Prof. Dr. Yavuz Yörükoğlu, uykunun faydalarını anlattı.
Uyku hormonu olarak da adlandırılan melatoninin, beynimizde bulunan epifiz bezinden salgılandığını söyleyen Prof. Dr. Yavuz Yörükoğlu, “Havanın kararmasıyla birlikte beynin ilgili bölgesinden melatonin salgılanması başlar. Bu salgılar beynimizi uykuya sevk eder. Başta insanlar olmak üzere bütün canlıların bir biyolojik saatleri vardır. Yirmi dört saatlik, sirkadiyen ritim olarak da anılan bu mekanizma uyku-uyanıklık sürecimizin ötesinde buna bağlı olarak gelişen metabolik, hormonal ve biyokimyasal faaliyetlerimizi düzenler. Havanın kararmasıyla birlikte beynimizin ilgili bölgesinden melatonin hormonu salgılanmaya başlar. Bu hormon beynimize etki ederek yavaş yavaş bizi uyumaya hazırlar. Uykuya geçilmesiyle birlikte metabolizmamızda çok önemli ve belirgin değişiklikler olur. Solunum yavaşlar kalp hızı yavaşlar, tansiyon düşer. Vücut ısısı düşer. Beyinde temizlik süreci başlar. Sindirim faaliyetleri yavaşlar ve durur. Sabah saatlerinde havanın aydınlanmaya başlamasıyla birlikte durum tersine döner. Öncelikle melatonin salgısı yavaşlar. Buna karşılık böbrek üstü bezlerimizde bizi uyanıklığa hazırlayan kortizol hormonu salgılanmaya yine aynı şekilde havanın aydınlanmasıyla birlikte serotonin hormonu salgılanarak bize uyanmaya ve güne hazırlamaya sevk eder.” dedi.
Her Gün Aynı Saatte Uyumaya Kendimizi Alıştırmamız Lazım
Kaliteli bir uykunun; bağışıklık sisteminden, kalp sağlığına, cilt güzelliğinden, beyin sağlığına kadar çok önemli bir yeri olduğunu açıklayan Prof. Dr. Yavuz Yörükoğlu, “Dolayısıyla günde 7-8 saat kaliteli bir uyku, sağlığımız için çok önemli. Bunun için de sağlıklı bir melatonin seviyesi gerekiyor. Uyku sorunu olan, yani uykuya dalmakta ve uyuduktan sonra uykunun derinleşmesinde sorun yaşayan kişiler için alınması gereken en basit önlemler şunlar. Öncelikle her gün aynı saatte uyumaya kendimizi alıştırmamız lazım. Bu arada unutmayın, bilimsel çalışmalar uykuya dalmak için ve uyumak için en sağlıklı saatlerin 10 ila 11 arasında olduğunu bize göstermektedir. Uyku konusunda belirli bir alışkanlık ve düzen sağlandıktan sonra melatonin seviyesini arttırmanın bazı yolları var. Gündüz saatlerinde güneş ışınlarından yararlanın. Akşam saatlerinde hafif bir yürüyüş yapın. Akşam sekizden sonra kahve içmeyin. Yatmadan önce ılık bir duş alın. Gece saat ondan sonra televizyon, bilgisayar ve cep telefonu gibi mavi ışık yayan cihazları kullanmaktan kaçının. Gece saatlerinde WİFİ, modem cihazınızı kapatın. Doğal olarak melatoninden zengin olduğunu bildiğimiz bazı gıdalar; vişne, ceviz, badem ve muz. Melatonin yapımında çok önemli bir yapı taşı olan triptofandan zengin gıdaları da almamız gerekiyor. Bunlar; fasulye, kabak çekirdeği, yoğurt, taze peynir, fıstık, hindi eti.” diye konuştu.
Prof. Dr. Yavuz Yörükoğlu: “Sağlıklı Bir Uyku; Her Türlü Hormonal Faaliyetimiz İçin Çok Önemli”
Vardiyalı çalışan, sık sık nöbet tutan yahut sık sık seyahat eden kişiler zaman zaman bir melatonin takviyesinin faydalı olabileceğini dile getiren Prof. Dr. Yavuz Yörükoğlu şunları söyledi, “Bu kişilerin öncelikle biraz önce anlattığım önlemlere mümkün olduğu kadar uymaları ve o sağlıklı gıdalardan tüketmeleri gerekiyor. Ancak bazı durumlarda 3 ila 10 miligram arasında bir melatonin kullanılmasında büyük fayda olabiliyor. Melatonin kullanılması uykuya dalmayı kolaylaştırmakta ve uyku derinliği sağlamaktadır. Yapılan bilimsel çalışmalar da bu gözlemleri teyit etmektedir. Uyku sıkıntısı çeken kişilerin hipnotik dediğimiz uyku ilaçlarına başlamadan önce melatonini denemelerinde büyük fayda var. Ancak melatonin almadan önce mutlaka hekimimize danışın. Yıllar içinde yapılan bilimsel çalışmalar melatoninin uyku-uyanıklık süreci dışında çok önemli fonksiyonlarının olduğunu göstermektedir. Melatoninin en önemli özelliği sirkadiyen ritmi düzenlemesi. Aynı mekanizma bizim hormonal faaliyetlerimiz, beyin sağlığımız ve metabolizmamız üzerine çok çok etkili. Kaliteli bir uyku uyuyan kişilerde; açlık hormonu düzeylerinin daha az olduğu ve daha sağlıklı bir kilo tutturabildikleri bilinmektedir. Öte yandan sağlıklı bir uyku; her türlü hormonal faaliyetlerimiz için çok önemlidir. Melatonin ve biyolojik saatimizin uyku-uyanıklık düzeni; beyin sağlığı, dolaşım sistemi, beslenme ve metabolizma dengesi, bağışıklık sistemi, cinsel aktivite üzerine doğrudan veya dolaylı etkisi vardır. Son yıllarda yapılan çalışmalar melatoninin çok önemli bir antioksidan olduğunu göstermektedir. Görüldüğü üzere melatonin uyku uyanıklık düzeni dışında çok yönlü faydaları olan hayati bir hormon. Bu bakımdan düzenli bir uyku düzeni oluşturmak, melatonin seviyelerini yüksek tutmak sağlığımız bakımından son derece önemlidir” (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)