Türk Girişim ve İş Dünyası Federeasyonu (TÜRKONFED) Kahramanmaraş depremlerinde can kaybı sayısını 1999 Gölcük depremindeki veriler ışığında hesapladı. Federasyon depremlerde 72 bin 663 insan kaybı olacağını açıklayarak, depremin 84,1 milyar dolar hasara yol açacağı tahmininde bulundu. Sayısal tahmini verilerin yer aldığı raporda ‘Hastaneler’ başlığında; Deprem Dayanıklılık Raporu olumsuz olan İskenderun Devlet Hastanesi A Blok’un yıkılması, Hatay’da depremde ağır hasar alan ve yıkılan iki devlet hastanesi olduğu ve yine Hatay’da yıkılarak kalıcı hasarlar alan özel hastaneler bulunduğu konuları da yer aldı. 4 öneri sunulan raporda, “İleriye yönelik yapılması gereken deprem riski ve ekonomik hazırlık çalışmalarında bilimsel yaklaşım ön plana çıkarılmalıdır” vurgusu yapıldı.
Mali Hasar Tahmini
TÜRKONFED ‘2023 Kahramanmaraş Depremi Afet Durumu’ başlıklı raporunda can kayıplarının 72 bin 663’e kadar yükselebileceğini açıkladı. 1999 yılında Gölcük Depremi verilerinden hareketle yapılan hesaplama ürküttü. Aynı raporda ayrıca depremin yaratacağı mali hasar da açıklandı. Mali hasarın 84,1 milyar dolar olacağı tahmin ediliyor. Raporda öngörülen rakamlar afeti yaşayan 10 ilin ihracatına ilişkin olarak da hesaplandı. Buna göre ihracatın yapıldığı limanın da hasar görmesi nedeniyle 15 milyar dolar ihracat hacminin altına düşülmesi öngörülüyor. Ayrıca bu mali hasarın en büyüğü 70,75 milyar dolar ile konut zararı, 10,4 milyar dolarının gelir kaybı ve 2,91 milyar dolarının ise işgücü kaybı olacağı tahmin edildi.
“Yıkılan Hastane Sayıları Resmi Makamlarca Henüz Açıklanmadı”
TÜRKKONFED raporunda şu cümleler yer aldı: “2012’de deprem dayanıklılık raporu olumsuz gelen İskenderun Devlet Hastanesi’nin A Bloğu yoğun bakım hizmeti için kullanılıyordu ve depremle beraber yıkıldı. Hatay İl’inde iki devlet hastanesi yıkılırken birçok özel hastane de yıkılmış veya kalıcı zarar görmüştür. Yıkılan hastane sayısı resmi makamlarca henüz paylaşılmamakla beraber sahada sahra hastanelerine ve sağlık çalışanlarına olan ihtiyaç belirtilmektedir.”
“Yıkılan Okul Sayıları Açıklanmadı”
Raporda depremler nedeniyle eğitim öğretime Eğitim Bakanlığı tarafından 81 ilde tüm okullarda sömestr tatili sonrası açılış tarihinin ertelendiği belirtilerek şu bilgiler yer aldı: “Bakanlık okulların 20 Şubat 2023 Pazartesi günü açılacağını açıkladı. Depremden etkilenen 10 ilde eğitim gören öğrencilerin istedikleri illere nakil yaptırabilecekleri duyuruldu. Yıkılan okul sayısına dair resmi bir bilgi henüz açıklanmadı.”
TÜRKONFED Raporu Önerileri
Deprem sonrası ekonomik toparlanma için TÜRKONFED 4 öneride bulundu.
1- Örnekleri bulunan 7.8 depremin ekonomik etkilerinin makro ekonomik ve sosyo-ekonomik analiz boyutuyla ilgili ayrıntılı incelemeler yapılmalıdır. Etki analizleri doğru politikaların kurgulanmasında yardımcı olacaktır.
2- Depremle ilgili yasal düzenleme ve kurumsal yönetim konuları gündeme alınıp “Depreme dayanıklı daha iyi bir şehir planlamasına doğru” örgütlenmelere fırsat verilmelidir.
3- Deprem sonrası yeniden inşa ve ekonomik rehabilitasyon süreçlerinde piyasa ekonomisini de esas alan bir ekonomik gelişme yaklaşımı çerçevesinde konu ele alınmalıdır.
4- İleriye yönelik yapılması gereken deprem riski ve ekonomik hazırlık çalışmalarında bilimsel yaklaşım ön plana çıkarılmalıdır. Örneğin iki Türk deprem bilimci-sismolog, Alaska Üniversitesi’nden Ezgi Karasözen ve Boğaziçi Üniversitesi’nden Didem Cambaz’ın da ortak yazarı olduğu 30 Mayıs 2020 tarihinde yayınlanan bir bilimsel makalede, 24 Ocak 2020 tarihli 6.8 büyüklüğündeki Elâzığ depreminin Doğu Anadolu fay hattında büyük bir kırılmayı haber verdiğine işaret edilmiştir. (BSHA-Bilim Ve Sağlık Haber Ajansı)