Üniversite eğitimini ekonomi alanında gerçekleştiren ancak fotoğrafa olan tutkusunun peşinden giden Irak, Afganistan, Suriye’de foto muhabirliği yaparak 30’a yakın çeşitli yabancı ajansla çalışan 63 yaşındaki Mustafa Gülek, emekli olduktan sonra sosyal sorumluluk projelerine imza atıyor. Sokak fotoğrafçılığı konusunda çeşitli gruplarla fotoğraf atölyeleri düzenleyen Mustafa Gülek, 2022 yılında görme engelliler ile çalışmaya başladı.

Bilim Sağlık Haber Ajansı’na sokak fotoğrafçılığında görme engelli vatandaşlar, kağıt toplayıcıları ve daha birçok dezavantajlı grupla gerçekleştirdiği projeleri anlatan Gülek, “Sokak fotoğrafçılığı toplumu daha iyi anlamanıza neden oluyor. Ben sokakta kalabalıklarla yıkanmaya benzetirim sokak fotoğrafçılığını. Hikayelerin peşinden giderim genelde. 35 mm objektif ile çekim yaparım. Gördüğümü değil aklımdaki kareyi ararım. Proje üzerine çalışırım. Toplumun sorunlarına daha çok yönelirim”dedi.  

“Yapay zeka desteğiyle görme engellilere fotoğraf eğitimi verdim”

Sosyal sorumluluk projelerini, ekonomik imkansızlıklardan dolayı fotoğraf eğitimine para ayıramayacak kitleler ve engelliler ile gerçekleştirdiğini  söyleyen Gülek, “Geçtiğimiz yıl yaz ayında Engelliler Derneği’nden gelen bir teklif üzerine görme engellilere yönelik fotoğraf atölyesine başladım. İstanbul Üniversitesi’nde sanat ve kültür şenliği yapıyorlardı. Orada sokak fotoğrafçılığını yapay zeka desteğiyle yapabileceklerini söyledim. Zaten onlar telefonlarında voice over gibi yapay zeka programları kullanıyorlar. Önce ben kendimi eğittim. Yapay zeka programını öğrendim. Hiç kör arkadaşım yoktu. Onlar neden fotoğraf meraklanıyorlar? Neler hissediyorlar diye onlarla sıkça vakit geçirdim. Tanımaya çalıştım. Akıllı telefonlarıyla fotoğraf çekerken yaşadıkları sorunları, hangi konularda zorlandıklarını öğrendim. Ve bu şekilde başladık. Halen görme engelliler ile online eğitimlerimiz devam ediyor” dedi.

“Görme engellilerle sokakta çekimler yapacağız”

Görme engelli öğrencileri ile online eğitimlerin sona ermesinin ardından sokağa çıkacaklarını söyleyen Mustafa Gülek, “Görme engelli öğrencilerle Ankara ve İstanbul’da sokakta çekimler yapacağız. Eğer bir sponsor bulursak sergi düşünüyoruz. Şimdilik ben kendi imkanlarımla akıllı telefonda fotoğraf çekmeyi öğretiyorum” diye konuştu. 

Görme engellilere sokakta fotoğraf eğitimi bir ilk!

Sokak Fotoğrafçısı Mustafa Gülek, görme engellilere yönelik fotoğraf tarihi ve tekniklerine yönelik eğitimlerin daha önce düzenlendiğini ancak sokakta çekim aşamasını kapsayan bir eğitimin bir ilk olacağını belirtti. 

“Yapay zeka sahneyi betimliyor, onlar çekiyor”

Görme engellilerin sokakta nasıl fotoğraf çektiklerine ilişkin teknik detaylardan bahseden Mustafa Gülek, “Körlere yönelik fotoğraf çekmelerini sağlayan yapay zeka programları var. Onlar sahneyi betimliyor. Karşıda şu var bu var gibi yorumları sesli yapıyor. Bundan yararlanıyoruz. Körlerin harici, bazı özel çocuklara da eğitimler yaptım” şeklinde konuştu.  

“Genç işsizlere, kağıt toplayıcılara fotoğrafı öğretti meslek edindirdi”

Genç işsizliğe dikkat çekmek 2020 yılında online olarak üç ay süren bir eğitim gerçekleştirdiğine dikkat çeken Gülek şunları söyledi: “50 genci fotoğrafla tanıştırdım. Çok başarılı oldular. Yaz aylarında çocuklara ücretsiz fotoğraf dersleri verdim. Çocuk işçilere yönelik de bir eğitimim oldu. 2017 yılında kağıt toplayan Suriyeli ve bizim yurttaşlarımızdan oluşan gençlere meslek edinmelerini sağlamak üzere 1 yılı aşkın eğitimler verdim. Toplamda 300’e yakın genci eğittim. Aralarından 3 kişi sonunda bu mesleği seçti. Artık değişik kentlerde düğün fotoğrafçısı olarak çalışıyorlar.”

İşin ustasından sokak fotoğrafçılığının ip uçları

Sokak fotoğrafçılığının öncelikle sosyalleşmeye katkı sunduğuna işaret eden Mustafa Gülek, “Sokak fotoğrafçılığı toplumu tanımanıza sebep olur. Gördün çek ve kaç olmamalıdır. Ben genelde sohbet eder, hikayelerini dinlerim. Sonrasında fotoğraf çekerim. Böyle yapınca kalıcı ilişkiler kuruyorsunuz. Fotoğrafta en önemli unsur kompozisyon bilginizin olmasıdır. Hikayesi olan fotoğraflar çekmeniz önemlidir. Ayrıca proje yapıp bunun üzerine eğilmenizi tavsiye ederim” dedi. (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)