Mersin Halk Sağlığı Müdürü Dr. Aytekin Kemik, hepatitin ciddi bir halk sağlığı problemi olduğunu belirterek, "Hepatit, en basit anlamıyla karaciğerin iltihabıdır ve pek çok nedene bağlı oluşabilir. Hepatit B, C ve D kronik karaciğer hastalıklarına yol açmaktadır. Dünyada yılda 1,4 milyon insanın bu virüs tiplerine bağlı hastalıklardan öldüğü tahmin edilmektedir. Dünyada her 3 kişiden birinin hepatit B ile 185 milyondan fazla kişinin ise hepatit C ile enfekte olduğu tahmin edilmektedir" dedi.
Dünya Hepatit Günü dolayısıyla açıklama yapan Halk Sağlığı Müdürü Dr. Aytekin Kemik, Dünya Sağlık Örgütü tarafından bu yıl temanın "hepatiti bilin, şimdi harekete geçin" olarak belirlendiğini söyledi. Hepatitin karaciğer iltihabi olduğunu ve pek çok nedene bağlı olarak oluştuğunu kaydeden Kemik, bu nedenlerin başında viral enfeksiyonlarının geldiğini dile getirdi. Viral hepatitlere sebep olarak farklı hepatit virüs tiplerinin bulunduğunu vurgulayan Kemik, "Bunlar A,B,C,D ve E olarak ayrılır. Bunlardan hepatit B, C ve D kronik karaciğer hastalıklarına yol açmaktadır. Dünyada yılda 1,4 milyon insanın bu virüs tiplerine bağlı hastalıklardan öldüğü tahmin edilmektedir. Hepatit A kontamine su ve besinlerle salgınlara yol açabilen, kötü hijyenik koşullardan dolayı kolaylıkla bulaşabilen bir hastalıktır. Çocukluk çağlarında hafif belirtilerle geçirilen Hepatit A enfeksiyonu, ileri yaşlarda daha ağır seyretmekte ve şiddetli karaciğer hastalığı ile ölümlere yol açabilmektedir. Ülkemizde hijyen kurallarına ve temizlik koşullarına uyum, temiz su kaynaklarına ulaşımın artışı ve sosyo-ekonomik koşullarla ilgili diğer göstergelerin iyileşmesi ve 2012 yılı sonu itibariyle başlayan hepatit A aşı uygulamaları sonucunda 2012 yılında 3 bin 624 olan vaka sayısı 2015 yılında 707" ye ve 2012 yılında yüz binde 4,8 olan hastalık görülme sıklığı da 2015 yılında yüz binde 0,9 "a düşmüştür. Halen Ülkemizde çocuklara 18. ve 24. ayda, risk grubundaki kişilere de en az 6 ay ara ile 2 doz halinde sağlık kuruluşlarımızda ücretsiz olarak hepatit A aşısı yapılmaktadır" şeklinde konuştu.
"Dünyada her 3 kişiden biri hePatit B ile enfekte"
Hepatit B ve C virüslerinin uzun vadede kronik karaciğer hastalığı, siroz ve karaciğer kanserine yol açabildiğinin altını çizen Kemik, "Dünyada her 3 kişiden birinin hepatit B ile 185 milyondan fazla kişinin ise hepatit C ile enfekte olduğu tahmin edilmektedir. Hepatit B virüsü enfekte kan ve kan ürünleri, cinsel ilişki ve enfekte anneden yenidoğan bebeğe bulaşma şeklinde kişiden kişiye yayılır. Hepatit C virüsü bulaşma yolları, Hepatit B virüsü bulaşma yolları ile benzer olmakla birlikte esas olarak enfekte kan ve kan ürünleri ile doğrudan temas yoluyla yayılır. Ancak enfekte kan ile temas etmiş diğer vücut sıvıları da bulaşma açısından kaynak olabilir. Tek eşli çiftlerde cinsel yolla bulaşma nadir görülür. Hepatit B ve C, kontrol edilmemiş kan ve kan ürünlerinin transfüzyonuyla, sterilize edilmemiş cerrahi malzemelerin kullanıldığı tıbbi ya da diş müdahaleleriyle, kullanılmış enjektör paylaşımıyla, tıraş bıçağı, diş fırçası gibi eşyaların paylaşımıyla, sterilize edilmemiş araçlarla dövme, akupunktur ya da vücut takılarının uygulanmasıyla, hepatit B ve C taşıyıcılarının aile içi temasıyla, anneden bebeğe doğumda ve sonrasında ve güvenli olmayan cinsel ilişkiyle bulaşır" diye konuştu.
"Hepatit B virüsünden korunmanın en etkili yolu aşıdır"
Hepatit B virüsünden korunmanın en etkili yolunun aşı olduğunu ifade eden Kemik, açıklamasını şöyle sürdürdü:
"Hepatit B aşısı güvenli ve etkili bir aşıdır. Ülkemizde, Hepatit B aşısı bebeklere ilk doz doğumda olmak üzere 1 ve 6 aylıkken ve risk grubunda olan kişilere de 0, 1 ve 6 ay şeklinde 3 doz ücretsiz olarak sağlık kuruluşlarımızda uygulanmaktadır. Hepatit C virüsüne karşı aşı henüz bulunmamaktadır, ancak tedavisi mevcuttur. Aşı dışında bulaşma yoluna ilişkin koruma önlemleri ön plandadır. Ülkemizde, Genişletilmiş Bağışıklama Programı içinde yer alan Hepatit B Kontrol Programı kapsamında 1998 yılında hepatit B aşısı rutin aşı takvimine eklenmiştir. 2005-2008 yılları arasında ise okullarda destek aşılamaları yapılmıştır. 1990 yılında 5 yaş altı 370 vakamız varken, 2015 yılı itibariyle bu sayı 20'ye düşmüştür, ayrıca 5 yaş altı çocuklarda akut hepatit B hastalığı sıklığı 1990 yılında yüz binde 6,2 iken, 2015 yılında yüz binde 0,3 olarak gerçekleşmiştir. Genişletilmiş Bağışıklama Programında yer alan, 5 yaş altı çocuklarda akut hepatit B hastalığı sıklığı, en az yüz binde 1'in altına düşürülmesi hedefine ise 2009 yılında ulaşılmıştır ve bu hedef halen sürdürülmektedir. Hepatit D virüsü, hepatit B virus enfeksiyonu olan kişilerde hastalığa yol açar. Hepatit B'nin yokluğunda enfeksiyon yapamaz. Fakat hafif seyreden hebatit B enfeksiyonunu daha ağır ve hızlı seyreden bir hastalığa dönüştürebilir. Hepatit D kan ve kan ürünleri temasıyla, kas içi veya damar içi enjeksiyonlarla, deri ve mukoza yoluyla ve cinsel yolla bulaşabilir. Hepatit E virüsü fekal-oral yol ile bulaşır, vahşi ve evcil hayvanlarda bulunur ve akut enfeksiyona yol açar. Erişkinlerde çocuklardan daha sık görülür. Gebelikte geçirildiğinde hepatit E hastalığı daha ciddi seyreder. Özellikle gebelerde son 3 aylık dönemde düşük, erken doğum, ciddi karaciğer yetmezliği ile ölüm riskinin artmasına sebep olabilir. Hepatit E virüsünün spesifik bir tedavisi ve aşısı yoktur. Hepatitde bilgilenme ve korununma çok önemli olup, aile sağlığı merkezlerimizde hepatit testleri ve hepatit A, hepatit B aşısı çocuklara ücretsiz olarak yaptırabilirler."
İHA