Büyük Selçuklu Sultanı Alparslan'ın hayatını anlatan Alparslan Büyük Selçuklu dizisi büyük heyecana sahne oluyor. TRT 1’in tarihi dizisi Alparslan Büyük Selçuklu dizisindeki Sultan Alparslan Kimdir? Sultan Alparslan ne zaman, nasıl öldü? Sultan Alparslan'ın Mezarı nerededir? Sultan Alparslan'ın eşi ve çocukları kim? İşte detaylar...

SULTAN ALPARSLAN TARİHTE KİMDİR?

Büyük Selçuklu Devleti'nin kurucularından Horasan Valisi Çağrı Bey'in oğlu ve Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey'in yeğeni olan Alp Arslan'ın doğum tarihini çeşitli kaynaklar 1029 ve 1032 yılları arasında gösterir. Çok yiğit bir savaşçı olarak tarihçiler tarafından tanımlanan hükümdar küçük yaşta ata binip ok atmayı öğrendi. İlk gençlik yıllarında arkadaşlarından oluşan kendi birliğiyle katıldığı Dandanakan vb. savaşlardaki başarısıyla dikkati çekti ve babasının ölümünden sonra Horasan valiliğini üstlendi.

Tuğrul Bey 1063'te ölünce ise Selçuklu ülkesinde taht kavgaları başladı. Oğlu olmayan Tuğrul Bey, vasiyetinde Çağrı Bey'in oğullarından Süleyman'ın tahta geçmesini vasiyet etmişti ve Selçuklu veziri Amid ül-Mülk bu vasiyeti yerine getirerek Rey kentinde Süleyman'ı sultan olarak tahta çıkardı. Ancak Çağrı Bey'in öteki oğlu Alp Arslan ve Arslan Yabgunun oğlu Kutalmış ile bazı emir ve şehzadeler Süleyman'ın sultanlığını tanımadı, Kazvin şehrinde Alp Arslan adına hutbe okundu. Kutalmış'ın Rey önüne gelerek şehri kuşatması üzerine, vezir Amid-ül Mülk, Alp Arslan'dan yardım istediği gibi hutbeyi de onun adına okuttu. Kutalmış da Alp Arslan ile yaptığı Dameğan yakınlarındaki savaşta hayatını kaybetti. Alp Arslan Rey şehrinde Selçuklu Devleti tahtına çıktı. Daha sonra Amid ül-Mülk'ü azlederek, yerine Nizamülmülk'ü tayin etti.

Alparslan, ilk seferini Gürcistan ve Doğu Anadolu Bölgesi'ne yaptı. Bu seferde oğlu Melikşah ve veziri Nizamülmülk de yer aldı. Bizans'ın elinde bulunan Kars ve Ani bölgesine kadar ilerleyerek buraları ele geçirdi. Bu fethi neticesinde Abbasi Halifesi Kaim bi-Emrillah, Sultan'a "Ebu'-Feth" (Fetihlerin babası) lakabını vermiştir (1064).

1065 yılı sonlarında Üst-yurd ve Mangışlak taraflarına bir sefer düzenleyerek bölgedeki Kıpçaklarla Türkmenleri idaresi altına aldı. 1067 yılında Kirman meliki olan kardeşi Kavurd'un isyanı sebebiyle Kirman üzerine yürüdü. Melik Kavurd öncü kuvvetleri mağlup olduğu için kalesine çekildi ve bir elçi göndererek affedilmesini istedi. Sultan bu isteği kabul ederek onu affetti. Kirman Meliki olarak kalmasına izin verdi. 1068 yılında tekrar isyan eden Kavurd'un üzerine sefer düzenlese de ordudaki askerler arasında Kavurd yandaşlarının olabileceği sezgisiyle geri çekilmiştir.

Anadolu'da ise Tuğrul Bey tarafından yöneltilen Türkmen akınları devam ediyordu. Emir Afşin 1067 yılında Kayseri'yi ele geçirdi ve yağmaladı. Bunun üzerine Bizans İmparatoru Romen Diyojen Türkleri Anadolu'dan çıkartmak için 1068 yılında sefere çıktı ve Halep'e kadar ilerledi. Ancak bu hareket Türklerin akınlarının ilerlemesine engel olmadı, üstelik Amorium kenti ele geçirildi. Akınlar karşılıklı olarak devam etti.

Sultan Alp Arslan 1067 yılında ikinci defa Gürcistan seferine çıkmak zorunda kaldı. Gürcü kralı IV. Bagrat müslüman topraklarını yağmaladı. Sultan Alp Arslan 1067 yılında Erran'a geldi bölge hükümdarlarının itaatlarini aldıktan sonra Gürcistan'a girdi, Şekki bölgesini aldı. IV. Bagrat ise, Selçuklular ile savaşa cesaret edemeyerek kaçtı. Sultan, Gürcistan'ın her tarafına akıncılar gönderip Tiflis'i ele geçirdi. Sonuç olarak Bagrat Alp Arslan'a tâbi oldu. Mekke Şerifi Muhammed b. Ebî Hâşim 1070 yılında Alp Arslan'ın huzuruna gelerek, Mekke'de hutbenin Abbasi Halifesi ve Selçuklu Sultanı adına okunduğunu bildirdi.

Sultan Alp Arslan Mısır'ı ele geçirmek maksadıyla bir sefer düzenledi ve önce Bizans topraklarına girdi. Sultan ilk olarak Malazgirt ve Erciş'i ele geçirdi, Diyarbakır bölgesinde Süveyda (Siverek) ve Tulhum başta olmak üzere birçok kaleleri ele geçirdi. Daha sonra 1071 yılında Bizans hakimiyetindeki Urfa'yı kuşattıysa da başarılı olamadı. Urfa'dan Haleb'e hareket eden Sultan burayı kuşatarak şehrin anahtarlarını teslim aldı. Şam'a yönelen Sultan; Bizans imparatoru Romen Diyojen'in büyük bir ordu toplayarak Müslüman topraklarına sefere çıktığını haber aldı ve geri döndü. İki ordu Malazgirt ovasında karşılaştı. Sultan Alp Arslan komutasındaki Selçuklu ordusu kendinden sayıca üstün olan Bizans ordusunu Hilal taktiğiyle mağlup etti ve Bizans imparatoru Romen Diyojen'i esir aldı.

ALPARSLAN NEDEN ÖLDÜ?

Sultan Alp Arslan Karahanlılar üzerine bir sefer düzenledi ve Ceyhun nehri'ni geçti. Ancak onun ölümü ile bu sefer yarıda kaldı. Yusuf El Harezmi adlı bir kale kumandanı Sultan'ı hançerleyerek ölümüne sebep oldu. Türkmen takviminde 2002 yılından Temmuz 2008'e kadar Ağustos ayı Alp Arslan olarak adlandırılmıştır. Merv şehrinde olduğu düşünülen mezarın tam yeri bilinmemektedir.

SULTAN ALPARSLAN EŞLERİ

Büyük Selçuklu Sultanı Alparslan'ın eşleri Aka Hatun, Seferiye Hatun'dur.

SULTAN ALPARSLAN'IN ÇOCUKLARI

Muizzeddin Melikşah
Tacüddevle Tutuş
İzzeddin Arslan Argun
Böri Bars
Tuğrul
Ayaz
Togan
Arslan
Tekiş
Ayşe
Züleyha
Fülane Hatun