Mucize Doktor dizisinde bu hafta öne çıkan en önemli konulardan bir tanesi de ilkyardım eğitimi oldu. Ali Vefa bu bölümde doğum yaptırıyor ve sezeryan yapmak durumunda kaldı. Ama bebek nefes alamadı. İlyardım eğitimi bilen birisi var mı diye sorduğunda sadece 1 kişi çıktı. Peki ilkyardım nedir, ilkyardım neden önemlidir, yenidoğan bebeğe kalp masajı nasıl yapılır soruları internette araştırmaya başlandı.

İlk Yardım Nedir?

Herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun kötüye gitmesini önleyebilmek amacı ile olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın, mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır.

İlk Yardımın Öncelikli Amaçları

    Hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak,
    Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak,
    Hasta/yaralının durumunun kötüleşmesini önlemek, iyileşmeyi kolaylaştırmak.

İlk Yardım Temel Uygulamaları (KBK)

K oruma; Kaza sonuçlarının ağırlaşmasını önlemek için olay yerinin değerlendirmesini kapsar. En önemli işlem olay yerinde oluşabilecek tehlikeleri belirleyerek güvenli bir çevre oluşturmaktır.

B ildirme; Olay/kaza en hızlı bir şekilde telefon veya diğer kişiler aracılığı ile gerekli yardım kuruluşlarına bildirilmesi, haber verilmesidir. Türkiye’de ilk yardım gerektiren her durumda iletişim 112 acil telefon numarası üzerinden gerçekleştirilir.

K urtarma; Olay yerinde hasta/yaralılara müdahale hızlı ancak sakin bir şekilde yapılmalıdır. Hasta/yaralının durumunun değerlendirilmesine bağlı olarak ilk yardım uygulanmalıdır. Eğer ilk yardım bilinmiyorsa asla hasta/yaralıya dokunulmamalı ve kımıldatılmamalıdır.

İLK YARDIM TEMEL UYGULAMALARI

İlk Yardım Nedir?

Herhangi bir kaza ya da yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, sağlık görevlilerinin tıbbi yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun daha kötüye gitmesini önleyebilmek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır.

İlk yardımcı kimdir?

İlk yardımın tanımında belirtilen amaç doğrultusunda, hasta/yaralıya tıbbi araç ve gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle, sağlık ekibi gelinceye kadar, ilaçsız uygulamaları yapan, konuyla ilgili eğitim sonunda ilk yardımcı sertifikası almış kişiyi tanımlar.

İlk yardımın öncelikli amaçları nelerdir?

Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak,
Hasta/yaralının durumunun kötüleşmesini engellemek,
İyileştirmeyi kolaylaştırmak ilk yardımın öncelikli amaçlarıdır.

İlk Yardım Temel Uygulamaları

Koruma: Olay yerinde olası tehlikeleri belirleyerek güvenli bir çevre oluşturmaktır.

    Kazaya uğrayan araç mümkünse güvenli bir alana alınmalıdır.
    Olay yeri görünebilir biçimde işaretlenmelidir.
    Meraklı kişiler olay yerinden uzaklaştırılmalıdır.
    Kazaya uğrayan aracın kontak anahtarı kapatılmalıdır.
    Sigara içilmemelidir ve içilmesine izin verilmemelidir.
    Gaz varlığı söz konusu ise; zehirlenmelerin önlenmesi için gerekli önlemler alınmalıdır.
    Gaz tüpünün vanası kapatılmalıdır, ortam havalandırılmalıdır.
    Kıvılcım oluşturacak ışıklandırma veya çağrı araçlarını kullanımına izin verilmemelidir.
    Hasta/yaralılar yerlerinden kımıldatılmamalıdır.
    Hasta/yaralılar yaşam bulguları yönünden değerlendirilmelidir.
    Kanamalı durumlarda mutlaka Hepatit B, C, HIV/AİDS gibi hastalıklara karşı korunmak için eldiven giyilmelidir.

Bildirme: En hızlı şekilde gerekli yardım kuruluşlarına ( 112 )  haber verilmesidir.

112 arandığında kesin yer ve adres, kim, hangi numaradan arıyor, olayın tanımı, hasta ya da yaralı sayısı, durumu, nasıl bir yardım aldıkları açıklanmalıdır.

Kurtarma: Olay yerinde hasta yaralılara müdahale; hızlı ancak sakin ve bilinçli bir şekilde yapılmalıdır. Hasta/yaralının durumunun değerlendirilmesine bağlı olarak ilk yardım yapılmalıdır. Eğer ilk yardım bilinmiyorsa asla hasta/yaralıya dokunulmamalı ve kımıldatılmamalıdır.

