Medikal amacın dışında vücut geliştirme sporu için kullanılan ve sporcularda aşırı kas büyümesi sağlayan steroidler insan sağlığı tehdit ediyor.
İnsan vücudunda normal olarak salgılanan testosteronun laboratuvar ortamında üretilen steroidler, yanlış kullanımda insan sağlığını olumsuz etkiliyor. Hücrelerdeki protein sentezinin arttırarak dokuların gelişimini uyaran steroidlerin etkileri özellikle kas dokularında belirgin. Çoğunlukla vücut geliştirme sporcularının kullandığı anabolik-androjen steroidler, kas büyümesinden dolayı tendonlarda yırtılmalara, iktidarsızlığa, kadınlarda pek çok cinsel hastalığa ve kalp krizi sonucu ölüme götürüyor. İlk olarak 1930'lu yıllarda kullanılan steroidlerin vücuda etkileri ve zararları hakkında bilgi veren Manisa Celal Bayar Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Antrenörlük Bölümü Öğretim Görevlisi Kıvanç Dinler, steroidlerin bir nevi doping olduğunu vurgulayarak, "Halk arasında steroid olarak adlandırılan, aslında androjenik anabolik steroidler testosteron hormonunun laboratuvar ortamında üretilen benzerleridir. Aslında bunlar ikiye ayrılıyor. Kortiko steroidler ve anabolik steroidler olarak. Kortiko steroidler astımdan tutun da her hangi bir sakatlıkta ödemlerin dağıtılmasında doktorlar tarafından verilir. Anabolik steroidler ise sporcular tarafından haksız rekabette kullanılan bir nevi dopingtir. Miktarına göre zararları ve faydaları değişmekte" dedi.
"Normalin 100 katı alındığı ortaya çıktı"
Testosteron hormonunun hem kadınlarda hem de erkeklerde bulunduğunu hatırlatan Dinler, "Testosteron hormonu kadınlar da ve erkeklerde de bulunmakta. Dolayısıyla kadınlara da verildiğinde farklı farklı etkileri olmakta. Hemen hemen hepsinde az miktarda başlayarak kuvvet artışı, daha patlayıcı artışlar, mutluluk, vücudunun şekle girmesinden dolayı öz güven artışı, kas kütlesi gelişimi gibi birçok faydası var. Tabi bu dozajla alakalı. Normalde bir insanın vücudu; bir erkek haftada yaklaşık 50 ila 70 miligram testosteron üretirken, bu miktarların fazlasında; hatta vücut geliştirmelerin yaklaşık 100 katı yani 5 bin miligrama kadar alındığı ortaya çıktı. Bu sebeple bunların elbette faydaları varken, çok büyük zararları var" diye konuştu.
"Kalp krizi sonucu ölüme neden oluyor"
Steroidlerin kısa vadeden uzun vadeye kadar pek çok zararının olduğunu söyleyen Dinler, "Kısa vadeden uzun vadeye kadar çok fazla zararı var. Bilimsel olarak bir makalede bunların zararları yazılamıyor. Çünkü kimseyi alıp da bir laboratuvara koyup, "Size 15 yıl boyunca bir test yapacağız. 15 yıl sonra bunun sonuçları çıkacak" diye bir araştırma yapamıyoruz. Ancak kullananların hastalandıktan sonra kendi ifadeleriyle aldığımız bilgilerle bir sürü ölüm vakasıyla karşılaşıyoruz. Ölüm sebeplerinden biri olan kalp krizinin nedeni ise testosteron vücuttaki iyi kolesterolü yok ediyor. Bu da kötü kolesterolün yükselmesine, doğal olarak damar sertleşmesine, kan dolaşımının zararlamasına bu da kalp krizine yol açıyor" dedi.
"Karaciğeri yıpratıyor"
Karaciğerin, normalden çok daha fazla hormonla baş etmek zorunda kaldığından dolayı büyük hasar gördüğünü sözlerine ekleyen Dinler, "Karaciğere inanılmaz bir zarar veriyor. Karaciğer normalden çok çok daha fazla hormonla baş etmek zorunda kaldığından dolayı yıpranıyor. Kaslar çok hızlı büyüdüğünden dolayı bu kasların bağlı olduğu tendonlarda yırtılmalar oluyor. Kısa vadeli zararları ise, hemen yüzde ve sırtta sivilcelenmeler başlıyor. Yükleme döneminden çekildiğinde kişi psikolojik bunalıma giriyor. İntihara kadar gidiyor. Testosteron almayı, steroid almayı kestiğimiz zaman iktidarsızlık oluyor" dedi.
Kadın vücut geliştiriciler de steroid kurbanı
Kadın vücut geliştiricilerin de steroid kullandığını belirten Dinler, "Bayanlarda da kullanan var. Bayan kuvvet sporcuları, bayan atletlerde de var. Bu da bayanlarda erkeksi yüz hatları, omuzları erkeksi bir şekilde gelişmesi, seste bir kalınlaşma ve derinlik yani erkeksi bir ses, göğüslerin kaybolması, kat kütlesinde yine bir bayanda olmayacak kadar artış, yine onların da bir çok cinsel probleme yol açıyor. Steroidlerin zararlarıyla ilgili liste gittikçe gidiyor" dedi.
"Doktor kontrolünde alındığında faydalı"
Dinler, ayrıca steroidlerle ilgili olarak doktor kontrolünde kullanıldığında büyük faydalarının olduğunu söyledi. Bazı gençlerde büyüme sorunu nedeniyle ya da yaşlılarda testosteron eksikliğinden kaynaklanan hastalıklarla ilgili olarak steroidlerin faydalı olabileceğine dikkat çeken Dinler, "Kesinlikle doktor kontrolünde kullanılırsa mutlaka faydası olabilir. Büyüme problemi olan bir genç kontrollü bir steroid alımıyla düzgün büyümesini yakalayabilir. Yaşlı bir insan testosteron eksikliğinden dolayı doktora gittiğinde doktor kontrolünde aldığı steroid alması faydalı olabilir. Yine bayanlarda bir takım faydaları olabilir" dedi.
"Doğru antrenmanla erişilemeyecek hedef olamaz"
Spor amacıyla steroid kullanımının insana uzun vadede büyük zararlar verebileceğini hatırlatan Dinler, doğru antrenmanla ve doğru beslenmeyle ulaşılamayacak hiçbir hedefin olmayacağını söyledi. Dinler, "Sporda gelişmek için bu tür maddelerin kullanımı hem kısa hem uzun vadede mutlaka zararları olacaktır. Hiçbir kar insan hayatından, insan sağlığından daha değerli olamaz. Yine kendinize şunu sormanız lazım; "Ben işin sonunda ölüm olan bir sonuç istiyor muyum?" Bu sebeple benim tavsiyem normal antrenman diliminde, antrenman kuralları dahilinde antrenman yaparak, bilinçli bir antrenörle çalışıp doğru bir diyetle bir sporcunun erişemeyeceği bir hedef olamaz" diye konuştu.
İHA