Osmanlı mimarisinin seçkin örneklerinden biri olan Karabaş-i Veli Tekkesi sosyal medyada son günlerde gündem oldu. Vatandaşlar Bursa’nın kültür mirasları arasındaki yerini alan Karabaş-i Veli Kültür Merkezinin nerede olduğunu araştırıyor?
Karabaş-i Veli Kültür Merkezi Hakkında
Osmanlı mimarisinin seçkin örneklerinden biri olan Karabaş-i Veli Tekkesi, Osmangazi Belediyesi’nin başarılı restorasyon çalışmasıyla, Bursa’nın kültür mirasları arasındaki yerini almıştır. Karabaş-i Veli Kültür Merkezi’ne dönüşen tarihi yapıda Mevlana kültürü yaşatılırken, görsel bir şölen olan sema da Bursa’da yeniden hayat bulmaktadır.
Mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne ait olan ve 20 yıllığına Osmangazi Belediyesi’ne tahsis edilen tarihi yapının restorasyonuna 2002 yılında başlanmış, bina 2005 yılında tamamlanarak hizmete açılmıştır. Tarihi binada temsil ettiği kültürü yansıtacak etkinliklerin gerçekleştirilmesi amacıyla Mevlana Kültürünü Tanıtma ve Yaşatma Derneği ile işbirliği sağlanmış ve dergaha “Karabaş-ı Veli Kültür Merkezi” olarak işlevsellik kazandırılmıştır. “Karabaş-ı Veli Kültür Merkezi”nde, aylık oluşturulan etkinlik programı dahilinde sema gösterileri, ney dinletileri, şiir geceleri ve eğitimler düzenlenmektedir.
On altıncı yüzyılda Halvetiye Tarikatı'na bağlı olarak h.957/m.1550 yılında vefat eden Şeyh Yakub Çelebi tarafından Veli Şemsettin (İbrahim Paşa) Mahallesi'nde kurulmuştur. 19. yüzyıldan itibaren Kadiriye Tarikatfnın Eşrefiye koluna bağlı şeyhler tarafından idare edilmiştir. 1925 yılında tekkelerin kapatılmasından sonra semâhânesi bir müddet İdman Yurdu, diğer kısımları ise ev olarak kullanılmıştır. Bursa'da günümüze kadar ayakta kalabilen ender dergâh yapıları ndandır.Dergâhın kuruluşundaki orijinal yapıları günümüze gelememiştir. Bugünkü semâhâne ise, kubbe kasnağındaki Fetih sûresinin sonunda yer alan Mehmed Karamanı imzalı ketebe altındaki h. 1238/m. 1822 tarihinde yapılmıştır.
H.1267/m.1851 tarihli kayıtlardan dergâhın; semâhâne, şeyh odaları, iki derviş odası, misafir odaları, sofa ve abdesthâne gibi kısımlardan meydana geldiği anlaşılmaktadır.
Semâhâne; II. Mahmud devrinin kabul gören ampir uslûbuyla inşa edilmiştir. 9.33x11.52 m ebadındaki ana duvarlar ahşap dikme, payanda ve çatkılarıyla hazırlanmıştır. İç mekân, küpeşte parmaklıklarla dairevî bir hal alıp, sekiz ahşap sütun ile desteklenen ahşap kubbe ile zenginleştirilmiştir.Semâhânenin ve diğer kısımların çeşitli zamanlarda tamir edildiği kayıtlardan anlaşılmaktadır.
Semâhânenin ve diğer kısımlarının çeşitli zamanlarda tamir edildiği kayıtlardan anlaşılmaktadır.
Semâhânenin doğu tarafında yer alan hazirede, dergâhta görev yapan meşâyıhın yanı sıra, Bursa'da resmi görevli başka zevât ile onların eşlerine ait kabirler bulunmaktadır.
Hazire Alanı Mezartaşlarının Yazıları
Karabaş-ı Veli Dergâhı Kurucusu Şeyh Yakub Çelebi (957/1550)
Dergâhın Şeyhi Süleyman Vehbi Efendi (1259/1843)
Dergâhın Şeyhi
Emin Efendi (1295/1843)
Dergâhın Şeyhi Mehmed Halebî (984/1576)
Muhyi Efendi'nin Eşi Zeynep Pembe Hanım (1250/1852)
Tahrir Memuru Nazım Efendi'nin Kızı Emine Sabire Hanım (1280/1863)
Osmangazi Belediyesi tarafından 2002 yılında başlatılan restorasyon çalışmaları 2005 yılında tamamlanmıştır. Tamamlanan bu yapının işlevsel hale getirilmesi amacıyla gerekli araştırma ve fizibilite çalışmaları yapılmasının ardından, yapının temsil ettiği kültürü yansıtacak nitelikte etkinliklerin yapılabileceği "Karabaş-ı Veli Kültür Merkezi" olarak işlevsellik kazandırılmasına karar verilmiştir.
Bu amaç doğrultusunda Mevlana Kültürünü Tanıtma ve Yaşatma Derneği ile işbirliği içerisinde yapının yaşatılması, tanıtılması, yerli ve yabancı ziyaretçilere otantik bir ortamda bu kültürün aranjmanlarının sunulması sağlanmaktadır.
"Karabaş-ı Veli Kültür Merkezi"nde, aylık oluşturulan etkinlik programı dahilinde Bursalılara; sema gösterilerinden, ney dinletilerine, geleneksel Türk el sanatları sergilerinden, şiir dinletilerine, musiki eşliğinde bahçe-kahve sohbetlerine değin bir çok aktiviteyi yaşama şansı sunulmaktadır.
Gelen ziyaretçiler burada hem huzuru hem de sessizliğin ritmini yakalayıp, zengin kültür ve tarihin nabzını tutarlar.
Atalarımız 'Bir acı kahvenin kırk yıl hatırı olur der, bu hatırı hoş sâdâlar altında dostlarımızla burada birlikte paylaşalım...