İlk yardımcının müdahalede yapması gerekenler

    Hasta/yaralının durumunu değerlendirmek
    Hasta/yaralının korku ve endişelerini gidermek,
    Hasta/yaralıya müdahalede yardımcı olacak kişileri organize etmek,
    Hasta/yaralının durumunun ağırlaşmasını engellemek için gerekli müdahalede bulunmak,
    Kanama, kırık, çıkık ve burkulma vb. durumlarda yerinde müdahale etmek.
    Hasta/yaralının yarasını görmesine izin vermemek,
    Hasta/yaralıları hareket ettirmeden müdahale yapmak,
    Hasta/yaralıların en uygun yöntemlerle en yakın sağlık kuruluşuna sevkini sağlamak (112),

Ancak herhangi bir tehlike yok ise hasta ya da yaralı yerinden kımıldatılmamalıdır.

Yetişkinde Dış Kalp Masajı Nasıl Yapılır?

Bilinç ve solunum belirtileri yoksa sert bir zemine yatırılarak dış kalp masajına başlanır.Temel yaşam desteği yapılırken yaş önemli bir faktördür. Orta yaş ve üzerindeki bir hastada ölüm nedenlerinin başında ventriküler fibrilasyon gelmektedir. Böyle bir durumda olay yerine gelen 112 ekibi, defibrilasyon yaparak hastayı kurtarma şansını arttırabilir. Bu nedenle süratle 112’yi aramak son derece önemlidir.Temel yaşam desteğine başlarken eğer çevrede biri varsa hemen 112 aratılmalı veya ilk yardımcı kendisi aramalıdır. Boğulma ve travmalarda ilk yardımcı yalnızise 30/2 kalp basısı ve suni solunum uygulamasının 5 tur tekrarından sonra 112’ yi kendisi arar.Bebek ve çocuklarda, eğer çevrede biri varsa hemen 112 aratılmalıdır. İlk yardımcı yalnız ise 5 tur temel yaşam desteğinden sonra kendisi yardım çağırmalıdır. Çünkü bebek ve çocuklarda solunum problemi ön plandadır. Kalp basısı, göğsün ortasına yapılmalıdır. Her iki elin baş ve işaret parmakları ile iki eşit “C” oluşturulur. Bir elin işaret parmağı iman tahtasının alt ucuna, diğer elin işaret parmağı üst ucuna yerleştirilir. Baş parmaklar ortada birleştirilir. Bir el kaldırılarak topuğu diğer baş parmağın üstüne konur. Elin topuğu tam iman tahtasının üstünde olmalıdır. Önde ya da arkada olması kaburga kırılmasına neden olabilir. Her iki el parmakları birbirine geçirilir ve hastaya temas etmemesine dikkat edilir. Eller sabit tutulmalıdır. Dirsekler ve omuzdüz ve hasta/yaralının vücuduna dik duracak şekilde tutulmalıdır. Vücut ağırlığı ile kaburga kemikleri 4-5 cm içe çökecek şekilde (yandan bakıldığında göğüs yüksekliğinin 1/3’ü kadar) ritmik olarak sıkıştırma-gevşetme şeklinde bası uygulanır. Erişkinlerdedakikada 100 bası uygulanmalıdır. Dış kalp masajı, 1 yaşın altındaki bebeklerde; göğüs kemiğinde meme çizgisinin hemen altına iki parmakla, göğüs kemiği 1-1,5 cm içe çökecek şekilde, dakikada 100 bası olarak yapılır. 1-8 yaşına kadar çocuklarda; bası yeriyetişkindeki gibi bulunur ve tek elle 2,5-5 cm çökecek şekilde yapılmalıdır (yandan bakıldığında göğüs yüksekliğinin 1/3’ü kadar). Yapay solunum ve dış kalp masajı birlikte yetişkinlerde, bebekte ve çocukta tek ya da iki ilk yardımcı ile 30/2 olarak uygulanır. Buna 1 tur denir. Temel yaşam desteğine yaralının yaşam belirtileri veya bu konuda eğitim almış bir sağlık personeli gelinceye kadar kesintisiz devam edilmelidir.

Çocuklarda (1-8 Yaş) Dış Kalp Masajı Nasıl Yapılır?

Kalp masajı tek elle basılarak yapılır. Bası noktası, yetişkinlerde olduğu gibi belirlenir. Büyük çocuklarda tek elin basısı yetersiz görülürse yine yetişkinlerdeki gibi uygulama yapılır. Çocuklarda dakikada 100 bası uygulanır. Bası gücü ise göğüs boşluğu 2,5-5 cm çökecek şekilde (yandanbakıldığında göğüs yüksekliğinin 1/3’ü kadar), Çocuklarda bir ya da iki ilk yardımcı ile 30/2 olacak şekilde uygulama yapılır.
Bebeklerde

(0-1 Yaş) Dış Kalp Masajı Nasıl Yapılır?

Bebeğin iki memesi arasında hayali bir çizgi olduğu varsayılarak bu çizginin hemen altında orta noktada göğüs kemiği tespit edilir. Buraya iki parmağı bastırmak suretiyle kalp masajına başlanır. Kalp masajı göğüs kemiği 1-1,5 cm içeri çökecek şekilde yapılır. Bebeklere de dakikada 100 bası uygulanır. Bebeklerde de kalp masajı ve yapay solunum sayısı 30/2 olacak şekilde uygulanır.