Uludağ Üniversiteli akademisyenler, gerçekleştirdikleri proje ile doğal bir volkanik kayaç olan perlit maddesini, dünya üzerinde ilk kez bir tekstil malzemesi içerisinde kullandılar. Yeryüzündeki bilinen perlit rezervinin yaklaşık yüzde 75'inin Türkiye'de bulunduğunu söyleyen akademisyenler, perlit katkısı sayesinde; hem standart polyesterin özelliklerini geliştirdi, hem de perlite şu ana kadar mevcut olmayan yeni bir kullanım alanı oluşturdu.
Uludağ Üniversitesi akademisyenlerinden Prof. Dr. Esra Karaca ve Prof. Dr. Sunay Ömeroğlu ile Yük. Müh. Okan Akçam, gerçekleştirdikleri "Perlit İçeren Polyester İplik ve Kumaş Üretimi" projesi ile dünya üzerinde ilk kez perlit maddesini polyester ipliklerin içine dâhil ederek tekstil sektörüne kazandırmış oldular. Farklı katkı maddelerinin sentetik ipliklerin üretimi esnasında iç yapılarına katılabildiğini, ancak ilk kez perlit katkılı polyester iplik üretildiğini vurgulayan proje ortaklarından Prof. Dr. Sunay Ömeroğlu, bu ipliklerden elde edilen kumaşın; daha hızlı bir su emiciliğe, daha yüksek bir ısı ve ses izolasyonu kabiliyetine sahip olduğunun altını çizdi.
Yüzde yüz yerli proje
Dünyada kullanılan liflerin yaklaşık yüzde 50'sinin polyester liflerinden oluştuğunu açıklayan Prof. Dr. Ömeroğlu, kimyasal liflerin içerisinde ise polyesterin oranının yüzde 80'leri bulduğunu belirtti. Bu açıdan bakıldığında polyesterin tekstil sektörü için çok önemli bir ham madde olduğunun altını çizen Ömeroğlu, "Biz de bu yüzden projemizde polyester ile çalışmayı düşündük. Perlit ise, doğada bulunan volkanik bir kayaç. Gözenekli bir yapıya sahip olması, hafif olması, ses ve ısı izolasyonu bakımından fayda sağlaması dolayısıyla inşaat sektörü başta olmak üzere farklı sektörlerde kullanılmaktadır. Dünyadaki bilinen perlit rezervinin yaklaşık yüzde 75'i de Türkiye'de bulunuyor. Biz hem standart polyesterin özelliklerini geliştirmek, hem de perlite şu ana kadar mevcut olmayan yeni bir kullanım alanı oluşturmak adına bu projeyi gerçekleştirdik. Bu proje sonucunda; perlitin ilk kez bir lif yapısına dahil edilmesi mümkün oldu" dedi.
Testlerden başarıyla geçti
Prof. Dr. Sunay Ömeroğlu, piyasada farklı sektörler için satılan farklı boyutta perlit malzemesinin bulunduğunu fakat mevcut boyutları ile perliti polyesterin içerisine sokmanın mümkün olamayacağını söyledi. Bu amaçla; piyasadan temin ettikleri perlitin ilk önce nano boyutta öğütüldüğünü belirten Ömeroğlu konuşmasına şöyle devam etti:
"Daha sonra, 1 mikronun altındaki boyutlara düşürülmüş nano perliti, topaklanmaması için yüzey modifikasyonu işleminden geçirdik. Modifiye edilmiş nano perlit malzemesini kullanarak ise yüzde 25 perlit, yüzde 75 polyester polimeri içeren masterbatch elde ettik. Son olarak, polyester iplik üretimi esnasında; söz konusu masterbatchleri yüzde 5 oranında dozajlayarak yüzde 1,25 perlit içeren polyester iplikler elde ettik. Bu iplikleri dokuma işleminde kullanarak farklı desenlerde kumaşlar oluşturduk. Bu kumaşları kıyaslamak amacıyla; aynı iplik üretim şartlarında standart polyester iplikler ve bunları da dokuma kumaş üretiminde kullanarak standart polyester kumaşlar ürettik. Perlitli ve perlitsiz olarak ürettiğimiz bu kumaşlara; su emicilik, ısıl direnç ve ses izolasyonu testleri uyguladık. Su emicilik testleri sonucunda; perlit içeren polyester kumaşların, standart polyester kumaşlara göre yüzde 54'e varan oranlarda daha hızlı bir su emiciliğine sahip olduğunu gördük. Isıl direnç testleri sonucunda; perlit içeren polyester kumaşların, standart polyester kumaşlara göre yüzde 15'e varan oranlarda daha yüksek ısı izolasyonu sağladığı sonucuna ulaştık. Ses yutum katsayısı testi sonucunda ise; özellikle insan kulağının duyabileceği ses frekanslarında, perlit içeren kumaşların çok daha fazla ses tutma özelliğine sahip olduğunu tespit ettik."
Tekstilin pek çok ürün grubunda uygulanabilir
Gerçekleştirilen projeden elde edilen ürünlere yönelik olarak Türk Patent Enstitüsü'nden patent aldıklarını, aynı zamanda Avrupa ve Amerika'da da patent başvurularında bulunduklarını açıklayan Prof. Dr. Sunay Ömeroğlu sözlerine şöyle devam etti:
"Projemiz TÜBİTAK tarafından destek görmüş bir çalışmadır. Isıyı ve sesi yalıtan, ayrıca su emici özellik kazanmış perlit katkılı tekstil ürünlerinden, termal giysiler, duvar kâğıtları, halı tabanları gibi çok farklı alanlarda yararlanmak mümkündür. Bu projeye Ar-Ge ve inovasyon desteği vermek isteyen herkes ile ikili görüşmelere hazırız. Dünya genelinde ses getirebilecek ve uygulanabilecek olan projemizden; gerek ülkemiz insanlarının gerekse de ekonomimizin faydalanmasını umuyoruz."
İHA