T hücreleri koronavirüs salgınına karşı karşı bağışıklık sağladığı yönünde bilim insanlarının yaptığı araştırmalara dahil oldu. Lenfosit de denilen T hücrelerinin koronavirüse karşı etkili antikorları geliştirdiğini vücuttaki enfeksiyonu temizleme işlevi gördüğünü ortaya konulmuştu. Peki T hücresi nedir, T hücresi koronavirüste nasıl bir rol oynuyor, T hücresiyle ilgili detaylar haberimizde...
T Hücresi Nedir?
T hücreleri bir tür bağışıklık hücreleridir ve vücudu istila eden hastalık yapıcı patojenleri veya virüsün bulaştığı enfekte hücreleri tespit edip ortadan kaldırmakla görevlidirler. 'T' kısaltması timüsden gelmektedir ki timüs bu hücrelerin son olgunlaşma evrelerinin geçtiği organdır.
Sitotoksik T hücreleri (CD8+) enfekte hücreleri, tümör hücrelerini ve organ nakli ile gelen hücreleri yok eder. Bu hücreler 'öldürücü' veya sitotoksik hücrelerdir, zira tanıdıkları antijenler gösteren belirli hücreleri hedef alır, yok ederler.
Yardımcı T hücreleri (CD4+) bağışıklık yanıtında 'aracı' hücrelerdir. Etkinleştirildiklerinde, hızla çoğalıp sitokinler salarlar ki bu sitokinler efektör lenfosit fonksiyonunu düzenler veya 'yardım eder'. HIV enfeksiyonunun hedeflerinden biri olarak tanınırlar ve CD4+ T hücrelerinindeki azalma AIDS'e yol açar. Bazı yardımcı T hücreleri, bir antijen vücuttan çıkarıldığında, bağışıklık yanıtını kapatan sitokinler salgılarlar.
Düzenleyici T hücreleri (CD4+CD25+), supresör T hücreleri olarak da bilinirler. Bu hücreler bağışıklık sisteminin etkinleşmesini bastırır ve bağışıklık sistemi homeostazını korurlar. Düzenleyici T hücrelerinin uygun biçimde görev yapamamaları durumunda otoimmün hastalıkları oluşabilir.
T bellek hücreleri: Hastalıkları bir kere geçirdikten sonra o hastalıkla tekrar karşılaşılması durumunda antikorların hızlı üretilmesini sağlar.
Etkili her bağışıklık yanıtı T hücrelerinin etkinleştirilmesini içerir; yine de T hücreleri özellikle, tümör hücrelerine ve vücut hücrelerinin içindeki patojenik organizmalara karşı savunma olan, hücre-aracılıklı bağışıklıkta önemlidirler.
Virüse Maruz Kalmamışsanız
ABD'li bilim insanlarının yaptıkları son araştırmalarda, virüse maruz kalmamış insanların yaklaşık yarısının T hücresi reaktivitesine sahip olduğu ortaya çıktı.
Kişileri, bakteriyel, viral, fungal, parazitik ve diğer istilacılar karşısında sağlıklı tutmakla görevlendirilen insan bağışıklık sisteminin iki ana bileşeni bulunuyor. Bunlar, doğuştan gelen bağışıklık sistemi ve adaptif yani sonradan kazanılan bağışıklık sistemi. Doğuştan gelen bağışıklık sistemi ilk savunma hattı olarak tanımlanıyor.
Bazı bölümleri, istilacı virüslerin içeri girmesini fiziksel olarak durduran cilt ve mukozal özellikler taşıyor. Ayrıca, iltihaplanma ve istilacı hücreleri yok etme gibi durumları gerçekleştiren belirli hücreleri, proteinleri ve kimyasalları içeriyor. Doğuştan gelen bağışıklık sisteminin hızlı ve spesifik çalışmadığı durumlarda adaptif bağışıklık sistemi devreye giriyor.
T Hücresinin İşlevi
Enfeksiyonu atmak için kullanılan tek silah antikorlar değil. Bu noktada T hücresi ön plana çıkıyor. Üç çeşitteki T hücreleri, bir enfeksiyondan sonra vücut tarafından oluşturuluyor. Enfekte olmuş konakçı hücreleri avlayıp yok ediyor.
Araştırmacılar T hücresinin işlevini ise, "Faydalı olup olmadıklarını bilmiyoruz, ancak faydalı olabileceklerini düşünmenin makul olduğunu düşünüyoruz. Bu, herhangi bir enfeksiyona karşı tamamen koruma yapacaklarını düşündüğümüzden değil. Zaten bazı hücreler, virüsle daha hızlı savaşabilirler ve bu yüzden hastaneye gitmek veya yoğun bakım ünitesine girmek yerine sadece kötü bir soğuk algınlığına yakalanabilirsiniz" şeklinde değerlendiriyor.
Öte yandan araştırmacılar, asemptomatik bazı kişilerin bağışıklık sistemlerinin T hücresi reaktivitesi sayesinde virüsü hızla temizleyebileceği tahmininde de bulunuyor. Peki nüfusun büyük bir bölümünün koronavirüse karşı bir tür T hücresi reaktivitesine sahip olduğu düşünülürse, bu aşı çabaları için ne anlama geliyor?
Araştırmacılar bu soruyu da, "Aslında enfeksiyona karşı koruma sağlamazlar, ancak enfeksiyonları o kadar asemptomatik hale getirebilirler ki, bunu fark etmezsiniz bile. Hatta vücudunuzda başka birine iletmek için yeterli virüse de sahip olmazsınız. Bu tabi şu anda bir varsayım" şeklinde yanıtladı.