Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Teknokent bünyesinde çalışmalarını yürüten Doç. Dr. Mehmet Zahmakıran, geliştirdiği "Nano Yapılı Gübre Katkı Maddelerinin Üretimi Projesi" ile el yapımı patlayıcılarda (EYP) kullanılan nitrat yerine amonyum hidrojen fosfat esaslı kimyasallarla nano yapılı gübre geliştirdi.

Doç. Dr. Zahmakıran, tamamıyla sıvı olan Nano yapılı gübrelerle hem nitrat kullanımının önüne geçmeyi hem de atıl kimyasal tüketimini minimize etmeyi hedeflediklerini söyledi. Doç. Dr. Zahmakıran, "Kesinlikle bu noktada projemiz büyük önem arz ediyor, çünkü öncelikli olarak bizim üretimini gerçekleştireceğimiz nano gübreler sıvı çözelti halinde satılacaktır. İkincisi, amonyum nitrat yerine amonyum hidrojen fosfat esaslı kimyasallar nano gübre üretiminde kullanılacaktır. Bu sayede toprağın ihtiyaç duyduğu azot ve fosfor elementleri bir arada toprağa herhangi bir güvenlik riski olmadan sağlanacaktır" dedi.

"Er verimsiz topraktan yüksek verim"

Geliştirdikleri projenin gübre malzemesi olarak toprağın ihtiyaç duyduğu birincil ve ikincil besin elementlerini nano boyutlarda içeren sıvı solüsyonların üretilmesine yönelik olduğunu kaydeden Zahmakıran, sözlerine şu şekilde devam etti:

"Hazırlanacak bu sıvı solüsyonlarla yüksek performans alınması halinde hem katı gübre ihtiyacı ortadan kalkacak hem de az miktarda kimyasal kullanımı ile toprağın ihtiyaç duyduğu mineral ihtiyacı karşılanacaktır. Projemizin amacı nano teknolojik yaklaşımla yeni gübre malzemelerinin üretilmesi ve bu sayede en verimsiz topraktan bile yüksek verim alınarak ihtiyaca bağlı üretim sağlanması, fazladan atık katı gübre tüketiminin minimize edilmesidir."

Nano yapılı gübreler hangi tarım ürünlerinde kullanılacak?

Nano yapılı gübrelerin tüm tarım ürünlerinde kullanılabileceğinin altını çizen Doç. Dr. Mehmet Zahmakıran, "Burada çiftçinin talebi doğrultusunda ilk aşamada toprağının element analizi yapılacak, eksik olan elementlerin tespitinden sonra üretimi düşünülen meyve sebzenin ihtiyacı olacağı minerallerde göz önüne alınarak istenilen elementler doğrultusunda nano gübre üretimi gerçekleştirilecektir. Projemizin başarılı olması durumunda az miktarda kimyasal tüketilerek yüksek verimli gübre üretimi sağlanacaktır. Özellikle yapraklarda bulunan stoma hücrelerinden geçemeyen gerekli mineraller kolaylıkla bitki sebze yaprağına nüfus ederek ihtiyacı karşılayacaktır. Üretilecek malzemeler kompakt malzemeler olacağı için tonlarca gübre kullanımı yerine 5-10 litre sıvı gübre tüketimi ile çok daha yüksek gübre verimi sağlanacaktır. Proje içerisindeki diğer önemli bir nokta ise tüketicinin ihtiyacı doğrultusunda üretim yapılacak olmasıdır. Örneğin çiftçinin toprağının azot ve mangan ihtiyacı varsa, kişiye sadece bu elementlerin karşılanması noktasında nano gübre üretimi yapılacaktır. Bu da atıl kimyasal tüketimini minimize edecektir" diye konuştu.

"Proje bölgemiz açısından son derece önemli"

YYÜ Teknokent Genel Müdürü Yrd. Doç. Dr. Necat Görentaş ise bölge açısından projeyi son derece önemsediklerini ifade etti. Görentaş, "Teknokent bünyesinde bulunan ve Doç. Dr. Mehmet Zahmakıran'ın öncülük ettiği firmamız, AR-GE ve inovasyon desteği alarak "Nano Yapılı Gübre Katkı Maddelerinin Üretimi Projesi'ni geliştirdi. Tabi bu proje ilimiz ve bölgemiz açısından son derece önemli bir proje. Biliyorsunuz Türkiye ekonomisinde tarımın önemli bir yeri var. Bu projemizde arzu edilen noktaya gelinirse ürün elde etme noktasında ciddi gelişme kaydedilmiş olacak. Burada ofisi bulunan firmamız çalışmalarını bünyemizde devam ettirerek ileriki aşamalarda üretime başlayacaktır. Malumunuz nitratlı gübreler bazı sebeplerden dolayı yasaklanmaktadır. Bunun da bir alternatif arayışı getirdiğini biliyoruz. İnşallah bu çalışmalar bölgemiz ve ilimiz için faydalı olacağına inanıyoruz" ifadelerini kullandı.

Türkiye'de, tarımsal verimin arttırılması için yıllık yaklaşık 5,5 milyon ton gübre kullanılıyor. Bunun yüzde 30'unu nitratlı gübre oluşturuyor. Terör örgütlerinin bombalı araç ve yola döşedikleri el yapımı patlayıcılarla (EYP) karıştırılarak kullandıkları nitratlı gübrenin satışı, 6 Haziran'dan itibaren yasaklandı. Alternatif çözüm yolları arayan hükümetin Gübre Takip Sistemi (GTS) kurmasının da gündemde olduğu belirtiliyor.