Nöroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Abdullah Özkardeş, uyku düzeninin günlük yaşamı etkilediğine dair bilgiler verirken, Narkolepsi ve alınması gereken önlemler hakkında da bilgi verdi.
Özkardeş, ´´Halk arasında bilindiği şekliyle uyuklamak, uyuyakalmak, çok uyumak ya da ayakta uyumak kadar basit olmayan narkolepsi, günlük yaşamı olumsuz etkiliyor. Çünkü narkolepsi hastaları çalışırken, araba kullanırken veya toplu taşıma araçlarında ayakta giderken çok kısa sürede uyuyabiliyor. Trafik ve iş kazalarına sebep olan hastalık bir uyku testiyle teşhis edilip; kısa sürede tedavi edilebiliyor´´ diye konuştu.
Uyku Beynin Aktif Bir Sürecidir
Sağlıklı beslenme ve egzersizin yanında uykunun sağlık üzerindeki etkisinin çok olduğunu söyleyen Özkardeş, ´´birçok fizyolojik görev uykuda hızlanmaktadır. Kişinin sağlıklı kalması ve en iyi şekilde yaşamını sürdürebilmesi için gereken yaşamsal bazı görevler yalnızca uyku sırasında yerine getirilebilir. Uyku bilinenin aksine beynin pasif değil aktif bir sürecidir. Uykunun normal bir şekilde başlatılması, devam ettirilmesi ve sonlandırılması beynin normal işleyen fizyolojik süreçlerini gerektirmektedir. Ancak bu süreçteki bazı sorunlar uyku bozukluklarını beraberinde getirmektedir´´ diye belirtti.
´´Kazalara Davetiye Çıkarıyor´´
´´Uyku bozuklukları, hipertansiyon, diyabet, obezite, bağışıklık sistemi hastalıkları ve diğer kronik hastalıkların oranını da artırmaktadır. Yüzlerce uyku bozukluğu vardır. Gündüz aşırı uykululuk hali durumu da birçok hastalık için ortak bir belirtidir.´´ diyen Özkardeş, unutulmaması gereken en önemli hastalıklardan birinin de Narkolepsi olduğunu söyleyip, hastaların neredeyse 24 saat uyuma isteği içinde olduklarını , araç kullanırken kırmızı ışıkta beklerken ya da çalışırken uyuyakalıp iş yapamaz hale geldiklerini , bu sebeple de trafik kazalarına davetiye çıkarıldığını söyledi.
Belirtileri ´´Karabasan´´ Adını Aldı
Özkardeş konuşmasını şöyle devam ettirdi; ´´Narkolepsi, gün içinde önlenemez uyku ataklarının olduğu, uyku dışında da kişinin kendisini sürekli yorgun hissettiği bir sorundur. Narkolepsi´nin belirtileri arasında hastaların kaslarında gevşeme olması bulunmaktadır. Genellikle uykuya dalma sırasında kol ve bacaklarda, gövdede ani kuvvet kaybı oluşabilir. Narkolepsi´nin bir başka belirtisi de toplumda “Karabasan” olarak bilinen uyku felci durumudur. Yani hasta uykuya dalma sırasında veya uyanırken birtakım halüsinasyonlar görmektedir.´´
´´Dikkat En Önemli Unsur´´
´´Uykunun birçok evresi bulunur ve uyku evreleri kişinin fizyolojik değişimine göre şekillenir. Örneğin yenidoğan bebekler belli bir yaşa kadar sık sık uyumaktadır. Yaş ilerledikçe gündüz uykuları olmaz sadece gece uyunur. Kişi yaşlandıkça tekrar bebeklik dönemine benzer bir uyku sürecine girer. Ancak Narkolepsi hastalarında durum böyle değildir. Hasta gün içerisinde pek çok yerde uyuyakalabilir.´´ diye belirten Özkardeş, hastalığın ilaçlara cevap veren bir hastalık olduğuna değindi.
´´Uyku Testi Yapılarak Teşhis Koyuluyor´´
´´Narkolepsi muayene sırasında teşhis edilebilir, belirtilerin şüpheli olduğu hallerde uyku testleri ile kolaylıkla teşhis edilir. Uyku testi birçok sistemi monitörize eden bir testtir. Testte beyin aktivitesi; karın, göğüs kafesi, göz, çene ve bacak hareketleri; kalp ritmi, horlama, yatış pozisyonu, nefes durması, kan oksijen düzeyi gibi pek çok parametre, hastaya çeşitli elektrotlar bağlanarak kaydedilir. Sonrasında tüm veriler bilgisayara aktarılarak değerlendirme sürecine geçilir. Hastalar normal saatinde uyur, sabah kalkışına kadar izlenir. Bu sonuçlara göre de Narkolepsi teşhisi konulur ve ilaç tedavisine başlanır.´´ diye konuştu. [BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı]