BETAM'ın yaptığı araştırmaya göre Adıyaman ve Hatay'da başlatılan "Tütün Tarımı ve Kalkınma Projesi" 8 yılda bölgenin çehresini değiştirdi.

Güneydoğu Anadolu'da bitme noktasına geldiği belirtilen tütün üretimini canlandırmak ve iyi tarım uygulamalarını bölgede yaygınlaştırmak amacıyla 2009 yılında Philip Morris (Philsa) tarafından hayata geçirilen tütün tarımı ve kalkınma projesi ile ilgili Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi'nin (BETAM) hazırladığı rapor İstanbul'da düzenlenen toplantıyla tanıtıldı. Üreticilerin proje öncesi dönem ile Philsa'nın garantili alım dönemi arasında yaşadıkları zorluklara yer verilen raporda, çiftçilerin gelirleri üzerindeki etkisini değerlendirmek için muhtarlar ve üreticilerle yüz yüze görüşmeler yapıldığı, Adıyaman'da hanelerin yüzde 79'u Hatay'da da yüzde 61'i garantili alım döneminde harcamalarının arttığı belirtildi.

Rapora göre proje bölgenin ekonomik refahını artırırken, projenin uygulandığı bölgede 172 köy ihracatçı olurken, program öncesinde çocuklarını kredi çekerek evlendiren, toprağını satan ve mevsimlik işçi olarak çalışan üreticilerin, projeyle birlikte gelirlerini artırdığı açıklandı. BETAM Direktörü Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, projeyle birlikte bölgedeki tütün üretimi, hane geliri ve istihdam arttığını ve gençlerin göçünün önüne geçildiğini söyledi.

Güneyman: "Raporun gösterdiği gibi kesinlikle doğru yoldayız"

Philsa Kurumsal İlişkiler Direktörü Hayal Güneyman, "8 yıl önce Güneydoğu Anadolu'da bitme noktasına gelen tütün üretimini canlandırmak ve iyi tarım uygulamalarını bölgede yaygınlaştırmak adına başlattığımız proje bölgenin sosyal ve ekonomik refahına önemli katkı sağladı" dedi. Güneyman, proje kapsamında Adıyaman ve Hatay'daki köylere katkı sunmaya devam ettiklerini, yöre halkına katkı sağlamayı, iyi tarım uygulamalarını yaygınlaştırmayı sürdüreceklerini ifade etti. Hem küresel oryantal tütün talebini karşılayacak yeni bir kaynak oluşturarak ihracatı artırmayı hem de iyi tarım uygulamalarını bölgede yaygınlaştırarak kaliteli ve verimli tütün üretimini teşvik etmeyi sağlamayı amaçladıklarını söyleyen Güneyman, "Raporun da gösterdiği gibi, kesinlikle doğru yoldayız. Bölgedeki refah seviyesinin arttığını, iyi tarım uygulamalarının çiftçilerimiz tarafından benimsendiğini görüyoruz. Projemizi ilk günkü heyecanla sürdürmeye, bölge ve ülke ekonomisine katkıda bulunmaya devam edeceğiz" diyerek sözlerini tamamladı.

Bakış: "Oryantal tütün üretiminde Türkiye dünyada birinci sırada"

Tütün üretiminin 128 ülkede 4,3 milyon hektar alanda yapıldığını söyleyen BETAM araştırmacılarından Doç. Dr. Ozan Bakış, "Türkiye tütün üretimi yapan ülkeler arasında yüzde 1 pay ile 10'uncu sırada, oryantal tütün üretimi yapan ülkeler arasında ise yüzde 51 pay ile birinci sırada yer alıyor. Tütün ihracatı yapan ülkeler arasında 9'uncu sırada yer alan Türkiye'de 2015 yılı itibarıyla 60 bin üretici aile bulunurken, 75 bin ton tütün üretimi yapıldı, söz konusu miktarın 60 bin tonunu başta ABD olmak üzere Avrupa ülkelerine ihraç ettik" diye konuştu.

Proje kapsamında çiftçilere sertifikalı yüksek kalite tohum sağlanmasından, doğru ve zamanında ilaçlama ve gübreleme tekniklerine kadar geniş bir yelpazede destek sağlandığı bildirilirken, çiftçilere ekimlerini, proje sayesinde daha çok bilimsel veriler ışığında yapmaya başladıkları belirtildi. Gübre kullanımı ve ilaçlama gibi temel tarım uygulamalarında bile iyileşme görülürken, daha az bilinen uygulamalar olan teknik destek alımı, sera altında tütün kurutma, dizim ve dikim makineleri kullanımında çarpıcı iyileşmeler olduğu açıklandı. Teknik destek alan hanelerin oranı garantili alım döneminde Adıyaman'da yüzde 79, Hatay'da yüzde 80 olurken, sera kullanan hane sayısı geçmiş dönemde çok daha az oldu. Garantili alım döneminde her iki ilde de bu oran yüzde 75'e ulaştığı kaydedilirken, proje sayesinde iş güvenliğine yönelik tedbir alımı da yaygınlaştığı ve her 5 haneden 4'ü tedbir almaya başladığı öğrenildi.

İHA