Şanlıurfa'nın Harran ilçesindeki kümbet evler ile büyük bir benzerlik taşıyan Suruç ilçesindeki kümbet evler, göç ve bakımsızlık nedeniyle her geçen gün biraz daha yıpranıyor. İki farklı ovadaki aynı tarz evler, yapıların ovalara has bir mimariyle yapıldığını ortaya koyuyor.

Şanlıurfa'nın Suruç ilçesine bağlı Boztepe Mahallesi'nde 150 ile 200 yıllık olduğu belirtilen kümbet evleri, sahiplerinin yıllar önce göç etmesinden dolayı harabeye döndü. Dünyada Harran ile özdeşleşen evlerin Suruç ilçesinde de bulunması, bu evlerin ova kültürünün bir eseri olduğunu ortaya koyuyor. Harran ilçesindekilerle büyük benzerlik gösteren evlerin, 15 yıl öncesine kadar kullanıldığı, fakat yaşanan göçler nedeniyle kaderine terk edildiği belirtildi.

Yazın serin, kışın sıcak oluyor

Boztepe Mahallesi İmam Hatibi Engin Yaşarsoy, kümbet evlerde büyüdüğünü belirterek, "Bizim küçüklüğümüz bu evlerde geçti. Bu kümbet evler, kış aylarında sıcak, yaz aylarında ise serin oluyor. Buradaki köylülerin Gaziantep ve Şanlıurfa'ya göç etmesinden dolayı bakımsız kaldı. Şimdilerde ise harabeye döndü. Bu evler de tıpkı Harran'daki kümbet evleri gibiydi. Özel sıvası ile bakımı yapılsaydı harabeye dönmezdi" şeklinde konuştu.

15 yıl önce kümbet evleri kaderine terk edildi

Hayatının büyük kısmı kümbet evlerde geçen Mehmet Durdu, "15 yıl önce Gaziantep'e göç ettik. Şimdi Gaziantep'te yaşıyorum. İki yıl önce Suruç'a su geldiğinden dolayı biz de yaz aylarında köye geliyoruz. Biz bu kümbet evlerin içinde büyüdük. Şimdiki beton evlerde yaşadığımız gibi bu evlerde yaşıyorduk. Bu kümbet evler, 3 ya da 4 odalı, tek giriş kapısı olan evlerdi. Kış aylarında sıcak, yaz aylarında ise serin olurdu. Yağmura dayanıklıydı, sel ve taşkınlarda su basmazdı. Bakımsızlıktan dolayı bu hale geldi. Tamamen kerpiç yapılı olan bu evler bakımı olmadıkça yıkılıyor. Keşke bakımı yapılsaydı ve bizden sonrakilere miras olarak bırakabilseydi" dedi.

Ovalara has yapılar

Kümbet evler, kurutulan balçığın kerpiç haline getirilmesiyle inşa ediliyor. Bölgeye has evlerin zemini kare olarak yapılırken, üst kısımlarında ise huni şekli veriliyor. Özel bir çamurla sıvanan evler kısa sürede yapılmasına rağmen bakımı yapıldığında yaklaşık 200 yıl dayanabiliyor. Ovalara has bir yapı olduğu belirtilen evler, Harran ve Suruç ovalarında bulunuyor.

İHA