Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Bitirgen, kurban ibadetini yerine getireceklerin, kurban olarak kesilecek hayvanların seçiminden kesilmesine, kurban etinin saklanmasından etle ilgili insanlara bulaşan hastalıklar konusunda dikkatli olması gerektiğini söyledi.
Prof. Dr. Mehmet Bitirgen, kurban seçimi esnasında dikkat edilmesi gereken hususlardan bahsederek, "Kurban olarak kesilecek hayvanlarda hastalık emaresi bulunmamalıdır. Halsiz, önündeki yemi yemeyen, durgun, ishalli, ağız ve burnundan akıntısı olan, ateşi yüksek (bunu herkes fark edemeyebilir), bakışları canlı olmayan hayvanlar kurbanlık olarak satın alınmamalıdır. En uygunu veteriner hekim tarafından kontrolünün yapılmış olmasıdır" dedi.
Kurban kesimi esnasında dikkatli olunması gerektiğini belirten Prof. Dr. Bitirgen şöyle devam etti:
"Kurban, etrafındaki toz-toprak ve kirliliklerden etkilenmeyecek temiz bir ortamda kesilmelidir. Yüzme, parçalama esnasında ete çevreden toz toprak bulaştırılmamalıdır. Hayvanın iç kısmı parçalara ayrılırken, hayvan dışkısının ete bulaşmamasına dikkat edilmelidir (hayvan bağırsağının parçalanmadan dışarı alınması önemlidir). Ete hayvan dışkısı bulaştıysa mutlaka kirlenmiş et temiz suyla yıkanmalıdır. Hayvan kesimi ile uğraşanlar kesinlikle hayvan kan ve sekresyonlarıyla bulaşmış ellerini yüz, göz ve ağızlarına temas ettirmemelidirler. Kesimle uğraşanlar vücudunun herhangi bir yerini kesinlikle kaşımamalıdırlar. Kesim esnasında lağım suyu karışma ihtimali olan kirli suların hayvan etine veya kesimle uğraşanların ellerine teması olmamalıdır."
Kurban etinin muhafazası konusunda dikkat edilmesi gereken hususlar
Mevsim olarak yaz mevsiminde olmamız sebebiyle sıcak havada uzun süre kalan etlerde etin bozulmasına sebep olan; hastalık yapıcı mikropların ette üremesi ve çoğalmasının kolay olacağını ifade eden Prof. Dr. Bitirgen, "Bundan dolayı kesilen hayvanların etlerinin en hızlı şekilde sıcak ortamdan serin-soğuk ortama taşınması önemlidir. Taşınma esnasında özellikle naylon torbalarda et kolaylıkla ısınarak bozulmaya sebep olur. Taşındığı yerde et parçaları birbirinden ayrılarak hızla soğutulmalıdır, bu şekilde ette mikrop üreme ihtimali azaltılmış olacaktır. Dondurulmuş etler çözüldükten sonra tekrar dondurulmamalıdır. Blok etlere göre kıyma yapılmış etlerin daha çabuk bozulacağı unutulmamalıdır. Kıyma makinesinin temizliği çok önemlidir. Sadece kurban bayramında faaliyet gösteren, et kıyma işi ile uğraşan kişilere karşı daha dikkatli olunmalıdır. Kurban etinin tüketimi konusunda ise, etin yemek için hazırlanması esnasında uzun süre ılık ortamda tutulması bozulmayı (mikrop üremesini) kolaylaştıracaktır. Etler kesinlikle iyi pişirilerek tüketilmelidir. Yarı pişmiş veya çiğ et (çiğ köfte) kesinlikle tüketilmemelidir. Et pişirildikten sonra ya hemen tüketilmeli ya da ılık ortamda fazla tutulmadan hızlıca soğuk ortama alınmalıdır" dedi.
"Etle ilgili insanlara bulaşan hastalıklara karşı tedbirli olmalı"
Etle ilgili insanlara bulaşan hastalıklar ve bunlara karşı alınması gereken tedbirlerle ilgili de bilgi veren Prof. Dr. Mehmet Bitirgen, "Salmonella enfeksiyonları, kirli ellerle veya kontamine sularla temas etmiş etin çiğ veya az pişmiş tüketilmesi sonucu hastalık sebebi olurlar. Kist hidatik, etlerinde kist taşıyan hayvanların etlerinin çiğ veya az pişmiş olarak tüketilmesiyle insanlara bulaşır. Kist hidatikli hayvanların görünüşü gayet sağlıklı olabilir. Ayrıca kesilen hayvanların karaciğer ve akciğerlerinde irili ufaklı içi sıvı dolu kesecikler varsa bu hastalıklı sakatatlar kedi veya köpeğe dahi verilmemelidir. Çünkü evcil hayvanlara yedirilen hastalıklı sakatatların içinde bulunan "ekinokok" denilen parazitler evcil hayvanlardan insanlara bulaşarak kist hidatik hastalığına sebep olabilir. Hastalıklı sakatatlar ya yakılmalı veya evcil hayvanların ulaşamayacağı derin çukurlara gömülmelidir. Şarbon, hasta hayvanların etlerine temas edilmesi veya tüketilmesi ile bulaşır. Şarbon hastalığı olan hayvanların etleri kesinlikle tüketilmemelidir. Tenya, vücudunda tenya kistleri bulunan hayvanların etlerinin çiğ veya az pişmiş olarak tüketilmesiyle bulaşır. Bağırsakta şerit veya abdestbozan denen paraziter hastalığa sebep olurlar. Toksoplazmozis, çiğ ya da az pişmiş et tüketimi ile bulaşır. Bayanlara bulaşırsa hamileliklerinde organ bozukluğu olan bebek doğumu ile sonuçlanabilir. Kirli sebze ve sular da bulaşmada rol oynayabilir. Tüberküloz, çiğ etin bulaşmada rolü fazladır. Tüberkülozlu hayvan etlerinden veya et kesimi ve hazırlanmasıyla uğraşan tüberküloz hastası kişilerden bulaşma mümkündür. Kuduz, bulaşması nadir olmakla birlikte çiğ etten bulaşması mümkündür" diye konuştu.
İHA