Medicalpark Gaziantep Hastanesi Kulak Burun Boğaz Doktoru Op. Dr. Tuncay Özdemir, obstrüktif (Tıkayıcı) uyku apnesi ve horlama ile ilgili bilgi vererek neler yapılabileceğini anlattı.
Uykuda üst hava yollarında ortaya çıkan daralma solunumu ciddi düzeyde güçleşeceğini belirten Op. Dr. Tuncay Özdemir, "Normal çocuk ve erişkinlerde solunum yolunu açık tutan kasların kasılmasıyla üst soluk yolu açık kalır. Bu kasların uykuda gevşemesi ile birlikte üst soluk yolunda hafif bir daralma meydana gelir, ancak bu durum hava geçişinde problem yaratacak düzeyde olmaz. Oysa uyku apne sendromunda uykuda üst hava yollarında ortaya çıkan daralma solunumu ciddi düzeyde güçleştirir. Bu bölgedeki daralma ki bu zaman zaman tam kapanma da olabilir, beyinde solunumun güç yapıldığına dair uyarılmaya sebep olarak solunum eforunun giderek artmasına yol açar. Bu olayların sonucunda beyinde uyanıklık reaksiyonu meydana gelir ve uyanıklıkla birlikte solunum kasları aktifleşerek üst solunum yolunun açılmasını sağlar. Bu rahatlamayla birlikte tekrar uykuya dalmak mümkün olur. Solunumdaki zorlanma ve rahatlama ile karakterize bu döngü gece içerisinde uykunun sürekli bölünmesine neden olarak sabah yorgun uyanmaya yol açar. Bir kişinin uykuda tıkanması, gece içerisinde sürekli uyanıklıklar yaşaması ve ertesi gün yorgun ve uykulu olması haline obstrüktif uyku-apne sendromu adı verilmektedir.
Yüksek sesli horlama ciddi bir sağlık probleminin habercisi olabilir. Horlama solunum yollarındaki hava pasajının yeterli açıklıkta olmadığına işaret etmekte olup, oldukça şiddetli bir horlama dar bir alandan hava geçişinin zorlanarak yapıldığını göstermektedir. Yetişkinlerin %10 ile %30'unda horlama görüldüğü tahmin edilmektedir. Bu kişilerin çoğunda horlama basit horlama adı verilen ciddi sağlık problemlerine yol açacak boyutta değildir. 100 kişiden yaklaşık beşinde şiddetli horlama ile birlikte uykuda nefes durmalarının, dolayısıyla obstrüktif uyku-apne sendromu adı verilen hastalığın varolduğu öngörülmektedir" dedi.
Obstrüktif uyku-apne sendromunun sebepleri nelerdir?
Op. Dr. Tuncay Özdemir, uyku-apne sendromunun sebeplerini şöyle anlattı:
"Üst solunum yolu kaslarının uykuda kişiler arasında değişkenlik gösteren düzeyde gevşemesi ile birlikte uyku-apne sendromlu hastalarda bu hastalığa yol açabilecek ek faktörler söz konusudur. Bunlar: 1- Normalden küçük çene yapısı 2- Büyük dil 3- Büyümüş bademcik ya da küçük dil ve yumuşak damakta hava geçişini daraltan yerleşim şekilleri 4- Obezite 5- Erkek cinsiyet 6- Alkol 7- Uyku ilaçları Eğer sizde "Obstrüktif Uyku-Apne Sendromu " varsa uyku sırasında yeterli oksijen alamıyorsunuz demektir. İşinizi ve günlük sosyal aktivitelerinizi olumsuz etkileyecek düzeyde uykululuğa sahip olabilirsiniz ve hatta bu yüzden trafik kazası da yapabilirsiniz. Uyku -apne sendromu sizde hipertansiyona, kalp yetmezliğine, kalp krizine ve felce neden olabilir.Eğer şiddetli horlamanız varsa mutlaka bir uyku uzmanı ile görüşüp bu tür bir horlamanın sizde sağlık sorunu yaratıp yaratmadığını öğrenmelisiniz. Uyku-apne sendromunun tanısı ve uygun yolla tedavisi sizi bu hastalığın yaratabileceği tehlikeli sonuçlardan kurtaracaktır."
Obstrüktif uyku-apne sendromunun belirtileri
Özdemir, uyku- apne sendromunun belirtilerini şöyle sıraladı:
"Yüksek sesli horlama, horlamanın zaman zaman kesintiye uğraması ve ardından derin, gürültülü bir solunum ile birlikte horlamanın devam etmesi, gün içerisinde uyku hali,konsantasyon güçlüğü, unutkanlık.sabah baş ağrısı,gece sık tuvalete gitme,erkeklerde ereksiyon güçlüğü, kadınlarda adet düzensizliği,çocuklarda horlama, nefes alma güçlüğü, huzursuz uyuma, gündüz hiperaktivite ve okul başarısında düşüklüktür."
Bu problemlerin seneler içerisinde yavaş gelişim gösterdiğinden hastalar bu durumun farkında olmayabilidiğini söyleyen Özdemir, "Bazen bu durumun yaşın ilerlemesiyle birlilkte ortaya çıktığını ve normal olabileceğini düşünebilirler.Aile bireyleri ve çalışma arkadaşları şikayetleri daha kolay tanıyabilir ve hastayı doktora yönlendirebilirler" ifadelerine yer verdi.
Tedavi yöntemleri
Özdemir Uyku-Apne sendromunun tedavisi için,"Tedavi, uykuda nefes durma sayısı, oksijen düzeyi, yaş, sosyal durum ve kişinin yandaş hastalıkları göz önüne alınarak planlanır. Tedavide cerrahi yöntemler, CPAP adı verilen maske tedavisi ve ağız içi cihaz uygulamaları bulunmaktadır. Horlama ve uyku apnesi hastalarında solunum yolundaki tıkanıklığın yerine ve içeriğine göre farklı anatomik bölgelerde cerrahi müdahaleler yapılabilmekte olup uygulanan ameliyatlar, Burun ameliyatları (Burun tıkanıklığına yönelik ameliyatlar),yumuşak damağa yönelik ameliyatlar, dil köküne yönelik ameliyatlar,alt ve üst çene kemiklerinin ilerletme ameliyatları (Maksillomandibüler ilerletme),dil kaslarının sinirinin uyarılması (Hipoglossus siniri stimülasyonu),hava yolunun boyunda dışarı açılması (Trakeotomi)" diye konuştu.
İHA