Tükürük bezi hastalıkları arasında en sık kesin  nedeni bilinmeyen tükürük bezi taşları görülüyor.

Tükürük bezi taşısialendoskopi yani endoskopik tükürük bezi cerrahisi ile çıkarılabiliyor. Endoskopik tükürük bezi cerrahisi ile birçok tükürük bezi hastalığı kesi yapılmadan, dikişsiz ve konforlu bir şekilde tedavi edilebiliyor.  Doç. Dr. Ela Araz Server, tükürük bezi endoskopisi hakkında bilgi verdi. İnsan vücudunda üç büyük tükürük bezi mevcuttur. Bunlar submandibular (çene altı), parotis (kulak önü) ve sublingual (dilaltı) bezlerdir. Ayrıca bu bezlerin dışında ağız ve burun boşluğunda yerleşmiş çok sayıda küçük tükürük bezi bulunur. Bu bezlerde üretilen tükürük ağaç benzeri dallanmalar gösteren toplayıcı kanallarla toplanır, en sonunda tek bir toplayıcı kanal haline gelerek ağız içine boşalır.

Tükürük bezi hastalıkları 2 gruba ayrılıyor

Tükürük bezi hastalıkları kabaca nepolastik (tümöral) ve non-neoplastik (tümöral olmayan) hastalıklar olarak iki grupta toplanabilir. Tümöral tükürük bezi hastalıkları iyi huylu ve kötü huylu olarak ikiye ayrılmaktadır. Etkilenen tükürük bezinin olduğu bölgede sabit ve zamanla büyüyen şişlikler şeklinde belirti verir. Tümöral olmayan tükürük bezi hastalıkları, etkilenen bezde tekrarlayan, arada şişliğin gerilediği, ağrılı şişlikler ya da aşırı salya veya ağız kurluğu şeklinde kendini gösterir.

Tümöral olmayan tükürük bezi hastalıkları şunlardır;

• Akut tükürük bezi enfeksiyonu
• Tekrarlayan tükürük bezi enfeksiyonu
• Tükürük bezi taşı
• Tükürük bezi kanal darlığı, yapışıklığı
• Çocukluk çağı tekrarlayan parotit (Jüvenil Rekürren Parotit)
• Sjögren sendromu
• Radyo aktif iyot tedavisi sonrası tekrarlayan tükürük bezi enfeksiyonları
• Aşırı salya
• Ağız kuruluğu

Sialendoskopi en sık tükürük bezi taşlarına uygulanıyor

Endoskopik tükürük bezi cerrahisi (sialendoskopi) büyük tükürük bezlerinin (kulak önü ve çene altı tükürük bezlerinin) tekrarlayan şişliklerinde tanı ve tedavi amacıyla uygulanan bir işlemdir. Tükürük bezinin alınması ve açık cerrahiyi gerektiren birçok hastalık bu yolla kesi yapılmadan ve dikişsiz tedavi edilebilir. Sialendoskopi kabaca tümöral olmayan, tekrarlayan tüm tükürük bezi şişliklerinde uygulanabilir. Kulak önünde ya da çene altında şişip kaybolan, özellikle yemek yemekle ortaya çıkan ağrılı şişliği olan hastalarda uygulanabilir. En sık yapılma sebebi tükürük bezi taşlarındır.

Hasta günlük hayatına kısa sürede dönebiliyor

Eğer sadece tanı amaçlı yapılmış ya da işlem kısa sürmüşse, lokal anestezi altında yapıldıysa hasta işlemden hemen sonra taburcu edilir. Hasta ertesi gün normal hayatına dönebilir. Genel anestezi uygulanacağı zaman yatış yapılır. İşlemden 4 saat sonra sıvı gıdalarla yemek yemeye başlanır, hasta kendini iyi hissediyorsa taburcu edilebilir. Ancak hasta genel anestezi almış ise birkaç gün istirahat ihtiyacı olabilir. İşlem sonrasında ağrı çok az olur. İlgili tükürük bezinde geçici hafif bir şişlik olur. Bu şişlik aynı gün büyük oranda geçer ancak tam toparlanması bir kaç gün alabilir. Herhangi bir kesi yapılmadığı için pansuman gerektirmez. Birinci haftada kontrol amaçlı polikliniğe davet edilir. En az bir ay süreyle tükürük bezine masaj yapılması ve bol su içilmesi önerilir. Herhangi bir diyet ya da egzersiz kısıtlaması yoktur.