Tüm uygarlıkları içinde barındırması açısından Türkiye'nin ender antik kentlerinden birisi olan, UNESCO Dünya Mirası Gececi Listesi'nde yer alan Yatağan Stratonikeia antik kentindeki Osmanlı dönemine ait Şaban Ağa Camii'nin restorasyonunda sona yaklaşılıyor. Kitabesinde 1876 yılında yeniden inşa edildiği anlaşılan ve günümüze kadar sağlam bir şekilde taşınan cami restorasyonu tamamlandığında, antik kente gelen vatandaşlar ibadetlerini yapabilecek.

11 yıl önce İl Özel İdare Müdürlüğü'nden aktarılan 50 bin liralık ödenek ile restorasyonu yapılan Şaban Ağa Camii'nin aslına uygun restorasyonunun yapılmaması nedeniyle 10 yıl sonra tekrar restore edilmesi gündeme geldi. Muğla Valiliği'nin katkıları ile 2016 yılında başlayan restorasyon çalışmalarında sona yaklaşıldı. Restorasyon çalışmaları hakkında bilgi veren Stratonikeia antik kenti kazı başkanı Pamukkale Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bilal Söğüt, Stratonikeia antik kentinde antik dönemden günümüze kadar olan tüm yapılarda kazı, restorasyon ve konservasyon çalışması yaptıklarını söyledi. Söğüt, "Şaban Ağa Camii Muğla Valiliği YİKOP birimi ile doğrudan bu projemizi yürütüyoruz. Bu proje valiliğimizin desteklediği projelerden birisi. Hamamın olduğu yerde cami de vardı. Caminin yanında Evliya Çelebi'nin birebir bahsettiği tabakhaneler de var. Yani bunlar tek yapı değildi burada beylikler döneminde. Bu yapılar bütününü biz burada koruyoruz. Şimdi Osmanlı dönemini tarihlendirilen cami ve beylikler dönemine tarihlenen hamamda da restorasyon çalışmaları devam ediyor" dedi.

10 yılda ikinci restorasyon

Şaban Ağa Camii'nin daha önce de restorasyonunun yapıldığını açıklayan Söğüt, "Bizim restorasyon ilkelerimiz var. Bir yapı için olmazsa olmazlarımız var. Çok sayıda kriterlerimiz var, UNESCO kriterlerimiz ve diğerleri var. Bunların hepsine uygun olarak restorasyonu yapılması gerekiyordu ve caminin projesine uygun olarak tekrardan restore edilecek. Eski halini bilenler şimdiki halini gördüklerinde "evet, hocam bu cami böyle restore edilmeliydi" diyorlar. Biz burada camiyi olması gerektiği şekliyle, minberi de, mihrabı da, kadınlar mahfilini de, sadaka taşını da sandukasını da olduğu gibi birebir restore ediyoruz ve öyle koruyoruz. Bu cami, pek çok kişinin geldiği cami. Evliya Çelebi'nin bizzat ziyaret ettiği ve detaylı bilgi verdiği camilerden birisi. Hatta bana göre burası Kanuni Sultan Süleyman Rodos Seferi'nden uğradı, uğradığında dibinde oturduğu ve sohbet ettiği yerden birisi de burası. Hikayesi çok fazla. Onun için de biz bu yapılar hepsini kendi olduğu yerde, şimdi bulduğumuz gibi Stratonikeia'nın tarihi derinliklerinden gelen o gizemi korumak ve gelecek nesillere aktarmak istiyoruz" diye konuştu.

İbadete açılacak

Tarihi Şaban Ağa Camii'nin içinin restorasyonunun tamamlandığını açıklayan Prof. Dr. Söğüt, "Buraya gelen insanlar birebir burayı kullanabilecek durumda olacaklar. Yani insanlar geldiklerinde ibadetlerini yapabilecek durumda olacak" dedi.

Şaban Ağa Camii

Cami Antik Kent Meydanı'nın batısında, Selçuk Hamamı'nın hemen kuzeyindedir. Yaptıranından dolayı Şaban Ağa Camii olarak adlandırılmıştır. Kitabesine göre 1876 (Hicri 1293) yılında yeniden inşa edilmiştir. Birçok tamirat geçirmiş olmasına rağmen, günümüze kadar sağlam gelebilmiştir. Evliya Çelebi'nin bahsettiği Tabakhane Camii/Sulu Camii olarak bilinen yapının olduğu yere inşa edilmiş olmalıdır. Ayrıca Hilair'in gravüründe burada üzeri kubbeli, tek şerefeli minaresi olan bir caminin varlığı görülmektedir. Cami'nin kuzeye açılan girişinde, sekiz ahşap sütunla desteklenmiş ahşap tavanlı bir revak şeklinde "son cemaat mahalli" bulunmaktadır. Dörtgen bir plan şeması olan cami, 14,80x14,80 m ölçülerinde kare bir harim kısmına sahiptir. Caminin içerisi dört duvara yerleştirilen 16 pencere ile aydınlatılmaktadır.

İHA