Konya Ticaret Borsası (KTB) Başkanı Hüseyin Çevik, hasat için gerekli hususlara uyulduğunda dane kaybının en aza ineceğini belirterek, yüzde 1'lik dane kaybının maliyetinin 300 milyon lira olduğunu söyledi.
Hububat hasat sezonuna girilmesiyle birlikte dane kayıplarının en aza indirilmesinin önemine dikkat çeken KTB Başkanı Hüseyin Çevik, yoğun emek ve masraf gerektiren üretim sürecinde sarf edilen emeğin karşılık bulması için hasat kriterlerine tam uyulmasının üreticilere ve ülke ekonomisine katkı sağlayacağını kaydetti.
Hüseyin Çevik, "Hububatta hasat nem oranı dane neminin yüzde 13- 14 civarında olması arzu edilir. Daneler elle bastırıldığında ezilmiyor ise uygun nem aralığında olduğu anlaşılır. Tarladaki başaklar altın renginde ve elle ovalandığında daneler başakçık kavuzlarından kolayca ayrılıyorsa hasat için yeterli kuruluğa geldiği anlaşılır. Rutubetin yüksek olduğu sabah erken ve akşam saatlerinde hasat yapılmamalıdır. Tam olgunlaşmamış hububatı hasat etmek kadar, hasadın gecikmesi de çiftçinin zararınadır. Hasadın gecikmesinde hem hasat edilen üründe hektolitre ağırlığı kaybı olacağı gibi hem de gecikmeden dolayı dane kırıkları artmakta ve danedeki protein parçalanması neticesinde piyasada ürün süne emgili gibi işlem görmektedir" dedi.
"Yüzde 1 dane kaybı 300 milyon lira demek"
Yüzde 1'lik dane kaybının 350 bin ton civarında ürünle eşdeğer ve maliyetinin yaklaşık 300 milyon lira olduğunu kaydeden Hüseyin Çevik, "Ülkemizde yaklaşık 17 milyon hektar tarla bitkileri ekilişi yapılmaktadır. Bu arazilerin yüzde 70'i kendi yürür hasat makineleri ile hasat edilmektedir. Ülkemizde yaklaşık 15 bin adet biçerdöver bulunmakta olup, yaklaşık 12,5 milyon hektar tarım arazisinde hasat yapmakta ve yıllık yaklaşık 35- 40 milyon ton ürün hasat etmektedir. Biçerdöverde ürün hasadında dane kaybı başlıca sorun olarak bilinmekte olup, yasal sınırı yüzde 2 iken gerçekleşme oranı maalesef bunun üzerindedir. Türkiye genelinde yüzde 1'lik dane kaybının ülke ekonomisine zararı 350 bin ton civarında ürün olup, bunun maliyeti yaklaşık 300 milyon TL olmaktadır. Bu oranın üstünde dane kaybına neden olanlar hakkında Bakanlığın "Biçerdöver kontrol hizmetlerinin organizasyonu ile kontrollerde takip edilecek esas ve usullere ait uygulama talimatı" çerçevesinde ve kabahatler kanununun 32. maddesine göre işlem yapılmaktadır. Bakanlığımızın da kesin bir talimatla belirttiği üzere operatör belgesi sahibi olmayanların biçim yapması yasaktır. Tarlanıza getirttiğiniz biçerdöver de ilk bakmanız gereken şey operatör belgesidir. Unutmayınız ki operatör belgesi olmayan yetersiz kişiler daha fazla dane kaybı yapacaktır. Yüzde 5-8'lerle ifade edilebilecek biçerdöver dane kayıpları kabul edilebilir bir yaklaşım değildir. Konu ile ilgili Konya Ticaret Borsası olarak gerekli eğitim çalışmalarımıza devam etmekteyiz. Amacımız, çiftçilerimizin büyük emek, zaman ve masrafla üretmiş oldukları tarla bitkilerinin zamanında, en az dane ve sap kaybı ile tekniğine uygun olarak biçilmesini sağlamaktır. Bu sayede milli servet kaybını önlemek, biçerdöverlerle yapılan hasatta meydan gelen dane kayıpları ile tane hasarlarını en alt seviyede tutmaktır" şeklinde konuştu.
İHA