Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum, Zonguldak'ta Cumhurbaşkanlığı Hükumet Sistemi'ni anlattı. Uçum, 1960 darbesine dikkat çekerek, "Yüzde 50'den fazla oy desteği ile hükumet kurmuş bir partinin genel başkanını ve başbakan, iki bakanını hukuka aykırı bir biçimde yargılayıp astılar" diye konuştu.

Prof Dr. Muharrem Kılıç, Işıl Ilgın Oktay, Mehmet Şahin, Mehmet Uçum ve Hak-İş Konfederasyonu Başkanı Mahmut Arslan'ın katıldığı panelde Cumhurbaşkanlığı Hükumet Sistem'inin getirdiği yenilikler konuşuldu. 16 Nisan 2017 günü yapılacak olan halk oylaması öncesinde "Halk soruyor, uzmanlar cevaplıyor" konulu panel düzenlendi.

GMİS Toplantı Salonu'nda düzenlenen panele Vali Yardımcısı Hüseyin Ergi, GMİS Genel Başkanı Ahmet Demirci, TTK Genel Müdür Vekili Ercan Gebeş ile sivil toplum kuruluşu temsilcileri ve siyasi parti temsilcileri ile davetliler katıldı.

Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Mehmet Uçum, mevcut sistemde milletin seçtiği meclis tarafından hükumet seçimi yapıldığına dikkat çekti. Uçum, "Mevcut sistemde halk olarak biz neyi seçiyoruz. Meclisi seçiyoruz. Hükumet meclisin içerisinden çıkıyor. Dolayısıyla biz meclisi doğrudan ama hükumetin seçimini dolaylı yapıyoruz" dedi.

Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesine yönelik değişikliği de hatırlatan Mehmet Uçum, "2007'deki değişiklikten sonra 2014'te halk Cumhurbaşkanını seçmişti. Hükumetin bir parçasını seçti. 7 Haziran günü bir seçim yaptık. Hükumeti kuracak çoğunluk sağlanamadı. 1 Kasım günü bir seçim daha yapıldı. Meclisin içerisinden yeni bir hükumet kuruldu. Meclisten güvenoyu aldı. Ama önerilen sistemde halk meclisi seçmenin yanında Cumhurbaşkanını seçtiğinde hükumeti kurmuş olacak. Aday olduğunda halktan güvenoyu isteyecek. Dolayısıyla halk seçimin yaparken şöyle bir belirsizlikten de kurtulacak. Bir partiyi seçiyor ama o parti çoğunluğu sağladıktan sonra daha sonra bir program hazırlıyor. Sahada söyledikleri açısından, hazırladıkları bir program açısından arada mesafe var. Dolayısıyla ortaya çıkan avantajı şöyle değerlendirebilirsiniz. Bundan sonra meclis üzerinden halkın hükumeti seçme dönemi kapanıyor. Halk hükumeti doğrudan sandıktan seçip ve kuruyor. Dolayısıyla bu iki açıdan baktığınız zaman devletin iki organını halk doğrudan seçiyor. Devletin üçüncü organı yargı. Onun da idaresinde de halkın bir oyunun olması lazım. Çünkü millet adına yargılama yapılıyor. Yargının idaresinde de halka bir ilişki sağlamak lazım ki millet adına yargılama yapmanın meşruiyeti sağlansın. Aksi takdirde bu ilişkiyi sağlamazsanız adı üstünde millet adına yargılama yapamazsınız" dedi.

"Üç organın da bağlantıları halkla güçlü bir biçimde kuruluyor"

HSYK'nın üye seçimine yönelik de açıklamalarda bulunan Mehmet Uçum, "Geçmişte olduğu gibi milletin seçmiş olduğu siyasi partileri kapatır, milletin kurduğu meclisten çıkan anayasa değişikliklerine müdahale, milletin kurduğu meclisten Cumhurbaşkanı seçimini iptal eder. Demek ki o sorunu da çözmemiz gerekiyor. O yüzden yargının idaresinin de HSYK'nın üyelerinin seçimini de bir biçimde halka bağlamak lazım. Bunun da iki yolu var. Ya kurulun üyelerini de halka seçtireceğiz. Veya halkın seçtiklerine seçtireceğiz. Gördüğünüz gibi meşruiyet ilkesi açısından üç organda da halkla bağlantı güçlü bir biçimde kuruluyor.Tabii ki her demokraside seçilmiş organların kendi arasında bir takım uyuşmazlık çıkabilir. Demokrasi dediğiniz çok seslidir. Muhalefeti vardır. Böyle bir sistemin tamamıdır. Sorunlar çıktığında sorunları demokraside kim çözmeli? Soruyu soruyorum. Yıl 1960. 27 Mayıs öncesi diyelim ki o mecliste bir siyasi problem var. Varsayalım ki rahmetli Adnan Menderes'in başında olduğu hükumet hata yapıyor. Ki sonradan ortaya çıktığı gibi yaptığı hatalar diye ileri sürülen şeylerin hepsi külliyen yalandı. Orada sorunu çözmesi gereken kimdi? Ya siyaset çözecekti. Çözemiyorsa halka gidecekti. Demokrasinin esası bu değil midir? Ne oldu; darbe yaptılar. Yüzde 50'den fazla oy desteği ile hükumet kurmuş bir partinin genel başkanını, başbakanını ve iki bakanını hukuka aykırı bir biçimde yargılayıp astılar" diye konuştu.

İHA