Selçuk Üniversitesi (SÜ) Küçükbaş Hayvancılık Uygulama ve Araştırma Merkezi (SELKUBA), bina yalıtımlarına alternatif olarak kullanılabilecek koyun yününden ısı yalıtım izolasyonu geliştirdi. Projeyle nanoteknolojik, doğal, akıllı lif özelliğiyle dünyanın en kaliteli yalıtım malzemesi olan koyun yünü, inşaatların ısı yalıtımında kullanılabilecek.
Proje sorumlusu SÜ Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Esad Sami Polat, "Koyun yünüyle yalıtılmış bir konutta hiçbir ısıtma ya da soğutma sistemi kullanılmaksızın, hava sıcaklığı yazın 7 derece serin, kışın ise 10 derece daha sıcak olmaktadır. Koyunlar yünleri sayesinde, sıcak, soğuk, nem, ultraviyole ışınları gibi dış etkilerden korunarak her iklim kuşağında sıcak-soğuk-ıslak-kuru iklim ve mevsimlerde hayatta kalabilmişlerdir. Koyun yünü nanoteknolojik, doğal bir akıllı liftir. Taşıdığı üstün özellikleriyle dünyanın en kaliteli yalıtım ve iklimlendirme malzemesidir. Yün yanmaz, yangından korur, bulunduğu ortamdaki nemi ve ısıyı, ayrıca ses dalgalarını regüle eder. Çevre ve insan sağlığına hiçbir olumsuz etkisi yoktur. Yün ve diğer yapağı yan ürünleri üretilirken sarfedilen enerji ve kimyasal maddelerin miktarı daha az ve tehlikesizdir. Yün ve ürünleri, aynı kategorideki benzer amaçlı diğer malzemelerle karşılaştırıldığında, çevre kirliliği oluşturmama, kaynak israfını önleme ve insan sağlığına yönelik tehdit ve riskler çıkarmama gibi önemli avantajlara sahiptir. Koyun yününde insan sağlığına ve çevreye zararlı hiçbir özellik yoktur. Tam tersine yaşanabilir ortamlarda refah ve konforu, sağlık ve hijyeni artırıcı, eşsiz, olumlu etkileri vardır. Doğal olarak, koyunlar tarafından sürekli üretilmektedir" dedi.
"Her yıl 30 milyon koyundan 60 bin ton yapağı elde ediliyor"
Ülkemizde her yıl ciddi miktarda yapağı elde edildiğini anlatan Doç. Dr. Polat, "Ülkemizde yaklaşık 30 milyon koyundan 60 bin ton yapağı elde edilmekte ancak yeterince değerlendirilemediği için ortaya çıkan yüksek miktardaki ekonomik kayıpların yanı sıra kullanılmayan yüksek hacimli organik madde olarak, birikiminden çevrenin olumsuz etkilenmesi boyutuna ulaşmıştır. Tarih ve kültürümüzde geleneksel olarak günlük hayatın vazgeçilmez eşyaları yünden yapılarak, yünün hayatımıza kattığı konfor, kültürümüzde ve yaşantımızda yer almıştır. Ancak yakın zamanlarda ülkemizde bir yün krizi yaşanmış ve hayatımızdan yün neredeyse tamamen çıkmıştır. Halbuki yapağıdan elde edilen ürünlere ülkemizde ihtiyaç duyulmaktadır. Yapağıdan yün, lanolin (yün yağı) ve doğal bitki besleyici (fertilizer, gübre) elde edilme imkanı bulunmaktadır" diye konuştu.
"25 bin ton yünden 675 bin metreküp yalıtım malzemesi elde edilebilir"
Binalarda enerji tasarrufu konusunda yalıtım uygulamasının giderek yaygınlaştığını ve yalıtımda seçilen malzemelerin oldukça önemli olduğunu aktaran Doç. Dr. Polat, "Yalıtımda uygun malzeme seçilmemesi halinde daha fazla çevre kirliliği, kaynak israfı ve insan sağlığını olumsuz yönde etkileyecek riskler çoğalmaktadır. Gelişmiş ülkelerde yalıtım malzemesi sektörü, insanları doğal, yenilenebilir ve sürekli kaynaklara yönlendirmiştir. Bu kaynakların başında da yün, selüloz gibi doğal lifler gelmektedir. Ülkemizde küçükbaş hayvan sayısıyla beraber yün üretimi de azalmıştır. Buna rağmen ucuz ve temini kolay bir üründür. 50 bin ton yapağıdan 25 bin ton yün elde edileceği tahmin edilmekte olup, bunun tamamının yalıtım malzemesi olarak kullanılması halinde ise; 675 bin metreküp yün yalıtım malzemesi üretilebilir. Yalıtım malzemesinin yanı sıra her ton yapağıdan 80 kilogram lanolin ve 400 kilogram doğal bitki besini elde etme imkanı da vardır. Böylece her ton yapağıdan yaklaşık 25 bin ilave kazanç elde edilebilir. Sağlık, çevre ve ekonomik bakış açılarından, koyun yünü doğal ve kaliteli bir yalıtım maddesi olarak yalıtım pazarında yerini almalıdır. Koyun yetiştiriciliğinin ülke çapında yaygın oluşu bölgesel kalkınmaya olumlu katkılar sağlayacaktır. Yünün değer kazanmasıyla, ülkemizin kırsal kalkınması için yeni modeller ve avantajlar ortaya çıkacaktır" dedi.
İHA