Türk TORAKS Derneği, 31 Mayıs Tütünsüz Bir Dünya Günü nedeniyle yayımladığı açıklamada, “Her yıl 8 milyondan fazla insanın tütün nedeniyle hayatını kaybettiğinin altını çizerek, ‘Tütüne değil gıdaya ihtiyacımız var’ vurgusunda bulundu. Türk TORAKS Derneği ayrıca dünyayı bekleyen tehlikelere dikkat çekerek, tütün üreticilerinin yeni hedeflerinin kenevir kullanımını yaygınlaştırmak olduğuna işaret etti. Türk TORAKS Derneği Merkez Yönetim Kurulu Genel Sekreteri Doç. Dr. Aslı Görek Dilektaşlı, tütün üreticilerinin yeni hedefinin kenevir kullanımını yaygınlaştırmak olduğuna vurguda bulundu. 31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü’nde, hem tütünün insan sağlığı üzerindeki etkilerine hem de çevresel zararlarına değinen Türk TORAKS Derneği Tütün Kontrolü Çalışma Grubu Sekreteri Doç. Dr. Fatma Arslan ise “Tütüne Değil Gıdaya İhtiyacımız Var” dedi.
Her Yıl 8 Milyondan Fazla İnsan Ölüyor!
Dünyada her yıl 8 milyondan fazla insanın tütün kullanımı nedeniyle hayatını kaybettiğini açıklayan Türk TORAKS Derneği, “Ölümlerin büyük çoğunluğu ise yoğun tütün endüstrisi müdahalesi ve pazarlamasının hedefi olan düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana geliyor. İçerdiği nikotin nedeniyle bağımlılık yapan tütün kullanımı, kardiyovasküler, solunum yolu hastalıkları ve çok sayıda kanser türü için önemli bir risk faktörü. Tütün sadece kullananların sağlığına zarar vermekle kalmıyor, tütün yetiştiriciliği de doğaya, yetiştiren çiftçilere zarar veriyor. Tütün kullanımını bırakmak sadece sigara içenlerin sağlığına değil doğaya ve birçok insana da faydalı” dedi.
Tütün Üreticilerinin Yeni Hedefi: Kenevir Kullanımını Yaygınlaştırmak
Doç. Dr. Aslı Görek Dilektaşlı tütün üreticisi olan büyük firmaların tıbbi kenevir üretimi yapan firmayı satın aldığını ve amaçlarının uzun vadede esrar kullanımının yaygınlaştırmak olduğuna dikkat çekti ve şunları söyledi: “Esrar ya da marijuana gibi isimler ile de bilinen kenevir de tütün gibi bağımlılık, hastalık, sakatlık yapan bir bitkidir. Ülkemizde Orman Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Nisan 2023 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanmıştır ve bu kanunda Toprak Mahsulleri Ofisine (TMO) ilaç üretimi amaçlı kenevir yetiştiriciliği ve/veya işlenmesi görevi verildiği belirtilmiştir. TMO, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanacak yönetmelik çerçevesinde kenevir yetiştiriciliğini kendisinin yapabileceği gibi gerektiğinde gerçek veya tüzel kişilere de yaptırabileceğini açıklamıştır. Ancak bu durum biz sağlıkçıları kaygılandırmaktadır. Çünkü şu anda keyif için esrar satılan ülkelere de bu ürün ilk olarak tıbbi gerekçelerle sokulmuştur. Ayrıca dört büyük sigara firmasının tıbbi marihuana firmasını satın aldığı ve bir sigara firması yöneticisinin ‘Kenevir şirketin geleceği ama şimdilik tütün ve nikotin alternatifleriyle zarar azaltma uygulaması yapıp ürün değişikliği sağlıyoruz’ dediği bilinmektedir. Asıl amaçlarının ülkelerde kullanımını arttırarak serbest kullanım için kamuoyu yaratmak olabileceği düşünüyoruz.”
Verimli Topraklar Tütün Üretimi ile Kaybediliyor
Doç. Dr. Fatma Arslan ise pandemi ile başlayan küresel iklim değişikliği ile artan gıda krizinin tütün yetiştiriciliği ile körüklendiğine dikkat çekti. Doç. Dr. Arslan, “Tütün yetiştiriciliği ve üretimi uzun vadeli, küresel ekolojik zararlara yol açarak, tarımın ve gıda güvenliğinin geleceğini tehlikeye atmaya devam ediyor. Zaten yetersiz olan ekilebilir arazi ve su, tütün üretimi için kullanılıyor. Binlerce hektarlık ağaç, tütün üretimi için alan yaratmak ve tütün yapraklarını ısıl işlemden geçirmek için yakıt olarak kullanılmak amacıyla sürekli olarak yok ediliyor. Böylece verimli topraklar elimizden gidiyor ve çok ihtiyaç duyulan gıda mahsullerini yetiştirmek için kullanılamıyor” dedi.
Hep Birlikte Sağlıklı Bir Gelecek İçin Yerimizi Alalım
Doç. Dr. Arslan 31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü’nde bu yıl ‘Tütüne Değil Gıdaya İhtiyacımız Var’ sloganı ile yola çıkıldığını belirterek sözlerini şöyle noktaladı: “Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü’nde tütün yerine sürdürülebilir gıda ürünleri yetiştirmeye odaklanan ‘Tütüne Değil Gıdaya İhtiyacımız Var’ hareketinin öncülüğünü yapıyor. ‘Tütüne Değil Gıdaya İhtiyacımız Var’ kampanyası ile hükümetlerin tütün yetiştiriciliğine yönelik maddi desteğinin sona erdirilmesi ve tasarrufların gıda güvenliğini ve beslenmeyi iyileştiren ürün ikame programları için kullanılmasının teşvik edilmesi amaçlanıyor. Kampanya ile aynı zamanda tütün endüstrisinin tütün üretimini sürdürülebilir mahsullerle ikame etme girişimlerine nasıl müdahale ettiği ve böylece küresel gıda krizine nasıl katkıda bulunduğu konusunda farkındalık yaratılıyor. Tütün üretimi ve ekiminin önemli olduğu birçok ülkede, geçim sorunu genellikle güçlü tütün kontrol önlemlerinin uygulanmasının önünde bir engel olarak karşımıza çıkıyor. Bu küresel kampanya, tütün çiftçileri için alternatif mahsul üretimi ve pazarlama fırsatları hakkında farkındalık yaratmayı ve onları sürdürülebilir, besleyici ürünler yetiştirmeye teşvik etmeyi amaçlıyor. Bu mahsuller, ailelerini ve küresel ölçekte milyonlarca insanı besleyecek, tütün yetiştirmenin borca dayalı kısır döngüsünden kurtulmalarına yardımcı olacak ve genel olarak daha sağlıklı bir çevreyi destekleyecektir. Kampanya aynı zamanda hükümetleri uygun politikalar, stratejiler geliştirmede ve tütün yetiştiren çiftçilerin gıda ürünleri yetiştirmeye geçmesi için pazar koşullarını sağlamayı da destekleyecektir. 31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü’nde hep birlikte sağlıklı gelecek için yerimizi alalım ve ‘Tütüne Değil Gıdaya İhtiyacımız Var’ olduğu gerçeğini hatırlayalım.” (BSHA-Bilim Ve Sağlık Haber Ajansı)