oluşumu söz konusuysa hastalık yapmayabilir. Ancak direnç oluşmuyorsa virüs, karaciğer hücrelerinin içine yerleşir. Karaciğerde hızla çoğalarak siroz ve kanser gibi hastalıklara zemin hazırlar. Vücudun direnç oluşturmasının en önemli kuralı, aşı olmaktan geçer. Küçük önlemlerle hastalıktan sakınmak mümkün olabilir. Hepatit B virüsünden koruyabilecek birkaç öneri; çocuğunuzun aşı takvimini aksatmayın, yetişkinlik döneminde aşı olmayı ihmal etmeyin, aşıdan 5-10 yıl sonra kan tahlili yaptırın, taşıyıcıysanız 6 ayda bir kontrole gidin, sarılık ve halsizlikte doktora gidin, taşıyıcıysanız paylaşın, sağlık sektöründe çalışıyorsanız dikkatli olun. Riskli bir temastan şüpheleniyorsanız mutlaka bir hekime başvurun" şeklinde konuşarak açıklamasını sonlandırdı.
İHA