Coğrafi konumu nedeniyle Maçka, antik çağlardan beri tarihi İpek Yolu'nun önemli bir geçiş noktası olmuş ve adeta Trabzon'un güney kapısı olarak öne çıkmıştır. M.Ö. 4. yüzyılda Ksenophon'un "Anabasis" adlı eserinde bahsedilen "Onbinlerin Dönüşü"nde, Maçka İskobel yaylasından (Theches Tepesi) denizi gören askerlerin sevinçle yaptıkları anıt, hala İskobel yaylasında kalıntılarıyla görülebilir.
Maçka yaylaları, otokton halklardan başlayarak Persler, Romalılar, Bizans, Komnenoslar, Türk Beylikleri ve Osmanlılar tarafından Doğu Anadolu'dan Karadeniz'e ulaşmak için kullanılan önemli bir geçiş güzergahı olmuştur. Araştırmalar, dağlardan ve yaylalardan geçen birçok taş döşeli şose yolunun varlığını ortaya koymakta ve Maçka'nın bölgedeki kavşak konumunu vurgulamaktadır.
Maçka, Persler, Romalılar, Bizans ve Komnenos Devleti'nin sınırları içinde yer almış ve 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet'in Trabzon'u fethetmesiyle birlikte Osmanlı egemenliğine geçmiştir. Osmanlı yönetimi, yerleşik Hıristiyan nüfusun dini pratiklerine müdahale etmemiş ve manastırların faaliyetlerine devam etmelerine izin vermiştir. 1916'da Rus işgali sırasında Maçka, Rus hâkimiyetine girmiş ancak 15 Şubat 1918'de tekrar bağımsızlığına kavuşmuştur.
Maçka kelimesinin Kafkas dillerinden geldiği ve sonradan yerli Hıristiyan toplulukların ağzında değişik biçimde telaffuz edildiği bilinmektedir. Şehir, bol miktarda ceviz ağacı bulunması nedeniyle konar-göçer kabilelerin "Cevizlik" olarak adlandırdığı bir yer haline gelmiştir.
Dağların vadiye bakan yamaçları, kayın, ladin, göknar ve çam ağaçlarıyla süslenmiş ormanları, Meryemana ve Hamsiköy derelerinin birleştiği noktada kurulan Maçka'yı çevrelemektedir. İlçe, yıl boyunca devam eden yağışlar nedeniyle ılıman ve nemli bir iklim yapısına sahiptir. Verimli toprak yapısı, birçok bitki ve çiçek çeşidini barındırırken, 2000 metreye kadar uzanan zengin orman örtüsü ve daha yüksek kesimlerdeki dağ bitkileriyle kaplı yaylalar, doğal güzellikleri, temiz havayı ve kaynak sularını içermektedir.
Maçka, kültürel zenginlikleri, yemyeşil yaylaları, bol oksijeni, tertemiz suyu, leziz alabalıkları ve ünlü sütlacıyla tarihin ve doğanın kalbi olma özelliğini sonuna kadar hak etmektedir.
Aşağıdaki linkten Trabzon ili Maçka ilçesinin köylerini inceleyebilirsiniz.